TÜİK, "TÜİK'in verilerini İŞKUR yalanladı" başlıklı habere ilişkin açıklama yaptı

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yürütülen Hanehalkı İşgücü Araştırması
(HİA) sonuçlarına dayalı resmi işsizlik verileri ile Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) idari
kayıtlara dayalı olarak yayımlamakta olduğu veriler arasında; tanım, kapsam, referans dönemi
açısından temel farklılıklar mevcuttur.
HİA’da, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından belirlenen istihdam ve işsizlik
tanımları esas alınmaktadır. HİA kapsamında işsizler; referans dönemi içinde istihdamda
olmayan kişilerden iş aramak için son dört hafta içinde iş arama kanallarından en az birini
kullanmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan kurumsal olmayan çalışma
çağındaki nüfusu ifade etmektedir. Bir iş bulmuş, başlamak için bekleyen ve 3 ay içinde bu
işine başlayacağını belirten kişiler de işsizlik tanım kapsamında yer almaktadır.
İŞKUR tarafından yayımlanan kayıtlı işsizler; çalışma çağında ve gücünde olan,
çalışmak isteyen, Kuruma başvurduğunda asgari ücret düzeyinde gelir getirici bir işi olmayan,
Kurum tarafından henüz kendisine iş bulunamayan aktif kayıtlardaki kişilerdir. Kayıtlı
işgücünden, daha iyi şartlarda iş arayanlar, emeklilerden iş arayanlar ve belli bir iş yerinde
çalışmak isteyenler çıkarıldığında geri kalanlar kayıtlı işsiz sayılmaktadır. İŞKUR tarafından
düzenlenen kurslara (meslek edindirme kursları, girişimcilik eğitim programı, işbaşı eğitim
programı) başvuruda İŞKUR’a kayıtlılık esas alınmaktadır. İŞKUR aktif işgücü programlarının
yanı sıra Toplum Yararına Programlar (TYP) ve Sosyal Çalışma Programı (SÇP)
düzenlemektedir. Bu programlara katılabilmek için Kuruma kayıtlı olma şartı aranmakta ve bu
kişiler İŞKUR kayıtlarında kayıtlı işsiz olarak değerlendirilmektedir.
İŞKUR kayıtlı işsizlik rakamları 12 ay içerisinde aktif olan başvurulardan oluşurken
HİA işsizlik rakamları tanımda belirtildiği şekilde son 4 hafta içerisinde aktif olarak iş arayan
ve diğer şartları sağlayan kişilerden oluşmaktadır. Bununla birlikte İŞKUR’a kayıt yaptırmış,
ancak geçen süre zarfında kayıt dışı bir iş bularak çalışmaya başlamış olan kişilerin yani kayıt
dışı çalışanlar, İŞKUR da kayıtlı işsiz görünmeye devam ederken HİA’da bu kişiler istihdamda
görünmektedir.
HİA’da esas alınan işsizlik tanımı gereği, İŞKUR’a kayıtlı olanların yanında diğer iş
arama kanallarını kullananlar da işsiz kapsamında yer almaktadır (Doğrudan bir işverene
başvurma, özel istihdam ofislerine başvurma, gazete, dergi veya internetteki iş ilanlarına
bakma, vb.). İŞKUR ise sadece kendisine başvurmuş olan aktif kayıtlı işsizleri kapsamaktadır.
İşsizlik ödeneği; sigortalı işsizlere yasada belirtilen şartları taşımaları halinde işsiz
kaldıkları dönem için belirli süre ve miktarda yapılan ödemedir. Kişiler işsizlik ödeneği için,
hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da
elektronik ortamda başvurabilmektedirler. 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde ise
başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.
İşsizlik ödeneği başvuru kriterleri ile uluslararası tanım ve standartlar
doğrultusunda belirlenmiş olan HİA işsizlik tanımlarında yer alan kriterler tamamen
birbirinden farklıdır. Referans dönemi açısından HİA işsizler için son 4 hafta içerisinde aktif
iş arama koşulunu temel alırken işsizlik ödeneği için, hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün
içinde başvurma imkanı bulunmaktadır. Yani Eylül ayında işsiz kalan bir kişi HİA’da Eylül
işsiz sayısı tahmininde yer alacakken, İŞKUR kayıtlarında Ekim ayında yer alabilmektedir.
Haber metninde geçen “…aynı dönemde işsizlik ödeneğine başvuran kişi sayısının
114 bin arttığı…” bilgisi gerçeği yansıtmamaktadır. Eylül ve Ekim ayında TÜİK ve İŞKUR
tarafından açıklanan verilerin yer aldığı aşağıda verilen tabloda görüleceği üzere, TÜİK
tarafından açıklanan İşgücü İstatistikleri Ekim 2021 sonuçlarına göre işsiz sayısı tahmini bir
önceki aya göre yaklaşık 75 bin kişi azalmıştır. Aynı dönemde İŞKUR tarafından açıklanan
kayıtlı işsiz sayısı yaklaşık 228 bin kişi azalmıştır. İŞKUR işsizlik ödeneğine başvuran kişi
sayısı Eylül ayında 134 bin kişi iken Ekim ayında 114 bin kişi olmuştur. Ekim ayında işsizlik
ödeneğine başvuran kişi sayısı bir önceki aya göre yaklaşık 20 bin kişi azalmıştır.
Her iki Kurumun yayımladığı veriler arasında tanım, kapsam, referans dönemi ve
uygulama farklılıkları mevcuttur. Bu bakımdan iki Kurum tarafından yayımlanan göstergelerin
yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda değerlendirilmesi, yorumlanması ve rakamların
doğru şekilde kullanılması kamuoyunun yanlış yönlendirilmemesi ve doğru bilgi alması
bakımından büyük önem arz etmektedir.