Dün OPEC+ üreticilerinin Ekim'de arzı günde 100bin varil azaltma kararını alması petrol fiyatlarının yükselmesine neden oldu. Ek olarak, Rusya'nın Avrupa'ya doğalgaz akışını süresiz durdurma kararının etkisiyle doğalgaz ve kömür fiyatlarında da sert yükselişler gözlendi. Labor Day nedeniyle Amerikan borsalarının kapalı olduğu günde Avrupa endeksleri genel olarak olumsuz bir görüntü sergiledi. Alman DAX endeksi %2,2 geri çekildi. İngiltere'de ise yeni başbakanın belli olmasıyla FTSE kısmen olumlu ayrıştı ve yatay kapattı. Dolar endeksi (DXY) gün içinde 110'un üzerini test ederken kapanış ise 109,4'den gerçekleşti. EURUSD gün içinde 0,9878 seviyesine kadar düşüş kaydetti. Kapanış seviyesi 0,9933 oldu. Yurtiçi tarafta ise 3.367 seviyesine kadar yükseliş kaydeden BİST-100'de kapanış 3.358 seviyesinden gerçekleşti ve günlük %4,2 yükseliş kaydedilmiş oldu. İşlem hacmi de 105,3 milyar TL ile rekor kırdı. Bankacılık hisselerine ek olarak, demir çelik hisseleri ve ulaştırma hisseleri yükselişe öncülük etti. Bugüne bakıldığında, ABD vadelileri artıda seyrediyor. Çin tarafında dün ekonomiyi desteklemek için yeni adımlar atılacağının duyurulmasının olumlu etkisi gözleniyor. Asya'daki diğer endekslerde ise karışık bir görüntü var. Shanghai Composite %1,1 artıda seyrederken Nikkei yatay seyrediyor. Hang Seng ise %0,3 ekside. Yurtiçinde BİST100 endeksinde Avrupa vadelilerindeki olumsuz görüntüye karşın alıcılı bir açılış bekliyoruz. TCMB bugün TSİ 10:00'da Fiyat Gelişmeleri değerlendirmesini yayımlayacak, TSİ 14:30'da ise reel efektif döviz kuru verisini açıklayacak. Yurtdışında ise ABD'de PMI verilerini, Almanya'da ise fabrika siparişleri verisini izleyeceğiz.
MAKROEKONOMİ
Yurt içinde, TÜİK tarafından ağustos ayına ilişkin TÜFE ve ÜFE verileri yayınlandı. Ağustos ayında TÜFE, Bloomberg piyasa beklentisi olan %2 seviyesinin altında aylık %1,46 arttı, yıllık bazda %79,60'tan %80,21'e yükseldi. Son 2 aydır TÜFE'de artışın enerji kalemindeki (benzin ve motorin fiyatları) belirgin düşüş nedeniyle yavaşladığını görüyoruz. Ağustosta ayrıca gıda kalemindeki ılımlı artış da TÜFE'nin sınırlı kalmasını sağlamış. Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE olan çekirdek C endeksi ise geçen aya benzer şekilde manşet TÜFE'nin üzerinde aylık %3,1 arttı ve yıllık %61,69'dan %66,08'e yükseldi.
• ÜFE ise aylık %2,41 artışla artış hızını belirgin yavaşlattı ve yıllık bazda Eylül 2021'den bu yana ilk kez hız kesti, %144,61'den %143,75'e geldi. Bununla birlikte eylül ayında elektrik ve doğal gaz zammının enflasyonu yukarı yönlü baskılaması beklenmekte. ÜFE'deki yükselişin hız keserek sürmesi ise TÜFE üzerindeki maliyet baskısının devam ettiğine işaret ediyor. Dolayısıyla önümüzdeki aylarda TÜFE'deki yükselişin sürdüğünü görebiliriz, bununla birlikte aralık ayındaki baz etkisiyle TÜFE'de belirgin düşüş görülebilir, hafta sonu açıklanan OVP'de de yıl sonu TÜFE tahmini %65 seviyesinde belirlendi.
