Tarım Dışı İstihdam Analizi (GCM Forex)

Tarım Dışı İstihdam Nasıl Yorumlanabilir?
Finansal piyasalarda yer alan katılımcılar, 07 Haziran Cuma günü ABD’den gelecek önemli verilerin (Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik Oranı, Ortalama Saatlik Kazançlar) varlık fiyatları üzerindeki olası etkilerini bilmek ve buna uygun stratejiler belirlemek ister. Ancak söz konusu olası fiyatlama davranışı öncesinde ilgili verilere yönelik tüm detayların (teorik + uygulama) bilinmesi gerekiyor. Bu sebeple de “Tarım Dışı İstihdam” temalı raporumuzun başlangıcında, ilgili verilerin ne olduğunu aktaracağız. Raporumuzun ilerleyen bölümlerinde ise bu verilerin geçmiş dönemdeki etkilerinden bahsedeceğiz.

Tarım Dışı İstihdam (Non - Farm Payrolls)

Tarım sektörü haricinde (Sanayi, Kamu, Hizmet, vb) son ay içerisinde çalışan insanların sayısındaki değişiklikleri belirler. Bu sayının piyasa beklentisi üzerinde gelmesi ülke para birimi için pozitif, piyasa beklentisi altında gelmesi ise ülke para birimi için negatif bir etki bırakabilir. Burada yer verdiğimiz piyasa beklentisi, ekonomik takvim içerisinde yer alan beklenti rakamı olarak dikkate alınmalıdır.

*** İstihdam piyasası görünümünün daha şeffaf bir şekilde yorumlanabilmesi için mevsimsellik faktörü dikkate alınmakla birlikte Tarım sektörü ilgili istihdam hesaplamalarına dâhil edilmemektedir.

 İşsizlik Oranı (Unemployment Rate)

ABD ekonomisinde geride kalan ay içerisinde, iş aradığı halde iş bulamayan kişilerin, toplam iş gücü içerisindeki oranını ifade etmektedir. Bu oranın piyasa beklentisi üzerinde gelmesi ülke para birimi için negatif, piyasa beklentisi altında gelmesi ise ülke para birimi için pozitif bir etki bırakabilir. Burada yer verdiğimiz piyasa beklentisi, ekonomik takvim içerisinde yer alan beklenti rakamı olarak dikkate alınmalıdır.

*** İşsizlik oranı, son yıllarda önemli bir toparlanma kaydetmektedir. Kriz zamanında yaklaşık olarak %8,5 seviyesinde olan işsizlik oranı her yıl kademeli bir şekilde gerilemektedir. 2018 yılında bu gerilemeyi net bir şekilde izlemekle birlikte 2019 Mayıs tarihli sonuçla (%3,6) son 50 yılın en düşük rakamını temsil eden İşsizlik Oranı verisine ulaştık. Şuan %3,6 olarak kaydedilmiştir.

 Ortalama Saatlik Kazançlar (Average Hourly Earnings)

Tarım sektörü dışında çalışan işçilere ödenen saatlik ücretteki değişimi gösterir. Enflasyon için öncü bir gösterge olarak takip edilmektedir. Bu göstergenin piyasa beklentisi üzerinde gelmesi ülke para birimi için pozitif, piyasa beklentisi altında gelmesi ise ülke para birimi için negatif bir etki bırakabilir. Burada yer verdiğimiz piyasa beklentisi, ekonomik takvim içerisinde yer alan beklenti rakamı olarak dikkate alınmalıdır.

*** ABD Merkez Bankası Fed, para politikası kararlarında “istihdam” ve “enflasyon” dinamiklerine dikkat etmektedir. İstihdam piyasasının önemli oranda iyileştiği bir ortamda Fed adımlarını daha güçlü atma konusunda istekli olmasına karşın enflasyon dinamiklerine yönelik etkin bir ilerleme tam anlamı ile sağlanamamıştır. Bu sebeple de enflasyon teması “Ortalama Saatlik Kazançlar” verisi ile 2017 yılının özellikle ikinci yarısından itibaren Tarım Dışı İstihdam verisinden daha popüler hale gelmiştir. Özellikle ilgili popülarite, yeni döneme ilişkin projeksiyonların (dot plot) yer aldığı Fed toplantıları (Aralık - Mart - Haziran - Eylül) öncesinde spekülatif fiyat akışı ile birlikte dikkat çekmektedir.

