Kahramanmaraş, Hatay, Malatya ve Adıyaman’da işsizlik ödeneği başvuruları iki katına çıktı

TEPAV tarafından yayınlanan Haziran 2023 İstihdam İzleme Bülteni’ne göre Ocak-Temmuz 2023 döneminde, deprem bölgesinde yer alan 11 ilde işsizlik ödeneği başvuruları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28,5 oranında artarken en hızlı artışlar Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Adıyaman illerinde gerçekleşti.

TEPAV Haziran 2023 İstihdam İzleme Bülteni yayımlandı. Buna göre, Haziran ayında toplam sigortalı çalışan sayısı yıllık olarak yüzde 1,8 (785 bin) azalırken aylık olarak ise yüzde 1,5 (260 bin) artarak 22 milyon 819 bin olarak gerçekleşti. Toplam sigortalı çalışanların yüzde 70,9’unu sigortalı ücretli çalışan grubu oluşturduğu bu gruptaki yıllık değişim yüzde 4,6 (785 bin 956) azalış yönlü iken aylık olarak yüzde 1,6 (260 bin 640) oranında arttı. Diğer taraftan, esnaf-çiftçi grubundaki yıllık değişim yüzde 2,4 azalış yönünde olmakla beraber alt sınıflarda değişimlerde farklılıklar görüldü. Bu dönemde esnaf sayısında yüzde 2,6 (67 bin 092), çiftçi sayısında ise yüzde 1,1 (5 bin 587) azalış gerçekleşti. Bu gruptaki aylık değişimler esnaf sayısında yüzde 1,0, çiftçi sayısında yüzde 2,4 oranında azalış şeklinde oldu. Kamu sektöründe sigortalı çalışan sayısı ise yıllık olarak yüzde 13,9, aylık olarak ise yüzde 3,4 (119 bin 755) arttı.

İnşaat sektöründe artış eğilimi devam etti

Haziran ayında imalat ve toptan-perakende ticaret sektörlerinde istihdam daralırken inşaatta artış eğilimi devam etti. Sigortalı ücretli çalışanların yüzde 52,4’ü sırasıyla, imalat (yüzde 26,2), toptan ve perakende ticaret (yüzde 15,5) ve inşaat (yüzde 10,6) olmak üzere üç ana sektörde istihdam edildi. Yıllık değişimlere bakıldığında, imalat ve toptan-perakende ticaret sektörlerinde yıllık istihdam artışlarının deprem sonrasında önemli oranda gerilediği ve Haziran ayı ile birlikte imalatta yüzde 7,9, toptan ve perakende ticaret sektöründe yüzde 4,2 düşüş kaydedildiği gözlendi. Bunun yanı sıra, inşaat sektöründe geçtiğimiz aylarda yaşanan artış eğilimi yüzde 3,5 ile korundu. Diğer taraftan, sigortalı ücretli çalışanların yüzde 8,8’ini oluşturan dördüncü ana sektör olan idari ve destek faaliyeti sektörü istihdamında da yüzde 1,8 artış gerçekleşti (Şekil 4).

Hizmet sektörlerinde çalışan sayısı geriledi

Konaklama-yiyecek, bilgi-iletişim ve idari destek hizmet faaliyetleri dışındaki hizmet sektörlerinde çalışan sayısı geriledi. Haziran ayında yüzde 17,4 oranındaki düşüş ile kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik istihdamı en fazla daralan sektörlerden oldu. Ayrıca, eğitimde yüzde 9,6, ulaştırma ve depolamada yüzde 3,8, finans ve sigorta faaliyetlerinde 1,2 düzeyinde yıllık istihdam azalışları gerçekleşti. Diğer hizmet sektörlerinden bilgi ve iletişimde yüzde 2,5, idari ve destek hizmet faaliyetlerinde yüzde 1,8 ve konaklama - yiyecek hizmeti faaliyetlerinde yüzde 0,7 düzeyinde istihdam artışları yaşanırken her üçünün de deprem öncesi düzeylerinin altında olduğu kaydedildi. En hızlı istihdam artışı ise yüzde 29,8 ile hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri sektöründe gerçekleşti.

Yetmiş beş ilde istihdam yıllık olarak geriledi

Haziran ayı itibarıyla deprem bölgesinde yer alan 11 ilin sigortalı ücretli istihdam içindeki payı yüzde 9,3 olarak kaydedildi. Çalışan sayısı yıllık olarak 126 bin 398 (yüzde 7,0) azalırken aylık olarak 203 bin 033 (yüzde 13,7) artış gösterdi. Haziran ayında afet bölgesindeki 7 il başta olmak üzere yetmiş beş ilde istihdam yıllık olarak geriledi. Kahramanmaraş 33 bin 903 (yüzde 19,3), Hatay 34 bin 037 (yüzde 17,3), Malatya ise 20 bin 423 (yüzde 16,7) çalışan kaybı ile istihdamın en yüksek oranda daraldığı ilk üç il olarak sıralandı. Onları 1 bin 507 ile Bayburt (yüzde 14,8), 4 bin 934 ile Ağrı (yüzde 14,1) izledi. Elazığ (yüzde 6,7) ve Urfa (yüzde 6,4) da deprem bölgesinde olan ve istihdam kaybı yaşanan diğer iller oldu.

İşsizlik ödeneğine başvuranların sayısı 900 bini geçti

Deprem sonrasında sağlanan istihdam destekleriyle işsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneği başvuruları deprem illeri kaynaklı olarak önemli oranda arttı. Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) işsizlik ödeneği verilerini Temmuz 2023, kısa çalışma ödeneği verilerini ise Ağustos 2023 itibarıyla yayınladı. Buna göre, işsizlik ödeneğine başvuranların sayısı Haziran ayında 826 bin 588 iken Temmuz ayında 986 bin 760’a; faydalananların sayısı ise söz konusu aylarda 362 bin 100’den 429 bin 619’a yükseldi. Diğer taraftan, kısa çalışma ödeneğinden faydalanan sayısı Ocak ayında bin 261 iken izleyen iki ayda 100 bin 217’ye yükseldi ve Ağustos ayı itibarıyla da 3 bin 951’e geriledi. Bu çerçevede yapılan ödeme miktarı da Mart ayındaki 387 milyon 366 bin TL seviyesinden Ağustos ayında 3 milyon 951 bin TL’ye düştü.

İşsizlik ödeneği başvurularında en yüksek değerler deprem bölgesinde görüldü

Ocak-Temmuz 2023 döneminde, deprem bölgesinde yer alan 11 ilde işsizlik ödeneği başvuruları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28,5 oranında artarken en hızlı artışlar Hatay (yüzde 129,1), Kahramanmaraş (yüzde 102,2), Malatya (yüzde 82,2) ve Adıyaman’da (yüzde 78,7) gerçekleşti. Bu dönemde Türkiye genelindeki artış yüzde 4,9 olarak kaydedildi. Diğer taraftan, işsizlik ödeneği başvurularının ilgili ilin sigortalı-ücretli istihdamına oranları incelendiğinde, tüm deprem illerinde Türkiye ortalamasının (yüzde 5,99) üzerinde olduğu, en yüksek değerlerin de yine Kahramanmaraş (yüzde 15,85), Hatay (yüzde 15,39), Malatya (yüzde 14,76) ve Adıyaman’da (yüzde 12,83) gerçekleştiği görüldü.