• TÜFE'ye mallar ve hizmet ayrımında bakıldığında mallar enflasyonundaki artışın, başta enerji kalemi olmak üzere işlenmemiş gıda kalemindeki (taze meyve ve sebze) düşüşle, Mayıs 2021'den bu yana en düşük seviyede gerçekleştiğini görüyoruz. İşlenmemiş gıda ağustos ayları ortalamasının üzerinde düşüş gösterirken, işlenmiş gıdada ise TÜFE'nin üzerindeki artışlar sürüyor. Giyim ve ayakkabı kalemi ağustos aylarında normalde düşüş kaydeden bir kalem, bununla birlikte manşet TÜFE'ye yakın artış sergilemesi dikkat çekiyor. Mallar enflasyonundaki ılımlı seyre karşılık turizm sezonunun etkisiyle talebin canlı seyretmesi ve asgari ücrete en duyarlı sektörleri barındırması açısından hizmet enflasyonunda güçlü artışların sürdüğünü görüyoruz. Kira artış oranlarındaki düzenleme, her ne kadar hizmetin alt kalemlerindeki ''kira grubundaki'' yükseliş eğilimini görece sınırlasa da kira kalemindeki aylık artış tarihi seviyelerini yeniliyor. Lokanta ve oteller kalemindeki artış, hizmet enflasyonunu yukarı çeken bir diğer unsur olurken petrol fiyatlarındaki düşüşle ulaştırma hizmetlerindeki yavaşlama hizmet enflasyonundaki yükselişi sınırladı.
• Kur ve emtia fiyatlarını net hissettiğimiz kalemlerden biri olan ''Ev eşyası'' kalemi, dayanıksız ev malzemeleri ve buzdolabı gibi kalemlerin etkisiyle 0,30 puanla TÜFE'yi en çok etkileyen kalem oldu. Kira ve su kalemindeki artışların öne çıkmasıyla ''Konut'' kalemi'' 0,30 puan etki yaptı. Otel kalemi başta olmak üzere yiyecek ve içecek hizmetlerindeki artışla ''Lokanta ve oteller'' kalemi 0,24 puan etkiledi. ''Gıda ve alkolsüz içecekler'' grubu meyve ve sebze, yağlar ve et kalemlerindeki düşüşle ılımlı artış sergiledi ve 0,23 puan etki yaptı. Başta ilaçlardaki %16,7'lik artışın etkisiyle ''Sağlık'' kalemi 0,22 puan etkiledi. ''Çeşitli mal ve hizmetler'' grubu seyahat malzemelerinin öncülük etmesiyle 0,18 puan TÜFE'yi etkiledi. Başta üniversite eğitimi kalemindeki artışın etkisiyle ''Eğitim'' kalemi 0,11 puan etkiledi. Eğlence ve kültür kalemi 0,09 puan etkiledi. ''Giyim ve ayakkabı'' kalemi ağustos aylarında ortalama %4 civarında düşüş göstermesine karşın TÜFE'yi yukarı yönlü etkiledi ve aylık %1,21 arttı. Otomobil fiyatlarındaki artışa karşılık akaryakıt fiyatlarındaki ve karayolu şehir taşımacılığındaki düşüşle ''Ulaştırma'' kalemi'' -0,32 puan düşüş yönlü etki yaptı.
Kaynak: TÜİK.
• Ağustos ayında ÜFE'deki artışın sanayi gruplarına göre ana belirleyicisi dayanıklı tüketim malı kalemi oldu.
• Dayanıksız tüketim malı, ara malı ve sermaye malı kalemlerinde ise daha sınırlı artışlar gözlendi. Enerji kaleminde ise düşüş kaydedildi.
Kaynak: TÜİK.
Avrupa genelinde ağustos ayı S&P Global hizmet sektörü nihai PMI verileri takip edildi. Hizmet PMI'lar, ağustosta Almanya'da daralma bölgesinde kalmaya devam ederken, Euro Bölgesi genelinde daralma bölgesine geçti, diğer ülkelerde ise büyüme bölgesindeki seyirlerini sürdürdü. Bu kapsamda, ağustosta hizmet PMI'lar, Almanya'da 48,2'den 47,7'ye aşağı yönlü revize edilerek hizmet sektöründe daralmanın hızlandığına, Euro Bölgesi'nde ise 50,2'den 49,8'e aşağı yönlü revize edilerek hizmet sektörünün büyümeden daralmaya geçtiğine işaret etti. Buna karşın, hizmet PMI'lar İngiltere'de 52,5'ten 50,9'a revize edilerek sektörde büyümenin kısmi yavaşladığına ve Fransa'da ise 51'den 51,2'ye revize edilerek sektörde büyümenin hafif hızlandığına işaret etti.
