"Dijital Piyasalardaki Rekabet Sorunları" İstanbul Rekabet Forumu’nda tartışıldı

Rekabet Kurulu (RK) internet sitesinde yayınlanan açıklama aşağıda bulunuyor:

Rekabet Kurumu’nun ev sahipliğinde geçen yıl birincisi gerçekleştirilen İstanbul Rekabet Forumu (ICF) bu yıl pandemi şartları sebebiyle çevrimiçi olarak “Dijital Piyasalardaki Rekabet Sorunları” ana başlıklı gündemle toplandı.

Forum, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle’nin açılış konuşmalarıyla başladı.

Salgın sebebiyle küresel ekonomide hem talep hem arz yönünde önemli bir şok yaşandığına dikkati çeken Bakan Pekcan, bu tür olağanüstü durumlar karşısında rekabet otoritelerinin, rekabet sorunlarını saptayabilmesi ve piyasaların olabildiğince etkin işleyişini sağlamak üzere çalışma yapmalarının önemine vurgu yaptı.

Pekcan, Dijitalleşme konusunun bugün uluslararası ekonomi ve ticaret ortamını etkileyen en önemli faktörlerden birisi olduğuna işaret ederek, Rekabet kurumlarının düzenlenmesi ve çözümlenmesi gereken yeni alanlar ile karşı karşıya kaldıklarını söyledi.

İşgücü piyasalarında rekabetin sürdürülebilir büyümenin sağlanması ve gelir eşitsizliklerinin ele alınması bakımından oldukça önemli olduğunu belirten Ruhsar Pekcan, İstanbul Rekabet Forumu’nun farklı ülkelerdeki rekabet otoriteleri arasında fikir alışverişi imkânı sağlaması ve iyi uygulama örnekleri üzerinde paylaşımlarda bulunulması bakımından oldukça faydalı bir etkinlik olduğunu sözlerine ekledi.

Forumda konuşan Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle ise, rekabet kurumlarının reformları uygulamalara yansıtmasının önemine vurgu yaparak, birbiriyle iltisaklı meselelere tüketici refahı odaklı cevap verdiklerinin altını çizdi.

Salgın öncesinde rekabet politikasında reform ihtiyacının tüm paydaşlarca kabul edildiğini belirten Küle, “Ancak bu eşi görülmemiş sağlık krizi, kurumlarımızın, kurallarımızın ve biz uygulayıcıların sürekli krizlere ve baskılara cevap verme kapasitesinin ehemmiyetini bir kez daha bizlere hatırlattı. Piyasaların artık ‘karmaşıklık’ ile karakterize edildiği, tüketicinin korunması ile rekabetin korunması hedefleri arasındaki sınırının muğlaklaştığı, bilinen reçetelerin ve mevcut tezlerin yetersiz kaldığı içinde bulunduğumuz bu dönemde rekabet kurumları da deyim yerindeyse yeniden doğmaktadır” dedi.

Birol Küle, krizlerin bazı yönleriyle lütuf olduğuna da dikkati çekerek, bu sürecin reformları hızlandırdığını ve fırsatları da beraberinde getirdiğini vurguladı.

Rekabet otoritelerinin çabalarını yoğunlaştırarak tüketicilerin gerçek manada adil piyasalara erişebilmesi için çalışmak durumunda olduklarını ifade eden Küle, ” Dünyadaki gelişmelere baktığımızda tüm otoritelerin ve akademik camianın önceden şüpheyle yaklaşılan pek çok müdahale aracına aşırı fiyat başta olmak üzere yeniden önem vermeye başlaması piyasa düzeninin reform ihtiyacına en güzel kanıtıdır. Takdir edersiniz ki dijitalleşme büyük sözlerle ancak aynı şekilde büyük hayal kırıklıklarıyla şekillendi. Bugün ajandasının birinci sırasında dijitalleşme olmayan rekabet kurumu yoktur. Maalesef kendileri birer inovasyon hikâyesi olan yerleşik şirketlerin, inovasyonu öldürmek için her türlü stratejiyi izleyebildiğine tanık oluyoruz” diye konuştu.

