Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) sosyal iştiraklerinden olan
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'nın (TEPAV) Perakende Güven
Endeksi (TEPE) çalışmasının Aralık ayı sonuçları yayınlandı.
TEPAV'dan konuya ilişkin olarak yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:
" 2015 yılı sonrasında gerileme eğiliminde olan TEPAV Perakende Güven Endeksi (TEPE), 2017 yılında en düşük seviyesine ulaşmış, COVID-19 salgını nedeniyle ilgili dönemlerde de düşük negatif değerlerini korumuştur. 2022 yılı genelinde değerlendirildiğinde, TEPE’nin ilk çeyrekte -11,6 puan aldığı, ikinci çeyrekte -18,2 puana kadar gerilediği, ancak üçüncü ve dördüncü çeyrekte toparlanma eğilimi göstererek, sırasıyla -6,1 ve -1,3 puan değerlerine ulaştığı görülmektedir. Diğer bir ifadeyle, TEPE’de Temmuz-Ekim aylarında gözlenen iyileşme eğilimi sonrasında tersine dönmüş ve perakende güveni Aralık ayında geçen aya göre düşüş göstererek 2022 yılını negatif seviyede tamamlamıştır.
Perakende güveni yılı negatifte tamamladı. TEPE değerleri aylar itibarıyla incelendiğinde, endeks değerlerinin 2022 yılı Nisan ve Haziran ayları dışında 2021 yılının aynı dönemlerine göre daha yüksek olduğu izlenmektedir. TEPE’nin 2021 yılı ortalaması -15,1 puan iken, 2022 yılı ortalaması -9,3 puandır. Bir önceki yıla kıyasla görülen iyileşmenin, ülkemize gelen yabancı ziyaretçi sayısındaki artıştan kaynaklı olduğu düşünülmektedir. Ancak yükselen maliyetler ve satış fiyatlarındaki artış ile oluşan iç talep daralmasının bu olumlu toparlanmayı sınırlandırdığı değerlendirilmektedir.
2022 yılında perakendecinin satış beklentisi 2021 yılına göre arttı. Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklenti değerlerine 2022 ve 2021 yılları itibarıyla bakıldığında, beklentilerin 2022 yılı Ocak ayı dışındaki aylarda 2021’in aynı dönemlerine göre daha yüksek değerler aldığı görülmektedir. Diğer taraftan, önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin 2021 yılı ortalaması 14,5 puan iken 2022 yılı ortalaması -3,0 puan değerini almıştır. Çeyreklik dönemlerde incelendiğinde ise, 2022 yılının dördüncü çeyreğinde 2021 değerinin 28,4 puan üzerinde olduğu görülmektedir. Perakende sektörü için 2022 yılı, beklentilerin genel olarak 2021 yılına göre daha yüksek seyrettiği bir yıl olmuştur.
2022 yılında perakendecilerin iş hacimleri 2021 yılına göre azaldı. İşlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumuna 2022 ve 2021 yılları itibarıyla bakıldığında, 2022 yılı değerleri Temmuz, Ağustos ve Kasım aylarında 2021’den yüksek değer almış; 2021 yılı ortalaması -36,1 puan iken, 2022 yılı ortalaması -49,6 puan olmuştur. Diğer bir ifadeyle, 2022 yılının iş hacmine yönelik değerlendirmeler 2021 yılından daha olumsuzdur. Çeyreklik dönemler bazında geçen yıla göre işlerin durumu incelendiğinde, ikinci çeyrekte 2022 yılı değeri 2021 yılı değerinin 21,4 puan altındadır.
Perakende güveni en fazla “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” sektöründe arttı. Perakende güvenine alt sektörler itibarıyla bakıldığında, Aralık 2022’de, geçen yılın aynı dönemine göre “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri”, “tekstil, hazır giyim ve ayakkabı” ve “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)” sektörlerindeki değişim ortalamanın üzerinde gerçekleşirken, “birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar” , “elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar”, “motorlu taşıtlar” ve “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri” sektörleri ise ortalamanın altında değer aldı."
