Haziran ayında markette 37 ürünün 23’ünde fiyat artışı, 12’sinde fiyat azalışı görülürken 2 üründe ise fiyat değişimi olmadı - TZOB

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB)
Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Haziran ayında yaşanan afetler, üretici market
arasındaki fiyat değişimlerini, aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimleri, yaptığı
görüntülü basın açıklamasıyla değerlendirdi.
“Haziran ayında kırsal alanlarda 1.120 adet yangın çıktı”
“İklim değişikliğinin etkisiyle bu yıl normallerin üzerinde gerçekleşen aşırı
sıcaklar tarımsal üretime ve tarım arazilerine zarar veriyor” açıklaması yapan
Bayraktar, değerlendirmesini şöyle sürdürdü;
“Diğer taraftan dikkatsizlik başta olmak üzere Haziran ayında artan sıcaklarla
birlikte orman ve tarım arazilerinde yangınlar arttı.
Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre, Haziran ayında Türkiye’nin kırsal
alanlarında toplam 1.120 adet yangın çıktı.
Haziran ayında Diyarbakır, Mardin, Çanakkale, Aydın, Balıkesir, Bursa, Siirt,
İzmir, Manisa, Burdur, Uşak, Adana, Gaziantep, Kahramanmaraş, Tekirdağ, Edirne,
Düzce, Sinop, Bingöl, Elazığ, Ankara, Çankırı, Yozgat ve daha birçok ilimizde
büyüklü küçüklü yangınlar meydana geldi. Bu illerde çıkan yangınlarda tarım arazileri
zarar gördü, hayvanlar telef oldu.”
“Yangınların yaklaşık yüzde 38’i insan kaynaklı ihmal ve dikkatsizlik”
“Yapılan araştırmalar ülkemizde yangınların takribi yüzde 80’inin haziran-ekim
döneminde çıktığını gösteriyor. Çıkan yangınların yaklaşık yüzde 38’i insan kaynaklı
ihmal ve dikkatsizlik gibi sebeplerdir. Özellikle sıcaklıkların arttığı bu dönemlerde
daha da dikkatli olmamız gerekiyor. Bu oranı düşürmek bizlerin elindedir.
Ancak ne kadar dikkatli olunsa ve önlem alınsa da afetleri tam anlamıyla
engellemek mümkün değildir. Yaşanan afetler en fazla tarım sektörünü ve üreten
çiftçilerimizi etkiliyor. Bir üretim sezonu emek veren çiftçilerimiz çıkan bir yangınla
mahsulünü kaybediyor. Özellikle kontrol altına alınamayan geniş alanlara sıçrayan
yangınlarda ürünlerini, hayvanlarını ve tarımsal varlıklarını kaybeden üreticilerimize
devlet yardımı yapılmalıdır.”
“Aşırı sıcaklar Haziran ayında tarımsal ürünlere zarar verdi”
“Haziran ayında Türkiye genelinde normallerin üzerinde gerçekleşen sıcak hava
tarımsal ürünlerde verim ve kaliteyi olumsuz etkilerken, afetlere ve maliyetlerde artışa
neden oldu.
Aşırı sıcaklıklar sebebiyle Adana’da kavun, karpuz, domates ve biber başta
olmak üzere sebzeler yandı.
Aşırı sıcaklar Manisa’da üzüm bağlarında yanmalara neden oldu. Yüksek
seyreden sıcaklıklar nedeniyle daha fazla sulama yapıldı. Artan sulama ücretlerinin
yanı sıra sulama sayısının da artması maliyetleri daha da artırdı.
Adana’da sebze ve meyvelerde aşırı sıcaklıkların ürünlere verdiği zararlar tarım
sigortaları kapsamı dışındadır. Önümüzdeki yıl, aşırı sıcakların verdiği zararın tüm
2
ürünlerde TARSİM kapsamına alınması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır. Ancak bu
yıl TARSİM teminatları arasında yer almayan ürünlerde yaşanan kayıplar devlet
desteği ile telafi edilmelidir.”
Haziran ayı üretici market fiyatları
Haziran ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 303,98
ile kiraz da görüldüğünü belirten Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü;
“Kirazdaki fiyat farkını yüzde 291,3 ile havuç, yüzde 284 ile kuru incir, yüzde
260 ile Antep fıstığı takip etti.
Kiraz 4 kat, havuç 3,9 kat, kuru incir 3,8 kat, Antep fıstığı 3,6 kat fazlaya satıldı.
Üreticide 24,88 lira olan kiraz markette 100 lira 51 kuruşa, 8 buçuk lira olan havuç
markette 33 lira 26 kuruşa, 115 lira olan kuru incir markette 441 lira 64 kuruşa ve 250
lira olan Antep fıstığı 900 liraya satıldı.
Haziran ayında fiyatı en fazla artan ürün hem markette hem de üreticide limon
olurken, fiyatı en fazla düşen ürün ise hem markette hem de üreticide patates oldu.”