Bunun yanında, Euro Bölgesi'nde eylül ayına ilişkin Sentix yatırımcı güveni, -25,2'den -31,8 seviyesine gerileyerek beklentilerin üzerinde düşüş kaydetti ve böylece Mayıs 2020'den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Detaylara bakıldığında, cari koşullar endeksi Ağustos 2020'den bu yana en düşük seviyeye gerilerken, beklentiler endeksi de küresel finans krizinin etkili olduğu dönem olan Aralık 2008'den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Özellikle, bölge genelinde son açıklanan PMI verileri, imalat ve hizmet sektörlerinde gelecek döneme ilişkin iyimserlik göstergeleri ve tüketici güveni endeksi gibi göstergelerin, bölgede yılın ikinci yarısında resesyona işaret etmesiyle birlikte yatırımcı güvenindeki zayıf seyrin sürmesi beklenmekte.
Diğer yandan, Euro Bölgesi'nde iç talebin seyrine ilişkin perakende satışlar, haziran ayındaki %1'lik düşüşün ardından temmuz ayında %0,3 oranında sınırlı artışla kısmi toparlandı, yıllık bazda ise temmuzda %0,9 gerileyerek düşüşünü sürdürdü. Bununla birlikte, tüketici güvenindeki rekor düşük seviyelerin de işaret ettiği üzere bölge genelinde artan enflasyonist baskıların tüketici harcamalarını baskı altında bırakması beklenmekte.
Bunun yanında dün gerçekleştirilen OPEC+ Grubu toplantısında alınan karara göre, petrol üretimi ekim ayında günlük 100 bin varil kesintiyle ağustos ayı seviyesine çekilecek. Bu kapsamda söz konusu adımla, ABD Başkanı Biden'ın çağrısının ardından eylül ayı için planlanan üretim artışı ekim ayında geri alınacak.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, TSİ 16.45'te ekonomik faaliyetlerin seyrine ilişkin sinyal verecek olan ağustos ayı S&P Global hizmet PMI nihai verisi ve TSİ 17'de ISM imalat dışı PMI endeksi verisi takip edilecek. Ağustos ayı S&P Global hizmet öncü PMI, 47,3'ten 44,1'e gerileyerek hizmet sektöründe daralmanın hızlandığına ve Mayıs 2020'den bu yana en keskin daralmaya işaret etmişti.
Bunun yanında, Almanya'da üretimin seyrine ilişkin olarak TSİ 09'da temmuz ayı fabrika siparişleri verisi takip edilecek. Temmuz ayında Almanya'da fabrika siparişleri, enflasyonist baskılar, devam eden tedarik zinciri sıkıntıları, enerji arz güvenliğine ilişkin artan endişeler ve zayıf küresel görünümün etkisiyle aylık bazda %0,5 gerileyerek düşüşünü sürdürmesi bekleniyor.
Yurt içinde ise, TSİ 14.30'da TCMB tarafından reel efektif döviz kuru endeksi yayınlanacak. Endeks, iki aylık düşüşün ardından temmuz ayında aylık %1,8 artışla 54,01'e yükselerek kısmi toparlanma kaydetmişti.
TCMB Analitik Bilanço verilerine göre, 2 Eylül haftasında toplam ve net rezervin arttığını hesaplamaktayız. İlgili haftada toplam rezervin 0,4 milyar USD artışla 112,1 milyar USD'ye yükseldiğini, net uluslararası rezervin de 2,1 milyar USD artarak 14,7 milyar USD seviyesine geldiğini öngörmekteyiz.
