Nisan ayında ihracattaki azalışta, takvim etkisinin de önemli ölçüde etkili olduğu değerlendirilmektedir-Bakanlık

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

2023 yılının ilk dört ayı geride kalırken, parasal sıkılaşmaya rağmen küresel enflasyonun beklenen hızda düşmemesi ve finans sektöründe son dönemde yaşanan çalkantılar, küresel ekonomiye ilişkin beklentileri kötüleştirmektedir.

Gıda ve enerji fiyatlarının küresel ölçekte düşmesine rağmen bazı ekonomilerde, özellikle hizmetler sektöründeki temel fiyatlar yüksek kalmaya devam etmiştir. Bu doğrultuda, 2022 yılında dünya ekonomisini zorlayan etkenler, bu yıl da önemli bir risk unsuru olarak görünmektedir. Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) dünya ekonomisine ilişkin son açıklanan tahminlerinde, küresel büyümenin 2023 yılında %2,8'e gerileyeceği belirtilmektedir.

Benzer şekilde, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın (UNCTAD) Nisan ayı raporunda, 2023 yılı büyüme beklentisi aşağı yönlü revize edilerek %2,1’e düşürülmüş olup, finansal piyasalardaki kırılganlıklara ve yüksek borçluluk oranlarına vurgu yapılmaktadır.

Öte yandan Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarafından, 2022 yılında %2,7 olarak gerçekleşen küresel mal ticaretindeki büyümenin, 2023 yılında %1,7 seviyesine gerileyeceği tahmin edilmektedir.

Küresel ölçekte, İmalat Sanayi Satın Alma Yöneticileri (PMI) endeksleri de ekonomik aktivitede ivme kaybına işaret etmektedir. Nisan ayında, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) hariç diğer gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerde, PMI endekslerinin 50 eşik değerin altında kaldığı görülmektedir. Söz konusu endeks değerleri, en büyük ihracat pazarımız Avro Bölgesi’nde 47,3’ten 45,5’e; İngiltere’de 47,9’dan 46,6’ya; Almanya’da ise 44,7’den 44’e gerilemiştir.

Küresel ekonomideki olumsuz gidişata karşın, Türkiye ekonomisine ilişkin Nisan ayı öncü göstergeleri ekonomik aktivitede iyileşmeye işaret etmektedir. Nisan ayında İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı, bir önceki aya göre 1,4 puan artarak 75,6 seviyesine çıkmıştır.

Yine Nisan ayında, Reel Kesim Güven Endeksi (mevsimsellikten arındırılmış) bir önceki aya göre 2,8 puan artarak 108,0 seviyesinde gerçekleşmiştir. Reel kesim güvenindeki artışta, ihracat beklentileri ile iç talepteki canlılığın devam etmesi etkili olmuştur.

Diğer taraftan, Tüketici Güven Endeksi (mevsimsellikten arındırılmış) Nisan ayında bir önceki aya göre %9,2 oranında artarak 87,5 değeri ile son 56 ayın en yüksek seviyesine ulaşmış, Ekonomik Güven Endeksi 102,2 ile eşik değerin üzerine çıkmış ve son 18 ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşmiştir.

2023 yılı ilk çeyreğine ilişkin makro veriler, Şubat ayında gerçekleşen depremlerin olumsuz etkilerine rağmen, Türkiye ekonomisinde büyümenin artarak devam ettiğine işaret etmektedir. Dünya Bankası, Türkiye ekonomisine ilişkin 2023 yılı büyüme tahminini yukarı yönlü revize ederek %3,2’ye yükseltmiştir.

Bununla birlikte, depremin ihracatımız üzerindeki olumsuz etkisi 2023 yılı Nisan ayında azalmakla beraber devam etmiştir.

Nisan ayında ihracatımız, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %17,2 azalışla 19,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu azalışta, takvim etkisinin de önemli ölçüde etkili olduğu değerlendirilmektedir.

Ramazan Bayramı nedeniyle, Nisan ayında çalışılan iş günü azalmış ve geleneksel olarak en yüksek ihracatın gerçekleştirildiği Perşembe - Cumartesi aralığında üretim ve ihracat ciddi oranda azalmıştır.

İhracat değişimini aşağı çeken diğer önemli faktör ise baz etkisi olmuştur. Malum olduğu üzere, geçtiğimiz yıl Mayıs ayı başında idrak edilen Ramazan Bayramı bu sene Nisan ayının sonuna denk gelmiştir. Bayram öncesi, genellikle ticari faaliyetlerin öne çekilerek yoğunlaştığı dönemlerdir. Bu nedenle, geçtiğimiz yıl Nisan ayında ihracat normal trendinin üzerinde artmış ve güçlü bir baz etkisi oluşmuştur. Bu durum ise 2023 yılı Nisan ayındaki yıllık ihracat değişimini aşağı çeken önemli bir etkendir. Öte yandan, ihracat yapılan günlerdeki performans incelendiğinde ihracatımızdaki ilk çeyrek performansının devam ettiği görülmektedir.

Takvimin olumsuz etkisine rağmen motorlu kara taşıtları ihracatı %3,6 oranında artış ile 2,4 milyar dolar olurken, makine ihracatı bir önceki yılki seviyesini koruyarak 2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

Diğer alt fasıllar içinde, takvim ve fiyatların etkisiyle demir-çelik ihracatında 890 milyon dolar, enerji ihracatında 358 milyon dolar, alüminyum ihracatında 275 milyon dolar, plastik ihracatında ise 268 milyon dolar düşüş yaşanmıştır.

2023 yılı Nisan ayında ithalatımız ise %4,5 oranında azalarak 28,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Nisan ayında toplam enerji ithalatı, fiyatlardaki düşüşle %35,8 oranında azalarak 5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.
  
Son dönemlerde ithalatta izlenen artışta önemli bir etkisi olan altın ithalatı ise yılın ilk çeyreğine göre zayıflamakla birlikte, bir önceki yıla göre %174 oranında artışla 1,3 milyar dolar olmuştur.

İthalatımızda öne çıkan diğer fasıllar, 1,2 milyar dolar artış ile motorlu kara taşıtları, 663 milyon dolar artış ile elektrikli makineler, 360 milyon dolar artış ile diğer makineler olmuştur.