Tedarik sorunları üretimi baskılamaya başlıyor (İş Yatırım)

Sanayi üretimi rakamları tedarik sorunu nedeniyle daralmaya işaret ediyor. Mevsimsellikten arındırılmış sanayi üretim endeksi Eylül ayında %1,5 daraldı. Yıllık artış %8,9 (Ağustos: %14, Temmuz: %10) ile halen güçlü. Açıklanan sonuçlar ekonominin yılın son çeyreğinde çeyrekten çeyreğe daralabileceğine işaret ediyor. Ancak güçlü dış talep ve düşük faizler üretimi desteklemeye devam edecek.


Kaynak: TÜİK, İSO, IHS Markit
Aylık rakamlar üretimde genele yaygın bir daralmaya işaret ediyor. Ara malından (%-1,1), enerjiye (%-3,0), sermaye malından (%-5,0), dayanıksız tüketim malına (%-0,4) uzanan bir yavaşlama söz konusu. Dayanıklı tüketim malları (%5,5) mobilya ve elektrikli teçhizat desteğiyle pozitif ayrışıyor.

Sektörler itibariyle bakıldığında yat, gemi ve SİHA’ları içeren diğer ulaşım araçları grubu (%9,9), eczacılık (%6,2), mobilya (%3,2), elektrikli teçhizat (%2,4), metalik olmayan mineraller (%2,1) ve içecek (%1,3) büyümesini sürdürüyor.

Tedarik sorunlarının en yoğun yaşandığı motorlu kara taşıtları (%-14,5) ve bilgisayar-elektronik (%-9,4) üretiminde sert bir daralma görülüyor. Makine ekipman kurulumu (%-3,7), fabrikasyon metal (%-2,9), kauçuk-plastik (%-2,5), ana metal (%-2,1), tekstil (%-1,8) ve gıda (%-1,0) daralan diğer önemli sektörler.

Sanayi üretimindeki aylık daralmanın Ekim ayında sertleşmesini bekliyoruz. Ekim ayı PMI verileri son beş ayda ilk kez üretimde daralmaya işaret ediyor. Ara malı temininde sorunlar, teslimatta gecikmeler, emtia fiyatlarındaki oynaklık ve Türk lirasındaki sert değer kaybı üretimi baskılayacak. Sektörel PMI göstergelerine göre giyim ve gıda dışındaki tüm alt gruplarda aylık daralma görülüyor. Ağaç-mobilya, metalik olmayan mineraller ve elektronik sektörleri daralmanın en sert olduğu gruplar.


Kaynak: İSO, IHS Markit
Arz kaynaklı sorunlar nedeniyle üretimdeki yavaşlama Ekim ötesinde de sürebilir. Ancak dış talep koşulları büyümeyi desteklemeye devam ediyor. Avrupa ve ABD büyümesi hız kesse de halen gücünü koruyor. Ekim ayında ihracatın 20,8 milyar dolar ile rekor tazelemesi ve yeni ihracat siparişlerinin artmaya devam etmesi dış talebin destekleyici olmaya devam edeceğini gösteriyor.

Sanayi üretim verileri ile beraber yayımlanan Eylül ayı hizmet ve ticaret ciro endeksleri %9,0’luk 2021 GSYİH büyüme tahminimiz üzerinde yukarı yönlü riskler olduğuna işaret ediyor. Tahminimizi %9,5’e çekiyoruz. Bu tahmin yılın son çeyreğinde (arz sorunları ve ücretli kesimin düşen alım gücünden kaynaklanan) çeyrekten çeyreğe %2,5 daralma öngörüsü içeriyor.

TCMB’nin gevşeyen para politikası ve seçim döngüsünde genişleyici kredi, maliye ve gelir politikalarına yönelik sinyallerin artmasıyla 2022 büyüme tahminimizi %4,0’ten %4,5’e çekiyoruz.

Serhat Gürleyen, Araştırma Direktörü
Dağlar Özkan, Ekonomist


İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

                           ***
                  Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.