ABD’den 07 Haziran Cuma günü gelecek önemli verilerle ilgili kısa bilgiler paylaştıktan sonra şimdi de ilgili verilerin takvimsel değerlendirmeleri ve olası etkilerinden bahsedelim.

“Ekonomik Takvim”



NOT: ABD İstihdam verileri beklenti ve tahmini aralık bölümü 07 Haziran 2019 tarihinde Bloomberg terminalinden alınmıştır. Bu rakamlar hafta içerisinde değişiklikler gerçekleşebilir. Bu değişiklikler, ilgili rapor içerisinde güncellenecektir.

ABD Verileri Nasıl Yorumlanmalıdır?

Veri sonuçlarını yorumlarken dikkat edilmesi gereken en önemli husus, kritik 3 verinin aynı anda açıklanıyor olmasıdır. Bu yüzden de fiyatlama davranışlarını incelerken ilgili verilerin birbirleri ile kıyaslanması ve ilgili kıyaslama içerisinde hangisi daha popüler olduğunu bilmemiz gerekiyor.

Dikkate alacağımız bu 3 verinin birbirleri ile aynı şekilde sonuçlanması (hepsi olumlu ya da olumsuz şeklinde), yorum yapma becerimizi güçlendirebilirken, haber sonuçlarının birbirinin tersi yönünde sonuçlanması durumunda (birisi olumlu diğerleri olumsuz gibi) ise, varlık fiyatlarında dalgalanmalar oluşabilir. Bu tür zamanlarda ki genel itibariyle bu tarz durumlarla karşılaşma olasılığımız çok kuvvetli, piyasa hassasiyeti dikkate alınacaktır. Bu sebeple de ilgili verilerin geçmiş dönemde varlık fiyatları üzerindeki etkilerine bakmak, mevcut yorumlama yaparken fayda sağlayacaktır. Ayrıca matematiksel olarak üç haberin aynı anda açıklanmasına yönelik tam 27 olasılık mevcuttur. Bu olasılıklara ulaşmak için tıklayınız.

Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Hususlar!

Birincisi: ABD Merkez Bankası Fed, 2017 yılının özellikle ikinci yarısından itibaren para politikasına ilişkin kararlarında enflasyon temasını dikkate aldığı için Ortalama Saatlik Kazançlar verisi Tarım Dışı İstihdam verisinden daha popüler olarak izah edibilir. Özellikle ilgili popülarite, yeni döneme ilişkin projeksiyonların (dot plot) yer aldığı Fed toplantıları (Aralık - Mart - Haziran - Eylül) öncesinde spekülatif fiyat akışı ile birlikte dikkat çekmektedir. Diğer aylarda Tarım Dışı İstihdam verisi popülaritesini korumaya devam etmektedir. Burada dikkat edilmesi gerekilen bir diğer husus ise, Ortalama Saatlik Kazançlar verisinin daha etkin ya da sakin bir şekilde fiyatlama alanına dahil edilip edilmemesi hususunda Tarım Dışı İstihdam verisinin açıklandığı rakam da dikkate alınabilir. Beklenti rakamından çok uzak sürpriz bir sonuç ya da beklentiye yakın / aynı sonuç, Ortalama Saatlik Kazançlar verisinin daha etkin ya da sakin bir şekilde fiyatlama alanı oluşturmasını etkileyebilir.

İkincisi: ABD Merkez Bankası (Fed), herhangi bir ayda sonuçlanan ABD verilerine bakarak para politikası kararlarında değişiklikler yapmayacaktır. Ancak piyasa dinamikleri, verilerin açıklandığı an bu konuya ilişkin spekülatif fiyatlama davranışları içerisine girebilir. Bu sebeple de fiyatlama davranışı ile Fed kararlarını birbirinden ayırt etmek gerekir. Fed, sadece bir aylık veri sonuçlarına değil, genel gidişata yönelik olumlu & olumsuz performansa göre para politikası kararlarında açıklamalar yapabilir. Fiyatlama davranışı yani spekülatif görünüm genel itibariyle yeni döneme ilişkin projeksiyonların (dot plot) yer aldığı Fed toplantıları (Aralık - Mart - Haziran - Eylül) bu aşamada daha fazla dikkat çekmektedir.