Birol Küle, rekabet ihlallerinin mal ve hizmet piyasalarıyla sınırlı kalmadığını da belirterek, son yıllarda istihdam piyasalarında da kartel yapılanmalarıyla tüketici refahının iki kez sekteye uğratıldığına tanık olduklarını, salgın sürecinde bunun daha belirgin hale geldiğini söyledi.

İngiliz filozof, politik ekonomist John Stuart Mill'in, "Yapılacak tüm reformlar, teknik, ekonomik, çevresel vs. yapılsa yine de daha mutlu birer birey olur muyduk?" sorusunu hatırlatan Küle, şunları kaydetti.

"Piyasa düzeninin ve demokrasinin kendisi birer reform olduğuna göre insan zekası ve becerisi var oldukça reform ve ilerleme sürecek. Ancak bugün ekonomilerimiz piyasalarda aşırı konsolidasyon ve dijital bağımlılıkla karşı karşıyayken, tüketiciler piyasaya kendilerinin refahını her anlamda zenginleştirecek erişimden hızla mahrum kalırken bizler Mill'in sorusunu sorma kabiliyetinden bile maalesef çok uzağız."

Başkan Birol Küle konuşmasını Forum’dan elde edilecek çıktıların sorunların çözümünde yol gösterici olmasını temenni ederek tamamladı.

İstanbul Rekabet Forumu’nda Columbia Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Lina Khan, “ Dijital Pazarlar ve Rekabet”, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferans (UNCTAD) Rekabet ve Tüketici Bölümü Direktörü Teresa Moreira da “Dijitalleşme” konulu sunum yaptılar.

Forumun ilk günü Rekabet Kurumu Dış İlişkiler ve Rekabet Savunuculuğu Dairesi Başkan Vekili Meltem Bağış Akkaya’nın moderatörlüğünde gerçekleştirilen oturumda ise, Romanya, Fas, Rusya Federasyonu, Arnavutluk, Pakistan, Tunus ve Azerbaycan Rekabet Kurumları başkanları ülkelerindeki dijital pazarlar ve rekabet sorunları hakkında değerlendirmede bulundular.

Forumun ikinci ve son günü ise Rekabet Kurumu Başkan Yardımcısı Faik Metin Tiryaki’nin moderatörlüğünde “Covid-19 Sürecinde Rekabet Hukuku Uygulamaları” konulu webinarla başladı.

Oturumda, Rekabet Kurulu Üyesi Ayşe Ergezen, UNCTAD’tan Ebru Gökçe Dessemond, Özbekistan Rekabet Komitesi Başkan Yardımcısı Farrukh Karabayev, TÜBİSAD Başkanı Kübra Erman Karaca ve Kosova Rekabet Otoritesi Başkanı Valon Prestreshi konuşma yaptı.

Forumun UNCTAD’dan Ebru Gökçe Dessemond’un moderatörlüğünde gerçekleştirilen son oturumunda ise “İşgücü Piyasalarında Rekabet Sorunları” tartışıldı.

 “İşgücü Piyasalarında Rekabet Sorunları” konulu oturuma OECD 2 no.lu Çalışma Grubu Başkanı Prof. Alberto Heimler, Utah Üniversitesi’nden Prof. Marshall Steinbaum ile Rekabet Kurumu Dış İlişkiler ve Rekabet Savunuculuğu Dairesi Başkan Vekili Meltem Bağış Akkaya konuşmacı olarak katıldı.

Meltem Bağış Akkaya sunumunda Rekabet Kurumunun işgücü piyasalarına yönelik olarak aldığı kararlar ile işgücü piyasasında uygulanabilecek zarar teorileri konusunda katılımcılara sunum yaptı.

Oturum sırasında ayrıca Prof. Alberto Heimler tarafından teorisi geliştirilen ve rekabet hukukunda özellikle dijitalleşme ile yaşanan güçlükleri çözmede kullanılabilecek bir yöntem olan "işlem maliyeti" yaklaşımı tanıtıldı. Prof. Heimler Rekabet Kurumu’nu rekabet otoriteleri arasında bir ilki gerçekleştirerek bu camiada ilk defa işgücü piyasası ve rekabet sorunlarını tartışmaya açtığı için tebrik etti.

İstanbul Rekabet Forumu, 2021 yılında düzenlenecek olan forumda tekrar bir araya gelmek üzere katılımcıların duygularını ifade ettikleri dilek ve temennilerle sona erdi.