Analiz: Suriye’ye İnsani Yardımda BMGK Zemini - S Bilişim Danışmanlık

S Bilişim Danışmanlık'ın 'Suriye’ye İnsani Yardımda BMGK Zemini' analizi aşağıda ve ekte bulunuyor:

İran-Türkiye hariç küre tamamında Suriye’ye muazzam sert abluka uygulanmaktadır. Herkes Suriye’de birilerine karşı, bu karşıtlığın bedelini Suriye tümüne ödetmektedir. “BM Tek Taraflı Zorlayıcı Önlemlerin İnsan Hakları Üzerindeki Olumsuz Etkisi Özel Raportörü İdris J. birçok ülkenin Suriye’ye yönelik yaptırımlarını ‘sert abluka’ sözleriyle” tanımlamıştır. Suriye’ye insani yardım konusunda BMGK zemini hareketlenmiştir.
BMGK’da Suriye’ye küresel insani yardım karar (2014 tarih 2165 sayılı ana-karar) güncellenecek ve uzatılacak, kritiktir. Almanya-Belçika-Kuveyt imzalı karar güncelleme taslağında BM Suriye yardımlarının 1 yıl (bazı tarafa göre 6 ay) daha uzatılması öngörülmektedir. Suriye-Esad rejiminin denetleyemediği yerlerden giriş ve güzergâh kullanabilme şartlı mevcut yardımlar, 10.Ocak.2020’de sona ermektedir.

Mevcut dört güzergâhtan ikisi Türkiye, biri Ürdün, biri Irak üstündendir. Bu güzergâhlar esasen Esad etkinliğini dolaylı baskılayıcıdır. BMGK’da Almanya ve Belçika-Kuveyt’in teklifleriyle, Türkiye üstünden bir kapı daha açılarak toplam beş güzergâhtan Suriye’ye yardım sokulmak istenmiştir. Açılmak istenen 5. kapının nereden olduğu tam belli değil ama bunu Ş. Urfa-Akçakale diye kestirmekteyiz!

Rusya BMGK’da bastırmış ve mevcut yardım güzergâhlarından Türkiye biri ve Irak güzergâhının iptalini, toplam yardım müddetinin sadece 6 ay daha uzatılmasını istemiştir. Ürdün ve Irak, ABD’nin, dolaylı olarak da Suud-Körfez ve CENTCOM’un insani yardım mekaniğidir. ABD’nin Irak’la 2008-SOFA anlaşma gereği serbest geçiş hakkı bulunmaktadır.
ABD’nin BM elçisi K. Craft Irak-Yarubiyah kapısının açık kalmasının şart olduğunu vurgulamıştır. ABD-İngiltere-Fransa, Kasım.2019’da, Türkiye’de iki kapı/güzergâhın sürdürülme hatta Tel-Abyad/Ceylanpınar güzergâhının buna eklenmesini talep etmişti. Craft Türkiye’nin 5. Kapısını destekliyoruz demiştir.

Yani, TC-TSK, Barış Pınarları Harekâtı (BPH) sürecine bir de BM insani yardım boyutu eklemeye teşneydi. Bunun, ABD’yi BPH konusunda Türkiye’ye bir tık yaklaştırıcı olduğu ikaz edilmelidir. Ne de olsa Irak-Yarubiyah hattı resmî niteliğini yitirecekti! Bu, yardım naklederken sahada vurulmaya açıklıktır!

Rusya’nın maksadı Esad üstündeki baskıyı azaltmaktır. Rusya’nın kapatılmasını isteyeceği ya da tercih edeceği Türkiye sınırından yapılan iki yardım kapısından biri herhalde İdlib güzergâhıdır! Rusya kendince Türkiye’ye; ya İdlib-Hatay hattı için G. Antep-Cerablus hattından ya da aksinden vazgeç demektedir. Ankara kati olarak bunu kabullenmez ama yapabileceği azdır.

Rusya planına göre yardımlar sadece bir Türkiye bir de Ürdün üstünden girmelidir. Rusya, Esad ayakta kalsın diye çoğu muhaliflerin yararlandığı insani yardımı kısıtlamaktan geri durmamaktadır. “Kürtler” Irak kapısının kapanacağı işleyişte BM insani yardımlarını nereden alacaklarını sorgulamakta, Tel-Abyad kapısını bir yandan ABD-İngiltere-Fransa ile işbirliği diğer yandan da TC-TSK ile çekişme vesilesi görmektedir!
11.Aralık ASTANA’da Rusya-İran-Türkiye, küresel topluma, Suriye tamamında herkese eşit/nötr insani yardım çağrısında bulunmuştur. BM 2165 insani yardım mekaniği; sınır kapı/güzergâhı Suriye meselesinde ara-kritik evre olup işleyişi önümüzdeki günlerde göreceğiz.


S Bilişim Danışmanlık

“Bu raporun barındırdığı ya da dayandığı bilgiler yazarlarının doğru ve güvenilir olduğuna inandığı kaynaklardan alınmış ve akademik denetime tabi tutulmuştur. Bununla birlikte üçüncü şahıslardan alınan hiçbir bilginin doğruluğu ve tamlığı bağımsız olarak onaylanmamış buna dair bir garanti verilmemiştir. Rapordaki ifadeler geleceğe dair güncel beklentiler temin edebilir ve doğrudan güncel veya tarihi bir gerçeğe ilişkin olmayan herhangi bir beyan içerebilir. İşbu ifadeler bilinen / bilinmeyen riskler, tereddüt ve kapsamlı olarak belirtilmemiş başka faktörler içerebilir. Bu rapora katkıda bulunanlar sürekli değişen bir çevrede faaliyet gösterdiğinden devamlı yeni risklerin ortaya çıkması doğaldır. Okuyucu bu ifadelere aşırı bir güven sergileyerek yatırım ya da ticari bir işlem yapmamaları için uyarılmaktadır. Raporun hazırlanmasına katkıda bulunanlar yeni bir bilginin doğuracağı sonucu müteakiben hiçbir ifade üzerinde halka açık bir güncelleme yapma zorunluluğu taşımaz. Raporu yazanlar bu bilgilerin kullanımına bağlı doğacak hiçbir zarar yahut kayıptan hiçbir şekilde sorumlu tutulamazlar.”