Üçüncüsü: Her ne kadar ABD İstihdam verileri sonuçları önem arz etse de fiyatlama davranışları içerisinde “Önceki” rakamındaki revizelerin de yer aldığı unutulmamalıdır. Örneğin, Tarım Dışı İstihdam (TDI) verisinin pozitif ya da negatif sonuçlandığı bir ortamda önceki rakam mevcut sonucun tersi yönünde açıklanırsa (sonucun pozitif, revizenin negatif ya da sonucun negatif revizenin ise pozitif olması durumunda) bu durum TDI verisinin fiyatlama zamanında önemli bir baskı oluşturabilir. Böyle bir durumda özellikle Ortalama Saatlik Kazançlar verisi sonucu daha hassas bir şekilde fiyat alanı içerisine girmek isteyebilir.

Dördüncüsü; GCM Yatırım, kritik ABD verilerine yönelik uzman görüşü raporuna ek olarak özellikle piyasa dinamikleri üzerinde ayrıca durmak ve mevcut bilgiyi pekiştirmek için verilerin açıklanmasından 15 dakika önce Youtube Canlı Yayın Programı gerçekleştirmekte ve bundan sonraki süreçte de gerçekleştirmeyi sürdürecektir. 07 Haziran Cuma günü saatler 15.15’i gösterdiğinde, Araştırma Müdür Yardımcısı Kudret AYYILDIR kritik ABD verilerine yönelik programına başlayacaktır.

Haber sonucuna ulaşmadan önce EURUSD, USDTRY ve Ons Altın gibi bazı önemli varlıklar üzerindeki olası etkilerine değinecek olup, 15.30’da sonuçlar açıklandığı andan itibaren de ilk etkiyi yorumlayarak mevcut varlıkların değişimlerini aktaracaktır. YouTube canlı yayın programına yönelik kayıt ve katılım bilgisi için tıklayınız.

Veri sonuçlarına yönelik başarılı yorumlar yapabilmek için, geçmiş dönemdeki etkilerin bilinmesi önemlidir!

ABD’den gelecek kritik verilerin varlık fiyatları üzerindeki olası etkilerini doğru yorumlayabilmek, stratejilerin başarıya dönüşebilmesi adına önemlidir. Bu sebeple de yorumlama yeteneğinizi geliştirebilmek için geçmiş dönemlerde nasıl reaksiyon verdiğinin bilinmesi gerekmektedir. Ancak bu bilgi, yeni dönemdeki beklentilerde kesin başarıya ulaştırır psikolojisi oluşturmamalıdır. Çünkü günler / haftalar / aylar hatta yıllar içerisinde ülkelerin makro - ekonomik dinamikleri ve piyasa beklentileri farklılaşabiliyor. Bu sebeple de her ay aynı etkiyi beklemek doğru olmayacaktır. Geçmiş dönem çalışmaları, yatırımcıların bu veri ile birlikte olası hareket akışını daha başarılı bir şekilde yorumlayabilmek adına pratik bilgiler olarak düşünülmelidir.

03 Mayıs 2019 tarihinde açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD paritesinde ilk dakika içerisinde önemli ve hacimli bir düşüş hareket izlemekteyiz. Ancak ikinci dakikadan itibaren fiyatlama davranışlarını incelemeye devam ettiğimizde, mum boylarının etkinin azaldığını hatta hatta davranışın biçiminin değiştiğini görmekteyiz. Bu tutum, mevcut haberin açıklandığı anın ne kadar önemli olduğunu ve haberin sonucunun yorumlanmasında zamana endeksli değişimlerin önemini artırmaktadır. Bu nedenle veriye hızlı bir şekilde ulaşmak ve ilgili veriyi doğru bir şekilde yorumlamak kritik bir önem taşımaktadır. “GCM Forex / Viop Yatırımcıları”, verilerin sonucuna ilişkin GCM MT4 / GCM MT5 platformları içerisinde yer alan ve anlık olarak veri akışının geçtiği “Haberler” bölümünden ayrıca yararlanabilir.



