Sİİ Siyasi İstikrar İndeksi (PSI) - Bilgi Nakli: Süper Bono (S Bilişim Danışmanlık)

Bono, borçlunun, belli vadede belli faiz oranıyla geri ödemek üzere tasarruf sahibinden borç aldığını gösteren belgedir. Faizi sabit ya da değişken olabileceği gibi indekslenebilirdir. Vadesi bir yıldan kısa, hafta/aydan uzundur.
Süper bono, bu vasfa sahip olabilmek için; vadesinin tahvil gibi daha uzun tutulabilmesi ayrı, ya faizinin enflasyonun veya olağan döviz faizinin çok üstünde olması ya da kamunun belli gelirlerinin bonoların ödenmesinde kullanımı bakımından kesin güvencelenmesi gerekir.
Güvenceli kılınan bu gelirin, yine de, indekslenen enflasyon ya da döviz kuru gibi getirilerinin çok üstünde olması gerekir. İndekslenen derken, süper bono için enflasyon yahut döviz kurunu gerçekçi indeksleme için dışarıdan OECD, DB, IMF getirilemeyeceğine göre ENAG benzeri bir kurulun ölçümü gerekecektir. TÜİK güvenilirliğini daha yüksek tutabilse, misal süper bono gibi finansal enstrümanlarda ölçümler tartışmasız hale gelebilecekti.
Süper bonoyu esas tanımlayan, sayılanların yanı sıra, olağanüstü büyüklükte kaynak temin etmesidir. Olağan akıştaki borçlanmaların çok çok üstünde, bir ya da birkaç yıllık borçlanmaların misliyle fazlasından söz etmekteyiz. Haftalık ya da aylık Hazine ihalelerinin miktarları, yurt dışı borçlanmalarda 2 ya da 2,5 milyar USD’lik tutarlarda malum, bunların misli misli üstünde borçlanma temin eden süper bonodan söz etmekteyiz.
Süper bonolar, olağan borçlanma imkânı kalmamış, çok ağır likidite baskısı altındaki şirket, banka, hazinelerin başvuracağı yoldan kabul edilebilirdir. Misal T. Çiller döneminde süper bonolar böylelikleydi. Süper bonolar, öte yandan, büyük ya da hacimli denebilecek ekonomik/finansal programların destekleyicisi olarak devreye alınabilirdir.
Şirket, banka ya da hazine, çok yüksek kesinlik, disiplin ya da güvenceli işleyişte gelecekte üreteceği fonları bugünden nakde çevirtmek, gelecekteki fonları tetiklemek isteyebilir. Misal; bankaların K. Derviş reformlarıyla birlikte Hazine alacaklarını 5-7 yıl vadeli yapılandırdıkları, ellerindeki bono/tahvilleri uzun vadeli yeni bonolarla değiştirdikleri hatırlatılmalıdır. Yani güçlü reformlar bonoyu uzun vadeli düşük faizli tahvil olarak devreye aldırtabilmektedir.
Başka ifadeyle, süper bononun eşleştiği sadece kötü finansal şartlar değil, düzelecek/düzeltilecek, düzgün kılınmış finansal şartlar da olabilirdir. Ülkemizde KKM uygulamasının ürettiği yüksek finansal stresin, mevcut tahvil stokunda özellikle enflasyona indekslilerin çok yüksek faiz ödeme hacim/frekansları hatırlatıldığında Mayıs.2022 itibariyle süper bononun ederinin düzgün ve belki daha dar değerlendirilmesi gerekir.
Bir kere, mevcut iktidar pek iddialı ekonomik yönetim iddia ve söylemine nazaran süper bono söylentilerini reddetmesi, kendince başarılı yönetimin bu tür yola gerek duymayacağını ağır ikaz etmeliydi. Edilmediği, KKM, yuvam hesap, altın tasarruf hesapları gibi yakın-geçmişteki hamleler de hatırlatıldığında anlaşılan, kamuda, sadece döviz değil TL’de de kaynak temini yetersiz görülmektedir.
Şu ileri sürülebilir; “süper bonolar TL değil döviz bulmak için”. Bu durumda hem YEM terk edilmiş, hem de rekabetçi kurun dövizi yeterince dengelemediği, dış ticaret açığının kapatılamadığı, 2022 turizm ve ihracat gelirlerinin yeterli gelmeyeceği kabullenilmiştir denebilirdir. Mevcut

Başka ifadeyle, süper bononun elzem eşleşmesi ortada değilse, ne yüksek hacmi yakalaması ne de başarılı olması ihtimalden değildir.
Son olarak, süper bono sadece kötü ya da zor şartlardan çıkış enstrümanı değildir. Ayrıca, kötü ya da zor şartları kolaylaştıran, düzelten enstrüman olarak yapılandırılabilirdir. Misal K. Derviş’in yaptığı buydu. Böylelikle yapılandırıldığında süper bono iyi bir kaldıraç olarak nitelendirilebilirdir. Gelir artırıp harcama kısan, harcama rasyonalize eden, işlevsiz ya da asil olmayan harcamayı ortadan kaldıran, yapılan kötü icraattan uzaklaştırıcı taahhütlerle eşleşmiş süper bono, işlevsel ve iyi/hayırlı olanın finanse ettiricisi olacaktır.

  Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş.
  https://www.yf.com.tr/

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.