ŞİRKET HABERLERİ
ARD Bilişim (ARDYZ, Sınırlı Pozitif): Şirket ile Şekerbank T.A.Ş. arasında e dönüşüm platformu (e-Fatura, e-Arşiv, e-SMM vb.) olan "Şekerbank ŞEF" ürünlerininn şirket tarafından banka müşterilerinin kullanımına uyumlu hale getirilip geliştirilmesi, Satış ve satış sonrası desteği verilmesi ve Şef Sisteminin Banka tarafından müşterilerine tanıtımının sağlanması amacıyla "ŞEF" Yazılımı Geliştirme ve İş Birliği Sözleşmesi 05.09.2022 tarihinde imzalanmıştır.
Migros (MGROS, Nötr): Şirketin, 13 adet Migros, 10 adet Migros Jet ve 1 adet Toptan formatında toplam 24 satış mağazası Ağustos ayı içerisinde hizmete açılmıştır. 31 Ağustos 2022 itibariyle Şirketin yurtiçinde toplam mağaza sayısı 2.725'tir.
Türk Hava Yolları (THYAO, Nötr): Türk Hava Yolları (THY) 2023 finali İstanbul'da gerçekleşecek olan UEFA Şampiyonlar Ligi'ne sponsor olan dünyadaki ilk hava yolu şirketi oldu. THY Basın Müşavirliğinden yapılan yazılı açıklamada, her yıl dünyanın 129 ülkesinden milyonlarca insanı gökyüzünde buluşturan Türk Hava Yolları'nın uluslararası ölçekte en çok takip edilen spor etkinliklerinden olan UEFA Şampiyonlar Ligi'nin resmi sponsoru olduğu bertilerek, Türk spor tarihinin en önemli sponsorluklarından biri olan bu prestijli iş birliğinin UEFA Şampiyonlar Ligi Finali'nin 10 Haziran 2023'te İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadyumu'nda gerçekleşecek olması açısından da ayrı bir önem taşıdığı ifade edildi. THY'nin resmi sponsor olarak yer alacağı Şampiyonlar Ligi organizasyonunun 200 ülkede 70'ten fazla yayıncı tarafından sezon boyunca 678 milyon izleyiciye ulaştığına vurgu yapılan açıklamada, sosyal medyada ise 28 milyar etkileşim ile sporseverlerin Şampiyonlar Ligi heyecanına ortak olduğu bildirildi. Kaynak: AA
Türk Traktör (TTRAK, Nötr): Şirket, Erenler fabrikasında daha önce yurt dışından tedarik ettiği TR6 serisi kabinlerinin üretimine başladı. Şirketten yapılan açıklamaya göre, Türk Traktör, yerlilik oranını artırmaya vesektöründe fark yaratmaya devam ediyor. Açıklamada görüşlerine yer verilen Türk Traktör Genel Müdürü Aykut Özüner, yaklaşık 20 ay süren bir hazırlık aşamasının ardından üretim hattında yerli kabinlerin yer almasından dolayı büyük bir memnuniyet duyduklarını aktardı. Daha önce yurt dışından tedarik ettikleri TR6 serisi kabinleri, Erenler fabrikasında üretmekten mutluluk duyduklarını belirten Özüner, şu bilgileri verdi: "Bundan böyle yerli pazara yönelik ürettiğimiz, 'yerli dev' olarak nitelendirilen tüm TR6 serisi ürünlerimizde Erenler fabrikamızda üretilmiş kabinler yer alacak. Mevcut durumda, Ankara fabrikamızda motor, ön aks ve şanzıman üretimlerini gerçekleştiriyorduk. Şimdi de önemli komponentlerimizden kabin ile bir ilke daha imza atıyoruz. Kalite seviyesini en üst düzeyde tutabilmek için operasyonlara özel elektronik ekipmanlar devreye aldık. Buna ek olarak her zaman olduğu gibi, ergonomi ve iş güvenliğini önceliklendirip özel montaj ekipmanları ile hattımızı donattık. Attığımız bu adımla ülke ekonomisine de katkıda bulunmanın gururu içindeyiz. 68 yıldır sektöründe ve tarım mekanizasyonunda öncü bir şirket olarak bu alandaki üretim kapasitemizi daha da genişletmeyi hedefliyoruz." Kaynak: AA
SEKTÖR HABERLERİ
