Konkordato hukuki terim olarak şu şekilde ifade edilmektedir. Konkordato bir borçlunun ticari durumunun sarsılmış olmasıyla alacaklıların, alacaklarını belli bir plana göre almaları konusunda kendi aralarında vardıkları ve mahkemece onaylanan anlaşma.
Yani Konkordato bir çeşit iflas anlaşmasıdır. Borçlu ile Alacaklılar belirli bir plan üzerinde anlaşma yaparak borçlunun borçlarını kolay ödeyebilmesini sağlamak ve alacaklının da borçlarını temin etmesi amacıyla yapılır.
KONKORDATO NEDİR?
Herhangi bir sebepten dolayı işleri bozulmuş, ödeme gücünü belli ölçüde kaybedip
mali durumu bozulmuş iyi niyetli ve dürüst borçluları korumak amacını taşıyan
müessesedir.
Konkordato, borçlunun alacaklılarının 2/3’ü ile (bu orana denk gelen
alacaklıların alacak tutarının da borçlunun borçlarının 2/3’ü oranında olması
gerekir) yaptığı, ticaret mahkemesinin de tasdiki ile geçerlilik kazanan bir
anlaşmadır. İmtiyazsız alacaklılar borçlunun borçlarının belirli bir yüzdesinden
feragat eder ve borçlu da, borçlarının konkordatoda kabul edilen kısmını
ödeyerek borçlarının tamamından kurtulabilir.
KONKORDATO BAŞVURUSU NEREYE VE NASIL YAPILIR?
Mali durumu bozularak ödeme gücünü kaybetmiş ve konkordato hükümlerinden
faydalanmak isteyen borçlu, İcra Tetkik Mercii Hakimliği’ne başvurur. Borçlu
dilekçesinde konkordato sürecinde borçlarını ödeyebileceği durumu gösteren
projesini ve ayrıntılı bilançosunu verir. Başvuru makamı borçlunun teklifini,
konkordato süresi verilebilmesi için uygun şartlarının olup olmadığını araştırıp
inceler. Borçlunun varlıklarının, borçların en az %50 sini karşılamaya yetip
yetmeyeceği ve borçlunun teklifinin varlıkları ile uygun olup olmadığını tespit
etmek için İcra Tetkik Merciinin bilirkişiye başvurması gereklidir. İcra Tetkik
Mercii bilirkişinin yapacağı inceleme sonucunda;
Konkordato süresi verilmesi için gereken şartları borçlunun taşımadığı sonucuna
varılırsa, konkordato başvurusu reddedilir. Borçlunun gerekli şartları taşıdığı
sonucuna varılırsa, borçluya konkordato süreci tayin edilir ve komiser atanır.
KONKORDATO SÜRESİ Ne KADARDIR?
Konkordato projesini inceleyen Tetkik Mercii, borçlunun teklifinin gerekli
şartları taşıdığı kanısına varılırsa, borçluya iki aylık bir konkordato süresi
verir. Süre verilebilmesi için borçlu;
Dürüst olmalıdır: Konkordato başvurusu yapan borçlu işlerinde dürüst ve
teklifinde samimi olmalıdır. Borçlarının en az %50’sini ödemeyi taahhüt
etmelidir. (%50 asgari şarttır. borçlunun varlıkları borcun daha fazlasını
karşılayabilecek durumda ise, borçlu o oranda taahhütte bulunmalıdır.) Teklif
olunan para borçlunun varlıkları ile uygunluk göstermelidir.
Tetkik mercii bu şartların varlığı durumunda borçluya iki aylık konkordato
süresini verir. Bu kararla bir de konkordato komiseri atar ve mehil verildiğini
ilan eder. Süre, kararın verildiği tarihten itibaren işler ve takip eden ikinci
ayın aynı gününde biter. Konkordato komiseri bu süre içerisinde rapor ve
konkordato dosyası hazırlayarak mahkemeye verilmek üzere icra dairesine teslim
etme mecburiyetindedir. Rapor üzerine Ticaret Mahkemesi konkordatonun tasdik
edilip edilmeyeceği hakkında inceleme yapmaya başlayacaktır.
KONKORDATO SÜRECİNİN SONUÇLARI NELERDİR?
Konkordato sürecinin amaçları, verilen süre içerisinde borçlunun teklif ettiği
konkordatonun alacaklılar tarafından incelenmesi ve mahkemece kabulü için zaman
tanınmasıdır. Süreç içerisinde şu sonuçlar oluşabilir;
Borçluya karşı takip yapma yasağı: Konkordato sürecine giren borçluya kural
olarak icra takibi yapılamaz, sürenin verilmesinden önce başlanmış takipler
durur ( 3 ). Buna rağmen yapılan her türlü takip işlemleri geçersizdir,
konkordatonun resen dikkate alınması gerekir. Konkordato süresi içerisinde
borçlu aleyhine takip yapılması yasağının sonucu olarak süre ile kesişen zaman
aşımı ve hak düşürücü süreler aşağıdaki durumlar haricinde işlemez.
Borçlu aleyhine rehinin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapılabilir veya daha
önce başlamış olan rehin takiplerine devam edilebilir. İcra ve İflas Kanunu 206.
maddesinin 1. sırasında yazılı alacaklılar (Hizmetçi ücretleri, müstahdem
ücretleri, Cenaze masrafları, nafaka alacakları, işçi ihbar ve kıdem
tazminatları) mühlet süresince takip yapabilirler veya başlamış olan takiplerine
devam edebilirler. Konusu şahıs varlığı hakkı olan veya borçlunun malvarlığı ile
ilgili olmayan ilamlı takipler devam edebilir. Süreç içinde borçlu aleyhine dava
açılabilir ve ihtiyati tedbir kararı alınabilir.
Borçlunun tasarruf yetkisinin kısıtlanması: Borçlu, malları üzerinde tasarruf
yetkisine sahiptir. Fakat; yetkisinin kullanılması konkordato komiserinin
denetimindedir. Borçlu, süreç içinde komiserin denetiminde işlerini yapmaya
devem eder. Ancak, konkordato süresinin ilanından sonra borçlunun bazı işlemleri
yapması kesinlikle yasaklanmış olup buna rağmen yaptığı işlemler hükümsüzdür.
Bunlar;
Mallarını rehnetmek,
Gayri menkullerini satmak ve gayri menkulleri üzerinde ayni hak tesis etmek,
Kefil olmak,
İvazsız tasarruflarda bulunmak (bağışlama, ariyet gibi)
Konkordato komiserinin görevleri nelerdir?
– Borçluya karşı takip yapmaları yasak olan alacaklıların çıkarını korumak için
borçluyu ve işlemlerini denetlemek,
– Konkordatoyu hazırlayıp, Ticaret Mahkemesine sunmak.