Makro analiz (Sesmir)

Küresel salgının sebep olduğu arz enflasyonunun temel sebebi tedarik zincirlerindeki bozulmalar olduğuna göre, enflasyonu azaltmak için faizlerin düşürülmesinin anlamsız olduğu kısa süre sonra bir kez daha anlaşılacaktır. Arz eksikliği fiziki bir engelden kaynaklanıyor ise, bizzat o fiziki engelin ortadan kaldırılması gerekir, faizlerin seviyesiyle hiçbir ilgisi yoktur. Bizzat faizlerin düşürülmesi tüketim enflasyonunu daha da körükleyecektir.

İhracattaki artışın temel nedeni faizlerin düşürülmesi değil, AB başta olmak üzere küresel düzeyde var olan talep artışları ve tedarik zirlerindeki bozulmanın Türkiye lehine ortaya çıkan yakın coğrafya avantajlardır. Üstelik 2020 yılında küresel düzeyde ortaya çıkacak yavaşlamaya bağlı olarak ihracat mallarına yönelik talep de azalacaktır. Ayrıca, tedarik zincirlerindeki bozulmalar yavaş yavaş giderilerek, Türkiye’nin lehine oluşan avantajlar törpülenmeye de başlanmıştır.

Fonlamanın dövize dayalı olması ve çift para sistemin nedenleriyle, düşük faiz ortamı, kur dengesini bozarak sağlanır ise ortaya çıkan kur farkları finansman maliyetlerini daha da fazla artıracaktır.

Enflasyonun küresel düzeyde dönemsel olma karakteri Türkiye için geçerli değildir: Enflasyon küresel ve dönemsel bir sorun olmakla beraber, Türkiye’deki enflasyon seviyesinin OECD ortalamasının 4 ya da 5 katından daha fazla olmasının nedeni izah edilmelidir. Ayrıca, Türkiye’de enflasyonun kalıcı bir karakteri olduğu not edilmelidir.

TL’nin değere kaybına dayalı olarak ortaya çıkan ihracat artışı, toplumdaki refah kaybını önleyecek boyutta rezerv ve istihdam artışına yol açacak bir büyüklüğe ulaşması olası değildir.

Politika faizlerinin, enflasyonun altına çekilerek ihracatın artırılıp, ithalatın düşürülmesi, Türkiye ekonomisinin üretim mekaniği açısından uzun süreli yapısal reformlar olmadan mümkün olamayacaktır. Piyasalar düşük politika faizini devre dışı bırakacaklardır.

Türkiye var olan döviz borç ve yükümlülüklerinden kurtulmadan, dolarizasyonun çekiciliği azaltılmadan, politika faizlerinin enflasyonun altına çekilmesiyle Türkiye dış finansal şoklara dayanıklı hale gelemez. Üstelik politika faizlerinin şu andaki hali, dolarizasyonu daha da artırdığı ve piyasaların istikrarsızlığı açık açık görülürken, faiz indirim politikalarının dış kırılganlığı azaltacağını iddia etmek anlamsızdır. Zira en büyük spekülatif bileşen dolarizasyon süreçleridir.

Politika faizlerinin enflasyonun altına çekerek, enflasyon riskini daha da artıran bir politikayla, doğrudan dış yatırımları artırmayı, eş zamanlı olarak kısa vadeli portföy yatırımlarını azaltmayı ve dışa bağımlı bir ekonomik yapıdan kurtulmayı hedeflemek ekonomi bilimi açısından olanaklı değildir.

Toplumsal refah kaybının artmasına karşın cari açık riskini önceleyen yeni ekonomi politikası toplumsal destekten yoksundur.

 Orhan Ökmen
 Başkan
Sesmir Kurumsal ve Finansal Danışmanlık A.Ş
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.