Petrol: OPEC+, resesyon beklentileri gölgesinde son iki yılın en uzun fiyat düşüşü yaşandığı bir dönemde Ekim ayı için petrol arzını küçük bir miktar azaltma kararı aldı. Delegelerin verdiği bilgiye göre grup, petrol üretimini gelecek ay günlük 100 bin varil düşürerek Ağustos ayı seviyesine çekecek. Böylece Eylül ayında ABD Başkanı Joe Biden'ın çağrısı sonrası Eylül ayı için planlanan üretim artışı Ekim'de geri alınmış olacak. Alınan kararın yaklaşan kış öncesinde enerji krizinin eşiğinde olan ve enflasyon baskısı altında sorunlar yaşayan petrol tüketicisi ülkeler için endişe verici olabileceği değerlendiriliyor. Avrupa Birliği'nin Rus petrolüne yönelik beklenen yaptırımı da petrol piyasasındaki sıkılaşmayı artırabilir. Kaynak: Bloomberght
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Kimteks Poliüretan (KMPUR): Şirketin Ceo'su Cavidan Karaca, Bloomberg HT'ye verdiği röportajda finansman maliyetlerinin rekabette üstünlük sağladığını belirtirken döviz açık pozisyondan korunmak için türev işlemlere devam ettiklerini belirtti. Piyasada fiyat yapıcı olduklarını, ve bu sayede hammadde fiyatlarındaki değişimleri piyasaya yansıtabildiklerini söyleyen Karaca, Düzce'deki yatırımları için 12 bin m2 alan daha aldıklarını iletti.
Kron Telekomünikasyon (KRONT): Şirket'in ABD'de kurulu olan %100 bağlı ortaklığı Ironsphere, PEGA Systems Inc'den 690bin USD tutarında yeni sipariş almıştır.
MLP Sağlık Hizmetleri (MPARK): Şirket, Medical Park Elazığ Hastanesi'ni devretme kararı almıştır. Devir kararı alınan hastanenin 1Y2022'de konsolide hastane hasılatındaki payı %2,2 ve konsolide FAVÖK'teki payı ise %0,1'dir.
Orge Enerji (ORGE): 09.08.2022 tarihli açıklamasında, Şirketin, İstanbul ilinde inşası devam etmekte olan Folkart Nefes Projesi'nin Elektrik Tesisat İşlerinin yapımına yönelik olarak verdiği 325.400,28 EUR+KDV ve 889.174,60 USD+KDV ve 22.109.505,72 TL+KDV tutarındaki teklife ilişkin olarak, İşveren Folkart Yapı San. Tic. A.Ş. ile sözleşme görüşmelerine başlandığı kamuya duyurulmuştu. Bahsi geçen sözleşme imza süreci tamamlanmıştır. İşin 30.07.2023 tarihinde bitirilmesi planlanmaktadır.
Suwen (SUWEN): Şirket, 2 Haziran 2022 ve 5 Eylül 2022 tarihleri arasında; Alanya ve Isparta'da 2 yeni mağaza açılışı gerçekleştirmiştir. Açılan bu mağazalar ile birlikte Şirket yurtiçinde 148, yurtdışında 3 olmak üzere toplam 151 mağazaya ulaşmıştır.
VerusaTürk GSYO (VERTU): Şirketin %50 oranında pay sahibi olduğu girişim şirketi Core Engage Yazılım A.Ş.'nin 05.09.2022 tarihinde (bugün) yapılan Yönetim Kurulu Toplantısında; Şirketin mevcut 7,5 mn TL olan sermayesinin 2,5mn TL nakit artırımla 10mn TL'ye çıkarılmasına karar verilmiştir.
FAİZ PİYASALARI
Pazartesi günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %13 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 40 milyar TL'lik (%13'ten, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı olarak 320 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisinde faizlerde kısa vadeli tarafta yükseliş gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 10 baz puana yaklaşan yükselişler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 125 baz puana varan düşüşler görüldü.
Ziraat Yatırım Menkul Değerler
www.ziraatyatirim.com.tr
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Sabah Stratejisi (Ziraat Yatırım)
Diğer Haberler
Facebookta Paylaş