Dünya genelinde çay fiyatları yılbaşından bu yana %57 arttı - Ekonomi

Ekonomi internet sitesinde yayınlanan habere göre; dünya genelinde çay fiyatları yılbaşından bu yana %57 arttı. Üretimi olumsuz etkileyen seller, sıcak hava dalgaları ve don gibi sonuçlar doğuran iklim değişikliği ve lojistik sıkıntılar yaratan jeopolitik gerilimler fiyat artışlarının nedeni olarak gösteriliyor.

Sudan sonra küresel olarak en çok tüketilen ikinci içecek olan çay, tüketimi artmasına karşın tedarik baskı altına girdi. Dünyada yılda 6.4 milyon ton tüketilen çayın fiyatı hızlı bir yükseliş trendi içinde. İklim değişikliğinin neden olduğu kuraklık, Kızıldeniz’deki saldırıların yarattığı lojistik sıkıntılar ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrasında ortaya çıkan gübre fiyatındaki artış gibi faktörler dünyada çay fiyatlarını artırıyor.

Yıllık fiyat artışı % 57

Küresel emtia piyasalarındaki işlemlerde çayın fiyatı 2024’ün başından bu yana yüzde 57.53 arttı. Hindistan çayını referans alan Trading Economics verilerine göre çayın fiyatı 240 rupi/kg seviyesine geldi. Artışın önemli bölümü nisan ayından bu yana yaşandı ve sadece son 6 ay içinde fiyatlar yüzde 90’dan fazla yükseldi.

Çay üreticileri hem jeopolitik sorunlardan hem de iklimsel sorunlardan muzdarip. Asya ve Afrika’daki başlıca çay üreticileri kuraklık getiren sıcak hava dalgasıyla sarsıldı. Endonezya, Vietnam ve Hindistan gibi en büyük çay üreten ülkelerden bazılarında, özellikle Vietnam’da olmak üzere birçok önemli ürüne zarar veren uzun süreli bir sıcak hava dalgası yaşandı. En büyük çay ihracatçıları arasında bulunan Çin, Hindistan, Kenya ve Sri Lanka küresel üretimin yaklaşık yüzde 75’ini oluşturuyor.

Kızıldeniz’de uzayan rotalar maliyet artırdı

Yemenli Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları da geleneksel tedarik zincirlerini aksatarak gemileri Afrika'nın güney ucuna yönlendirmeye zorladı. Kızıldeniz, Asya ile Avrupa arasındaki en kısa deniz yolunun bir parçasıdır ve gemilerin saldırılar nedeniyle daha uzun rotalara yönelmesi maliyetleri artırıp çay fiyatlarına yükseliş olarak yansıdı. Gübreye erişimin Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında zorlaşması da çay sektörünü etkiledi. Örneğin Letonya, işgalden bir yıl sonra Nisan 2023’te Kenya’ya ilk gübre sevkiyatını gönderebilmişti. Ayrıca Husi isyancı grubu tarafından batırılan ilk gemi Rubymar, 41 bin ton gübre taşıyordu.

GlobalData analisti Debarnik Biswas, “İstihdam ve ihracat geliri için çay sektörüne güvenen düşük gelirli gelişmekte olan çay üreticisi ülkeler, gübre kıtlığı ve artan fiyatlar, lojistik darboğazlar ve daha yüksek üretim maliyetlerinden bir miktar etkilendi” diyor.