Geçtiğimiz yılın aynı döneminde (01 Haziran 2018) açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD paritesinde ilk dakika içerisinde aşağı yönlü bir hareket izlenmektedir. Ancak ikinci dakikadan itibaren fiyatlama davranışlarını incelemeye devam ettiğimizde, mum boylarının etkinin azaldığını hatta davranışın biçiminin değiştiğini görmekteyiz. Bu tutum, mevcut haberin açıklandığı anın ne kadar önemli olduğunu ve haberin sonucunun yorumlanmasında zamana endeksli değişimlerin önemini artırmaktadır. Yani fiyatlama reaksiyonu dakikalarca sürmemiştir. Bu süreçte Ortalama Saatlik Kazançlar verisi beklentiye paralel, Tarım Dışı İstihdam ve İşsizlik Oranı verileri ise negatif bir sonuç oluşturmuştur.



Kritik ABD verilerinin geçmiş dönemde EURUSD paritesi üzerinde nasıl bir etkisi oldu sorusunun cevabını arayacağız. Bu bilgiler ışığında, 2013 - Ocak’tan itibaren ilgili haberlerin sonuçlarının parite üzerindeki 5, 15 ve 30 dakikalık zaman dilimlerinde kaç pip hareket ettiğini yukarıdaki tablodan görebilirsiniz.



77 tane veri (6 yıl + 5 ay) sonucunun EURUSD paritesi üzerindeki etkisini incelediğimizde 5 dakikalık zaman diliminde ortalama 51 pip, 15 dakika içerisinde ortalama 57 pip ve 30 dakika içerisinde ortalama 61 pip hareket ettiğini, 5 ile 30 dakika arasındaki ortalama değerler incelendiğinde önemli bir pip farkının olmadığını ve bu nedenle de özellikle istihdam verilerinin ilk 5 dakika üzerindeki olası etkinin çok daha önemli olduğunu söyleyebiliriz.

İlk 5 dakikanın öneminden bahsediyoruz ancak bu düşünce 5 dakikanın sonuna kadar ilgili etkinin devam ettiği anlamına gelmemelidir. Bu konu ile alakalı yapmış olduğumuz araştırmalar neticesinde ilk 1 ve 1,5 dakikanın fiyatlama reaksiyonu için hayati bir önem arz ettiğini söyleyebiliriz. Bu düşünce yukarıda yer verdiğimiz Kasım ayı etkisinin 1 dakikalık grafikteki reaksiyonu ile de desteklenmektedir.

İlk 1 dakika içerisinde etkin olanlar;

DOLAR ENDEKSİ (#DOLLAR_IND), EURUSD, GBPUSD, USDJPY, ONS ALTIN (GOLD), S&P500, DAX30
İlk 1,5 dakika içerisinde etkin olanlar;

USDTRY, EURTRY, HAM PETROL (CRUDE OIL), BRENT PETROL (BRENT OIL),
Söz konusu araştırmalarımızı destekleyecek bir diğer çalışma ise Bloomberg terminali vasıtası ile elde ettiğimiz tablodur. İlgili tablo son 1 yıl içerisinde gelen ABD verilerinin 5 dakika içerisindeki etkisini görmemize katkı sağlayan bir çalışmadır.



Tabloyu incelediğimizde, EURUSD paritesine yönelik ilk 1 dakika içerisinde önemli fiyat değişimi izlenirken 1 - 5 dakika arasındaki yatay görünüm dikkat çekmektedir. Bu tutum ilk 1 dakikanın hatta ilk 30 saniyenin daha önemli olduğunu anlamına gelebilir. Ortalama değerleri incelediğimizde ise özellikle negatif tarafın bir adım daha önde olduğunu görmekteyiz.
 GCM Forex
 GCM Menkul Kıymetler A.Ş.
 www.gcmforex.com


                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.