TÜRK-İŞ Ekim 2024 Açlık ve Yoksulluk Sınırı raporunu açıkladı
Kuruluştan konuya ilişkin yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:
DÖRT KİŞİLİK AİLENİN AYLIK GIDA HARCAMASI TUTARI (AÇLIK SINIRI) 20.432 TL
? GIDA İLE BİRLİKTE DİĞER TÜM TEMEL HARCAMALAR İÇİN HANEYE GİRMESİ
GEREKEN TOPLAM GELİR TUTARI (YOKSULLUK SINIRI) İSE 66.553 TL
? BEKÂR BİR ÇALIŞANIN AYLIK YAŞAMA MALİYETİ 26.527 TL
? MUTFAK ENFLASYONU AYLIK %3,03 ON İKİ AYLIK %49,31 YILLIK ORTALAMA %68,07
OLARAK HESAPLANDI.
Ücretli çalışanların satın alma gücünde oluşan gerileme insan hayatının temel gereksinimi olan gıda
harcamalarında bile tasarrufu zorunlu hale getirmiştir. İşçi, memur, emekli farketmeksizin toplumun
büyük bir kesimi artan fiyatlar nedeniyle satın alma gücünde kayıp yaşarken bir yandan da adaletsiz
vergi sisteminin mağduru olmaya devam etmektedir. Ekonomik krizin nedeni çalışanlar değildir bu
nedenle yapılacak tasarruflar dar ve sabit gelirli kesimlerin ücretleri üzerinden olmamalıdır. Yaşama
koşullarındaki olumsuzluklar çalışma hayatını da etkilemektedir. Gerekli ekonomik ve sosyal politikalar
öncelikli olarak uygulamaya konulmalıdır. Dar ve sabit gelirli kesim enflasyonun nedeni değil
mağdurudur.
TÜRK-İŞ Konfederasyonu tarafından, çalışanların geçim koşullarını ortaya koymak ve temel ihtiyaç
maddelerindeki fiyat değişikliğinin aile bütçesine yansımalarını belirlemek amacıyla her ay düzenli olarak
yapılan bu araştırmanın 2024 Ekim ayı sonucuna göre;
? Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli
beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı)
20.431,83 TL ’ye,
? Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve
benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise
(yoksulluk sınırı) 66.553,19 TL’ye,
? Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 26.526,77 TL ’ye yükseldi.
TÜRK-İŞ’ in verilerine göre “mutfak enflasyonu” verilerindeki değişim Ekim 2024 itibariyle şu
şekilde gerçekleşmiştir:
? Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama
tutarındaki artış bir önceki aya göre % 3,03 oranında gerçekleşti.
? On aylık değişim oranı % 41,57 oldu.
? Son on iki ay itibariyle değişim oranı ise % 49,31 olarak hesaplandı.
? Yıllık ortalama artış % 68,07 olarak gerçekleşti.
Konfederasyonumuzca hesaplanan tutarlar ücret düzeyi olmayıp haneye girmesi gereken toplam
gelir miktarıdır. TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan çarşı-pazar-market
dolaşılarak derlenen gıda ürünleri fiyatlardaki değişim, harcama gruplarına göre Ekim 2024 itibariyle şu
şekilde oldu:
Süt, yoğurt, peynir grubunda;
Günlük tüketimi fazla olan süt, yoğurt, peynir grubunda bu ay süt ve yoğurt fiyatlarında
ciddi bir değişiklik görülmezken peynir fiyatında kısmi bir artış olduğu tespit edildi. Ancak
market raflarında da ürün çeşitliliğinde azalma olduğu gözlemlendi.
Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller ürünlerinin bulunduğu grupta;
Geçen ay bir miktar azalan dana eti fiyatında bu ay %5, kuzu eti fiyatında ise %3 artış olduğu
tespit edildi. Tavuk eti fiyatında da bu ay kilogramda %3’lük bir artış gözlemlendi. Balık
ürünleri çeşitlendi. Mezgit, hamsi, palamut levrek gibi tezgâhlarda yaygın bulunan ve
mevsimi olan balık çeşitlerinin kilogram fiyatları geçen aya göre %5 azaldı. Yumurtanın adet
fiyatının bu ay da 4 TL’nin üzerinde olduğu tespit edildi. Kuru baklagiller grubunda kuru
fasulyenin fiyatında %3’lük bir azalma gözlemlendi. Diğer ürünlerin fiyatında rekabet gereği
değişimler olduğu gözlemlendi fakat ortalama da fiyatlarda ciddi bir değişiklik olmadığı tespit
edildi.
Taze sebze-meyve grubunda;
Taze meyve-sebze fiyatları bu ay sebze fiyatlarındaki artışın etkisiyle yükseldi.Pazar esnafı
alım gücünün gerilemesi nedeniyle müşterilerin azalmasından şikayet etmektedir.
Hesaplamada her zaman olduğu gibi gıda harcaması içinde günlük kullanımı yaygın olan
mevsim ürünleri esas alındı. Her ay dikkatle takip edilen patates ve kuru soğan fiyatı bu ay
da sabit kaldı. Meyve fiyatlarında ortalamada %22,5 azalma tespit edilirken,sebze
fiyatlarında ise ortalamada %21’lik artış tespit edildi.
Sebze ortalama (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık vb. salata yeşillikleri dâhil
değil) kg fiyatı 50,21 TL, ortalama meyve kg fiyatı 53,12 TL oldu. Hesaplamada -bu ay- 24’i
sebze ve 8’i meyve olmak üzere toplam 32 üründeki fiyat değişimi dikkate alındı. Meyvesebze ortalama kg fiyatı ise 50,94 TL olarak tespit edildi (ana yemekleri tamamlayan
maydanoz, kıvırcık gibi salata yeşillikleri bu hesaplamada “Ortalama Meyve-Sebze Fiyatı” na
dâhil edilmektedir).
Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta
Ekmeğin fiyatı değişmedi. Diğer ürünler içerisinde en fazla artışın %7,5 ile makarna fiyatında
olduğu gözlemledi. Un fiyatında %5 artış olduğu tespit edildi. Pirinç, bulgur, irmiğin fiyatında
Çizelge 2: Gıda Harcamasındaki Değişim %
Ekim’23 Ara’23 Eyl’24 Ekim’24
Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı 2,62 2,89 2,90 3,03
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı 68,30 77,50 37,40 41,57
Son On İki Ay İtibariyle Değişim Oranı 84,29 77,50 48,72 49,31
On İki Aylık Ortalamalarla Değişim Oranı 86,70 82,21 71,23 68,07
ciddi bir değişiklik görülmedi.
Temel yağ ürünlerinin bulunduğu grupta;
Temel yağ ürünlerinin bulunduğu bu grupta; ayçiçek yağı geçen ay olduğu gibi bu ayda artış
gösterdi. Diğer ürünlerden tereyağının kilogram fiyatında da %2,5’luk bir artış gerçekleştiği
tespit edildi. Zeytniyağı ve margarin fiyatı sabit kaldı. Fakat zeytinyağı ve ayçiçek yağının da
raflarda ürün çeşitliliğinin azaldığı gözlemlendi.Yeşil zeytin kilogram fiyatında azalış tespit
edilirken siyah zeytinin kilogram fiyatı ise artış olduğu gözlemlendi. Yağlı tohum ürünlerinin
fiyatı bu ay sabit kaldı.
Son grup içinde yer alan diğer gıda maddelerinde;
Son grupta yer alan gıda maddelerinden baharat ürünlerinde (kimyon, nane, karabiber vb.)
sadece karabiber fiyatında kısmi bir artış olduğu tespit edildi fakat ortalama olarak fiyatlar
sabit kaldı. Çay fiyatlarındaki artış bu ay etiketlere yansıdı ve kilogramda %5’lik bir artış
olduğu tespit edildi.Ihlamurun fiyatı bu ay da artış gösterdi. Diğer ürünlerden bal ve reçelin
fiyatı %3,pekmez ve şekerin fiyatı %2 artış gösterdi. Tuz ve salçanın fiyatı sabit kald