GEÇTİĞİMİZ HAFTA NE OLDU…
Geride bıraktığımız haftada TCMB ve Avrupa Merkez Bankası (AMB) faiz kararlarının yanı sıra yurtiçinde sanayi üretim verisi takip edilirken yurt dışında ABD-Çin ticaret savaşına dair gelişmeler gündemdeki yerini korudu. Hafta içinde Çin, bazı ABD ürünleri için muafiyet listesi açıklarken buna karşılık iyi niyet göstergesi olarak ABD Başkanı Trump Ekim başından itibaren 250 milyar dolarlık Çin ürününe uygulanacak ekstra %5 gümrük vergisini 15 Ekim tarihine ertelediğini açıkladı. ABD ve Çin taraflarından önümüzdeki haftalarda gerçekleştirilecek ticaret görüşmeleri öncesinde gerilimi azaltmak için atılan bu olumlu adımlar küresel piyasalara destek oldu. Perşembe günü gerçekleştirdikleri toplantılarda TCMB ve Avrupa Merkez Bankası beklentilere paralel olarak faizler de indirime giderken AMB ayrıca varlık alım programı açıkladı. AMB, mevduat faizini 10 baz puan düşürerek -%0,4'ten -%0,5'e çekerken politika faizini %0 ve marjinal fonlama faizini de %0,25'te sabit bıraktı. Kasım ayından itibaren 20 milyar Euro tahvil alımına başlanacağı ve gerektiği müddetçe tahvil alımlarına devam edileceği belirtildi. TCMB, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 325 baz puan indirerek %19,75’ten %16,50 seviyesine çekti. Böylece Banka son iki toplantıda toplamda 750 baz puanlık indirim gerçekleştirmiş oldu. Türkiye'de sanayi üretimi Temmuz ayında aylık %4,3 artarken yıllık bazda %1,2 azaldı. Bu gelişmeler ışığında haftaya pozitif başlayan ve alıcılı seyrini sürdürerek 103.197 seviyesine kadar yükselen BİST100 Endeksi %4,13 kazançla 103.072 puandan haftayı tamamladı. Haftanın ilk yarısında yukarı yönlü hareket ederek 5,79 seviyesinin üzerine çıkan Dolar/TL, TCMB faiz kararının ardından düşüşünü hızlandırdı ve 5,65 seviyesine kadar geri çekildi. Dolarla eş zamanlı olarak 6,40 sınırının üzerine çıkan Euro/TL ise faiz kararı sonrası 6,20 sınırına kadar gevşedi. Yurtdışı yerleşik yatırımcılar 29 Ağustos - 6 Eylül haftasında reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 111,0 milyon dolar hisse senedi alımı ve 25,4 milyon dolar repo dâhil DİBS satışı gerçekleştirdi. Yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı 937 milyon dolar artarak 189,9 milyar dolara yükseldi.
Haftanın ilk işlem gününe pozitif başlayan ve banka hisseleri öncülüğünde gelen alımlarla 101.166 seviyesine kadar yükselen BİST100 Endeksi %1,63 kazançla 100.605 puandan günü kapattı. ABD 10 yıllık tahvil faizi %1,56 seviyesinden, Türkiye 2 yıllık tahvil faizi %15,78’ten ve 10 yıllık tahvil faizi %15,62 seviyesinden haftayı karşıladı. Altının onsu 1.506,9 dolardan, gramı ise 276,7 liradan işleme başladı.
Pazartesi günü açıklanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Beklenti Anketi sonuçlarına göre, yılsonu TÜFE beklentisi %14,42’den %13,96'ya geriledi. GSYH 2019 yılı büyüme beklentisi, %0,02'den yüzde 0,01'e gerilerken, 2020 yılına ilişkin büyüme beklentisi ise değişmeyerek %2,6'da sabit kaldı. Bir önceki anket döneminde 6,7 milyar dolar olan yılsonu cari açık beklentisi 5,9 milyar dolara inerken 2020 yılı cari açık beklentisi de 16,9 milyar dolardan 16,3 milyar dolara geriledi.
İngiltere ekonomisi, Temmuz ayında bir önceki aya göre %0,3 büyüdü. Piyasa beklentisi GSYH'nin %0,1 olması yönündeydi. İngiltere’de işsizlik oranı Mayıs-Temmuz döneminde %3,8’e geriledi. Buna göre Mayıs-Temmuz ayında işsizlik 11 bin düşerek 1,29 milyon oldu. Aynı dönem için ortalama ücret artışı yavaşlayarak, yıllık bazda %4 oldu.
