Enerji Fiyatları Konsepti (Enver Erkan/Tera Yatırım )

Enerji Fiyatları Konsepti
 
Fiyatlarda zorlayıcı koşullar… Enerji sorunu bölgesel bağlamda değişkenlik gösterirken, kısmi olarak arz konusunu geride bırakan ABD ve Çin’e kıyasla Avrupa açısından daha zorlayıcı koşullar oluşmakta. Avrupa, kamu hizmetlerinin kömür ve petrole bağlı olduğu bir enerji kriziyle karşı karşıyadır. Nükleer kapasitenin Fransa ve Almanya’da Ocak ayı itibariyle belli oranda çevrimdışı kalacağı bir konseptte enerji fiyatlarındaki artış ihracat ve genel arz sorunuyla artabilir.
 
Yükselen enerji fiyatlarının koşulları… Daha yüksek enerji fiyatları, tam da koronavirüs omikron çeşidi yayılırken Avrupa'nın ekonomik toparlanmasını raydan çıkarmakla tehdit ediyor. Bu hafta itibariyle Kuzey Yarımküre’de iyice soğuyan hava, yenilenebilir enerjiler ayak uyduramadığı için kısa vadeli elektrik fiyatlarını da artırıyor. Çünkü ikame noktasında, rüzgar enerjisi üretimi reaktör kapasitesini işletme anlamında yetersiz, dolayısıyla toplam güç üretimi talebe yetişemeyen bir noktada. Fiyatlar aynı zamanda, Rusya'dan önemli bir boru hattı üzerinden yapılan sevkiyatların yön değiştirmesiyle de yükseldi. Nord Stream 2’nin durumu bu açıdan belirleyici olacak.
 
Yenilenebilir enerjinin rolü… Almanya'nın 2022 yılına kadar nükleer santralleri aşamalı olarak kaldırma planının ve elektrikli araçların toplu olarak piyasaya sürülmesinin, aşırı güç arzı sürelerini azaltması bekleniyor. Bu süreçte ise, yenilenebilir enerjiye geçişte halen geleneksel hammadde ve güç kaynaklarının rolü olacaktır. Yenilenebilir kaynaklara ve küresel olarak net sıfır emisyona geçişi sağlamaya yönelik çevresel, sosyal ve yönetişim katılımının benimsenmesi artırılma aşamasında. İklim değişikliğinin fiziksel etkilerini hızlandıran uzun vadeli olası sorunlar, yenilenebilir enerji transformasyonu açısından kritik bir alanda bulunuyor. Çin'in ekonomisini yeşil harcamalar, emisyon hedefleri ve karbon piyasası ticareti gibi yeni faktörlere uyarlayarak karbon nötr olma planlarını ilerletmeye başladığını görüyoruz. İklim değişikliğinde fosil yakıtların nasıl aşamalı olarak kaldırılacağı konusu, küresel ısınmayı 2 santigrat derecenin altında kontrol etmek aşamasında önümüzdeki on yıllık zaman dilimi içerisinde küresel karar alıcıların eğileceği bir konu olacak.
 
 Bloomberg Brent Crude Oil Enflasyona Göre Düzeltilmiş Fiyat Endeksi… Bu spot ham petrol ve petrol ürünü enflasyona göre ayarlanmış değerler, Bloomberg'in verileri kullanılarak türetilmiştir. Endeks, spot fiyatın ABD tüketici fiyat endeksine bölünmesiyle hesaplanır. Bir örnek: enflasyona göre düzeltilmiş spot West Texas Intermediate Ham Petrol Fiyatı = (WTI Spot / ABD YoY TÜFE Endeksi) * 100.
 
Riskler ve enflasyondan elemine olma konusu… 2Y21'de enerji fiyatlarındaki artış, elektrik ve gaz tedarikçileri için önemli riskler yarattı. Avrupa depolama tesislerinde düşük doğal gaz seviyeleri, gaz ve elektrik fiyatlarının en azından kış sezonunun sonuna kadar yüksek kalmasına neden olabilir. Fiyatların Mart-Nisan 2022'ye doğru daha ılımlı olması ve enerji tedarikçileri üzerindeki baskıları hafifletmesi muhtemeldir. Artan talep koşullarında OPEC+ en azından kısa ve orta vadede arzı yönetmeye devam edecektir. Seyahat kısıtlamaları ile sonuçlanabilecek ve yakın vadede fiyat oynaklığını artırabilecek Omicron koronavirüs varyantının ortaya çıkması nedeniyle emtia piyasalarındaki durum hala tam olarak net değildir.
 
Petrol… Petrol talebi bu yıl toparlandı, ekonomik toparlanma ve artan hareketlilik ile desteklenerek neredeyse pandemi öncesi seviyelere ulaştı. Talep 1Ç22'de zayıflayabilir, bu da muhtemelen OPEC+'nın ABD'nin stratejik petrol rezervlerini serbest bırakmasının yanı sıra Ocak ayında üretimi günde 400.000 varil artırma kararı nedeniyle piyasanın açıktan fazlaya geçmesiyle sonuçlanabilir. Bununla birlikte, petrol talebindeki toparlanma 2022'nin sonlarına kadar devam edebilir. BAE, Kuveyt, Irak, Rusya ve diğer ülkeler büyük rezervlerini paraya çevirmek için üretimi artırmayı düşünmektedir. ABD kaya gazı üretiminin tepkisinin azaltılması yönünde OPEC+ tarafında Rusya ekseninde toplanan güç dengesi, ABD ile karşılıklı yanıt verme noktasında arz dengelerinin gözetilmesine neden olabilir.
 
Sonuç? Enerji endüstrisi, yükselen toptan gaz ve elektrik fiyatları nedeniyle yüksek fiyat etkisini yaşamayı sürdürebilir. Bu sistem genelinde bir sorun teşkil edebilir. Tüketici fiyatlarında ise, sadece enerji maliyetleri etken değil. Aynı zamanda faturalardaki vergiler de etkili. Avrupa'daki birçok hükümet son tüketicilere yardımcı olmak için faturalardaki vergileri veya KDV'yi düşürdü. Enerji maliyetlerindeki artış, sadece tüketici tarafını değil aynı zamanda işletmeler tarafını da zorluyor. Pandeminin başlangıcından beri ön plana çıkan temel ihtiyaçlarda kış döneminde ısınma talebi de önemli bir yer tutuyor. Gelirler aynı hızda artmadığı için bu bir sorun ve en az tüketici bazında %50 artması beklenen enerji faturaları hanehalkı mali durumunu kötü seviyeye itecektir. Hanehalkı ve firma bütçeleri, eğer yardımlar artırılmazsa artan enerji fiyatlarından dolayı bozulabilir.


 Enver Erkan
 Araştırma - Başekonomist
 Tera Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.terayatirim.com
                                 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.