2023’den 2024’e, Bölüm 3
Global piyasalar, Endüstriyel Metallerin ardından bugünde Tarımsal Emtialar ve
beklentilerimize bakalım. Son yıllardaki yüksek gıda fiyatları, dünya çapındaki
çiftçileri daha fazla tahıl ve yağlı tohum ekmeye yöneltmişti, ancak tüketiciler, en
azından Nisan-Mayıs ayına kadar olumsuz El Nino havası, ihracat kısıtlamaları,
Brezilya’nın neredeyse kesin olarak daha az mısır üretecek olması ve artan
biyoyakıt zorunlulukları nedeniyle 2024'te daha sıkı tedarik sorunlarıyla karşı karşıya
kalacak gibi gözüküyor.
Küresel buğday, mısır ve soya fasulyesi fiyatlarının-birkaç yıl süren güçlü yükselişin
ardından - Karadeniz'deki darboğazların hafiflemesi ve küresel durgunluk korkusu
nedeniyle 2023'te kayıplara doğru ilerlemesi, ancak fiyatların yeni yılda arz şokları
ve gıda enflasyonu karşısında kırılgan kalmaya devam edeceği görülmekte.
Bu yıl Asya'nın büyük bir kısmına kuraklık getiren El Nino hava olayının 2024'ün ilk
yarısında da devam etmesi ve dünyanın önde gelen tarım bölgelerinden
bazılarındaki pirinç, buğday, palm yağı ve diğer tarım ürünlerinin tedarikini riske
atması bekleniyor. Yetkililer, kuru ekim koşulları ve azalan rezervuarların rekolteyi
düşürme ihtimali nedeniyle Asya pirinç üretiminin 2024'ün ilk yarısında düşmesini
bekliyor.
Dünya pirinç arzı, El Nino hava olayının üretimi kesintiye uğratmasının ardından,
dünyanın en büyük ihracatçısı olan Hindistan'ın sevkiyatları kısıtlamasına yol
açmasının ardından bu yıl ( 2023) zaten sıkılaştı. Diğer tahıl piyasaları değer
kaybederken, pirinç fiyatları 2023'te son 15 yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve bazı
Asya ihracat merkezlerindeki artışlar kısa süreliğine %40-45 ulaştı ama. Hindistan'ın
bir sonraki buğday mahsulü de nem eksikliği nedeniyle tehdit altında; bu durum,
devlet depolarındaki yurt içi stokların yedi yılın en düşük seviyesine düşmesi
nedeniyle, dünyanın en büyük ikinci buğday tüketicisini altı yıl içinde ilk kez ithalat
aramaya zorlayabilir.
Nisan ayına gelindiğinde, dünyanın 2 numaralı buğday ihracatçısı olan
Avustralya'daki çiftçiler, aylarca süren yoğun sıcaklığın bu yılki mahsulün verimini
düşürmesi ve üç rüya gibi rekor bir hasat serisini sona erdirmesinin ardından
mahsullerini kuru topraklara ekmek zorunda kalırlar ki bu da Çin ve Endonezya da
dahil olmak üzere alıcıları Kuzey Amerika, Avrupa ve Karadeniz bölgesindeki diğer
ihracatçılardan daha yüksek miktarlarda buğday almaya yöneltmesi gibi muhtemel
bir durum oluşturur. İşin özü, mevcut 2023/24 mahsul yılındaki (buğday) arz
durumu geçen sezona kıyasla muhtemelen kötüleşecek ve önemli üretici ülkelerden
yapılan ihracat büyük olasılıkla önemli ölçüde düşük olacak.
Tahıl tedarikinin iyi tarafı, Güney Amerika mısır, buğday ve soya fasulyesi üretiminin
2024'te iyileşmesi bekleniyor; ancak Brezilya'daki düzensiz hava koşulları bazı
şüpheler bırakıyor. Arjantin'de tarımın ana bölgelerine bol yağış gelmesi, dünyanın
en büyük tahıl ihracatçısı ülkelerinden birinde soya fasulyesi, mısır ve buğday
üretimini artıracak gibi görünüyor. Geçtiğimiz haftalarda ajanslara Arjantin'deki
Rosario tahıl borsasına (BCR) göre, Ekim ayı sonundan bu yana ülkenin Pampas
bölgesinde yağan yağmurlar sayesinde erken ekilen mısırın %95'i ve soya
fasulyesinin %75'i "mükemmel ile çok iyi" koşullar altında olduğu haberi yansımıştı.
Brezilya, 2024'te rekora yakın çiftlik üretimine hazırlanıyor, ancak ülkenin soya
fasulyesi ve mısır üretim tahminleri son haftalarda kuru hava nedeniyle azaldı.
Küresel palm yağı üretiminin de kuru El Nino havası nedeniyle gelecek yıl düşmesi
bekleniyor ve bu durum, 2023'te %10'dan fazla düşen yemeklik yağ fiyatlarını
destekliyor. Üretimdeki düşüş, palm yağı bazlı biyodizel ve yemeklik pişirme ürünleri
üretimine yönelik talebin artacağı beklentilerinin ortasında geliyor.
A1 Capital Menkul Değerler A.Ş.
www.a1capital.com.tr
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.