Çarşamba günü ABD'de açıklanan üretici fiyatları Ağustos'ta aylık %0,1 yıllık bazda %1,8 arttı. Beklenti aylık bazda değişim olmaması, yıllık bazda ise %1,7 artış olması yönündeydi. Çekirdek ÜFE beklentilerin üzerinde aylık %0,3 ve yıllık %2,3 artış gösterdi.
TCMB tarafından her hafta Perşembe günleri açıklanan yurtdışı yerleşik yatırımcı menkul kıymet istatistiklerine göre 29 Ağustos - 6 Eylül haftasında yurtdışı yerleşik yatırımcılar reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 111,0 milyon dolar hisse senedi alımı yaparken 25,4 milyon dolar repo dahil Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) satışı gerçekleştirdi. BİST100 Endeksi aynı dönemde %2,35 değer kazanırken, 2 yıllık gösterge tahvil faizi 68 baz puan geriledi. Yılbaşından beri 540,9 milyon dolar hisse senedi alımı ve 2.256,4 milyon dolarlık DİBS satışı yapan yurtdışı yerleşik yatırımcılar böylelikle toplamda 1.715,5 milyon dolarlık menkul kıymet satışı gerçekleştirmiş oldu.
Yine TCMB tarafından periyodik olarak yayınlanan verilere göre 6 Eylül ile biten haftada yurtiçinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 570 milyon dolar artarak 117.688 milyon dolara ve tüzel kişilerinki 367 milyon dolar artarak 72.220 milyon dolara yükseldi. Yurtiçi yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin toplam döviz mevduatı 6 Eylül ile biten haftada 937 milyon dolar artarak 189.908 milyon dolar oldu. 30 Ağustos kapanışında 5,7994 olan TCMB Dolar alış kuru 6 Eylül tarihinde 5,6746 seviyesine geriledi. Böylelikle yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatının TL karşılığı 18,3 milyon TL azalarak 1.077,7 milyar TL oldu. Yurtiçi yerleşiklerin TL mevduatı aynı dönemde 184.377 bin TL artarak 1.074,3 milyar TL’ye yükseldi.
Perşembe günü Merkez Bankası kararları açısından yoğun bir gün olurken TCMB, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 325 baz puan indirerek %19,75’ten %16,50 seviyesine çekti. Böylece Banka son iki toplantıda toplamda 750 baz puanlık indirime gitmiş oldu. Karar metninde, küresel büyüme görünümündeki zayıflamaya rağmen, rekabet gücündeki gelişmelerin etkisiyle mal ve hizmet ihracatının artış eğilimini sürdürdüğü, özellikle turizmdeki güçlü seyrin doğrudan ve bağlantılı sektörler kanalıyla iktisadi faaliyeti desteklediği belirtildi. Ayrıca enflasyon görünümündeki iyileşmenin devam ettiği buna paralel olarak enflasyonun Temmuz Enflasyon Raporu’nda öngörülenin bir miktar altında kalabileceğinden faizde indirime gidildiği dile getirildi.
Bir diğer faiz kararı ise Avrupa Merkez Bankası’ndan geldi. Avrupa Merkez Bankası (AMB) beklentiye paralel olarak mevduat faizinde indirime gitti ve varlık alım programı açıkladı. Banka, mevduat faizini 10 baz puan düşürerek - % 0,4'ten - % 0,5'e çekerken politika faizini %0 ve marjinal fonlama faizini de %0,25'te sabit bıraktı. Ayrıca Kasım ayından itibaren 20 milyar Euro tahvil alacağını ve tahvil alımlarının gerektiği müddetçe devam edeceğini açıkladı. Bankaların fazla likidite için varlıklarının bir kısmının negatif faizden muaf tutulacağı belirtilerek 2 kademeli faiz sistemine geçileceği ifade edildi. Enflasyon görünümü iyileşene kadar faiz oranlarının uzun süre daha mevcut seviyelerde veya daha düşük seviyelerde kalabileceği belirtildi.