Market fiyatları
“Haziran ayında markette 37 ürünün 23’ünde fiyat artışı, 12’sinde fiyat azalışı
görülürken 2 üründe ise fiyat değişimi olmadı. Haziran ayında markette fiyatı en fazla
artan ürün yüzde 65,7 ile limon oldu. Limondaki fiyat artışını yüzde 51,2 ile Antep
fıstığı, yüzde 44 ile çilek, yüzde 34,3 ile kuru kayısı, yüzde 29,7 ile fındık ve yüzde
24,7 ile nohut takip etti.
Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 17,2 ile patates oldu. Patatesteki
fiyat düşüşünü yüzde 16,5 ile domates, yüzde 16,1 ile yumurta, yüzde 8,1 ile
maydanoz ve yüzde 7,6 ile yeşil soğan izledi.”
Üretici fiyatları
“Haziran ayında üreticide 29 ürünün 10’unde fiyat artışı olurken 8’inda fiyat
düşüşü görüldü. 11 üründe ise fiyat değişimi olmadı.
Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 44 ile patateste görüldü. Patatesteki fiyat
düşüşünü yüzde 26,8 ile domates, yüzde 26,2 ile patlıcan, yüzde 22,7 ile havuç,
yüzde 12,6 ile yumurta ve yüzde 8,7 ile maydanoz izledi.
Üreticide en çok fiyat artışı yüzde 100 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat
artışını yüzde 63,3 ile salatalık ve yüzde 30,2 ile kırmızı mercimek izledi.”
Üretici fiyat değişiminin nedenleri
“Limonda sezonun sonuna gelinmesiyle, üreticilerimizin elinde ürün azaldı ve
fiyatlar arttı. Hasat sezonu boyunca üreticilerimiz limonunu düşük fiyattan satmak
zorunda kaldı. Bu aylarda üreticilerimizden düşük fiyatla alınan limon depolarda
tutuluyor. Haziran ayında elinde az miktarda limonu bulunan üreticide fiyatlar
kilogram başı 15 lira iken, ürünü depolayan tüccarda limonun fiyatı kilogram başına
40 liraya ulaşıyor.
Kırmızı mercimek fiyatı yeni sezon ürünü olmasından dolayı yükseldi. Yüksek
hava sıcaklıkları kuru soğanda yanmaya sebep oldu. Güneş yanıklarının tarla
üretimine zarar vermesi ve talepteki artış nedeniyle fiyatlar yükseldi.
Patateste Çukurova bölgesinde hasadın sonuna gelindi. İç Anadolu bölgesinde
erkenci çeşitte hasat başlamadı. Çukurova Bölgesinde rekoltenin yüksek olması ve
Haziran ayında yoğunlaşan hasatla birlikte arzdaki artış fiyatların düşmesine neden
oldu. Ege Bölgesinde hasat başladı ancak üreticilerimiz alıcı bulamıyor. Ödemiş
ilçesinde alıcı bulunmadığı için patateste fiyatlar 2 liraya kadar geriledi.
3
Havuçta talepteki azalma fiyatın düşmesine neden oldu. Yumurtada fiyat
değişimi arz ve talepteki değişimlerden kaynaklandı. Salatalıkta rekoltenin düşük
olmasıyla birlikte ihracattaki artış fiyatın artmasına neden oldu. Domates ve
patlıcanda fiyat düşüşü tarla üretimine geçilmesinden dolayı arzda yaşanan artıştan
kaynaklandı.”
Haziran ayı aylık ve yıllık girdi fiyatlarında yaşanan değişimler
“Ziraat Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat verilerine
göre; Haziran ayında, Mayıs ayına göre DAP gübresi yüzde 3,8 oranında artarken,
20.20.0 kompoze gübresi yüzde 1,9, ÜRE gübresi yüzde 1,6, amonyum sülfat
gübresi yüzde 1,2 ve amonyum nitrat gübresi yüzde 0,8 oranında arttı.
Geçen yılın Haziran ayına göre son bir yılda amonyum sülfat gübresi yüzde
50,8, DAP gübresi yüzde 33,9, ÜRE gübresi yüzde 32,2, amonyum nitrat gübresi
yüzde 30,4 ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 27,5 oranında arttı.
Haziran ayında Mayıs ayına göre besi yemi yüzde 1,1, süt yemi yüzde 0,9, son
bir yılda süt yemi yüzde 37, besi yemi ise yüzde 34,3 oranında arttı. Elektrik fiyatları
yıllık olarak yüzde 19,8 oranında artarken tarım ilacı fiyatları yüzde 58,2 oranında
arttı.
Mazot fiyatları aylık yüzde 5,1 oranında artarken, yıllık bazda yüzde 78,5
oranında artarak geçtiğimiz aylarda olduğu gibi yıllık bazda fiyatı en fazla artan
tarımsal girdi oldu.”