ABD’de tüketici fiyatları Ağustos’ta aylık %0,1 ile beklentiye paralel artarken, yıllık artış %1,7 oldu. Gıda ve enerji fiyatlarının içerilmediği çekirdek tüketici fiyat endeksi ise Ağustos ayında bir önceki aya göre %0,3, geçen yılın aynı dönemine göre %2,4 artış gösterdi. Ülkede haftalık işsizlik başvuruları 15 bin azalarak 204 bine geriledi. Beklenti 215 bin olması yönündeydi.
Euro Bölgesi sanayi üretimi Temmuz ayında beklentilerin de üstünde yıllık bazda %2 geriledi. Almanya'da yıllık enflasyon Ağustos'ta %1,4, aylık bazda ise %0,2 olarak gerçekleşti.
Bugün açıklanan TCMB tarafından açıklanan veriye göre Türkiye'nin cari işlemler hesabı Temmuz ayında 1,16 milyar dolar fazla verdi. Bunun sonucunda, 12 aylık cari fazla 4,45 milyar dolar oldu. Söz konusu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 2.421 milyon dolar azalarak 2.524 milyon dolara gerilemesi ve hizmetler dengesi kaynaklı girişlerin 959 milyon dolar artarak 4.277 milyon dolara yükselmesi etkili olmuştur.
Türkiye'nin mevsimsellikten ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi Temmuz ayında aylık %4,3 artarken yıllık bazda %1,2 azaldı. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2019 yılı Temmuz ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %7,8 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi %1,3 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %2,4 azaldı.
ABD'de perakende satışlar, otomobil satışlarının desteğiyle beklentileri aşarak Ağustos ayında %0,4 arttı. Beklenti %0,2 artış olması yönündeydi. Otomobil hariç satışlar ise değişiklik göstermedi. Michigan tüketici güven endeksi Ağustos'taki 3 yılın dibi olan 89,8 seviyesinden Eylül'de 92'ye yükseldi.
Haftanın son işlem gününe pozitif başlayan ve seans boyunca pozitif seyrini sürdüren BİST100 Endeksi %0,61 yükselişle 103.072 puandan günü kapattı. Küresel piyasalarda olumlu bir seyir izleniyor. ABD 10 yıllık tahvil faizi %1,87 seviyesine yükselirken, Türkiye’nin 2 yıllık tahvil faizi %15,33’den ve 10 yıllık tahvil faizi %15,00 seviyesinden işlem görüyor. Altının onsu 1.495,0 dolardan, gramı ise 272,6 liradan alıcı buluyor.
Uzun Vadede Ne Bekliyoruz…
8,25x olan BİST100 cari F/K çarpanı 10,2x olan 5 yıllık ortalamasına göre %19,4 iskontolu. Türkiye için son dönemde artan piyasa volatilitelerinin bir katalizör sonrası normalize seviyeye gelmesi durumunda Türk borsası için önemli bir potansiyelin bulunduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca Türkiye’nin taşıdığı riskleri dengeleyebilecek büyüme potansiyeli de dikkate alınmalı. 2019’un ilk yarısında politika faizini %24’te tutan TCMB, Temmuz ayında 425 baz puan, Eylül ayında 325 baz puan indirime giderek politika faizini %16,50 seviyesine çekmiştir. Yılın kalanında enflasyon görünümüne bağlı olarak 150-250 baz puan faiz indirimi yapmasını beklemekteyiz.
TCMB 2019 yılı Eylül ayı beklenti anketine göre; TÜFE’nin Eylül ayında %1,49, Ekim ayında %1,93, 2019 yılı sonunda %13,96 ve 12 ay sonrasında %12,21 artması beklenmektedir. Yine aynı şekilde Dolar/TL kurunun 2019 sonunda 6,00, 12 ay sonrasında ise 6,35 olması öngörülmektedir. Cari açığın 2019 sonunda 5,9 milyar dolar, 2020 yılında ise 16,3 milyar dolar olması beklenirken GSYH büyümesinin 2019 yılında %0,01 ve 2020 yılında %2,6 olması beklenmektedir. TCMB haftalık repo faizinin cari ay sonunda %17,00’ye, 3 ay sonrasında %15,66’ya, 6 ay sonrasında %14,85’e ve 12 ay sonrasında ise %13,69’a gerilemesi beklenmektedir. Hali hazırda %15,1 olan 10 yıllık tahvil faizlerinin 12 ay sonrasında %13,90 seviyesinde dengeleneceği beklenmektedir.
BMD Araştırma
Bizim Menkul Değerler A.Ş.
bmd.com.tr
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.