Aralıkta cari açık beklentinin altında (İş Yatırım)

2023 yılının son ödemeler dengesi verisi beklenenden düşük manşet cari açık, mevsimsel rekor yüksek çekirdek cari fazla ve güçlü bir finansman girişine işaret ediyor. Yeni verinin eklenmesiyle 2023 yılını 45,2 milyar dolar ve tahmini milli gelirin %4,3’ü bir cari açık ile kapatıyoruz. Yıl genelinde 54,0 milyar dolar finansman girişi, 10,7 milyar dolar net hata noksan kaleminden kaynağı bilinmeyen sermaye çıkışı ve 2,0 milyar dolarlık rezerv kaybı görüyoruz.

Piyasa için aylık veriler daha önemli. Aralık ayında cari açık 2,1 milyar dolar ile İş Yatırım (3,0) ve piyasa ortalama (3,0) tahminlerinin bir hayli altında. Tahminimiz ve gerçekleşme arasındaki fark yurtdışından Türkiye’ye doğrudan yatırım geliri transferinde tarihi rekordan kaynaklanıyor. Tek ayda 0,8 milyar dolar doğrudan yatırım geliri 2022 Aralık ayında 0,3 milyar dolar, önceki rekor olan 2022 Kasım ayında 0,7 milyar dolar seviyesindeydi. Doğrudan yatırım geliri dışında hizmetler dengesi içerisinde emeklilik ve sigortacılık sektörü ihracat gelirinin de öngördüğümüzden yüksek gelerek sapmaya katkıda bulunduğunu ekleyelim.


Kaynak: TCMB
Altın ve enerji ithalatını hariç tutan çekirdek cari fazla ise 4,2 milyar dolar ile tarihin en yüksek Aralık rakamını kaydediyor. Çekirdek cari dengenin özellikle güçlü seyrettiği 2022 ve 2018 Aralık aylarında bu rakam 3,4 milyar dolar seviyesindeydi.

Çekirdek cari denge tarafında piyasayı ilgilendiren aylık rakamda iyileşme var. Ancak büyük resmi hatırlamak için geçmiş veriyi de içeren yıllık rakama bakılmalı. 2023 genelinde çekirdek cari fazla 33,2 milyar dolar ile tahmini milli gelirin %3,2’sine denk geliyor. Bu rakam 2022 yılı genelinde 50,4 milyar dolar ile milli gelirin %5,4’üydü.


Kaynak: TCMB
Cari açık alt kırılımına baktığımızda 4,6 milyar dolarlık dış ticaret ve 0,1 milyar dolarlık gelirler açığının karşısında 2,6 milyar dolar hizmetler fazlası görüyoruz. Hizmetler dengesinde büyük gelir kalemleri turizm 2,3 milyar dolar ile yıldan yıla %11, yolcu taşımacılığı 1,5 milyar dolar ile %3 büyüme kaydediyor. Büyüme oranlarında Kasım ayına göre iyileşme var.

Finans hesabında aylık 5,2 milyar dolara denk gelen güçlü bir giriş söz konusu. Aktör olarak bakıldığında, bankalardan 2,5, şirketlerden 2,3 ve genel hükümetten 0,2 milyar dolarlık net finansman söz konusu.
Alt detayları kanal bazında incelediğimizde efektif ve mevduat hareketlerinden 1,9, portföy yatırımlarından 1,7, kredilerden 0,8, ticari kredilerden 0,6 ve doğrudan yatırımlardan 0,3 milyar dolar net sermaye girişi görüyoruz. Mevduat hareketinin büyük kısmı yabancı bankaların Türkiye’deki hesaplarına getirdiği dövizden, portföy hareketinin büyük kısmı yabancıların Türk hisse senedi yatırımlarından kaynaklanıyor.


Kaynak: TCMB
2023 Aralık ayında uzun vadeli dış borç çevirme oranları bankalar için %92 (2022 Aralık: %58), şirketler için %162 (2022 Aralık: %82) seviyesinde. 2023 yılı tamamında bankalar %121, şirketler %100 uzun vadeli dış borç çevirdiler. 2022 yılı genelinde ise bu oranlar %56 ve %161 seviyesindeydi.

Aralık ayının büyük resmini özetleyelim: 2,1 milyar dolar cari açık, net hata noksan kaleminde 1,1 milyar dolarlık kaynağı tespit edilemeyen çıkışlar ve 5,2 milyar dolarlık finansman girişi 2,0 milyar dolarlık rezerv artışı getiriyor. Yılın ilk beş ayında 37,7 milyar dolarlık kaybın ardından Haziran-Aralık döneminde rezervler 35,7 milyar dolar artıyor.

2024 Ocak ayı ödemeler dengesi verilerine ilişkin tablo biraz karışık. Cari denge genel eğiliminde iyileşme devam ediyor. Öncü dış ticaret verilerine göre Ocak ayında 2,8 milyar dolar civarı cari açık öngörüyoruz ki bu rakam 2023 Ocak ayında yüksek enerji fiyatları ve yoğun altın ithalatı sebebiyle 10,4 milyar dolar seviyesindeydi. Hisse senedi, DİBS ve eurobond ihraç, itfa ve yabancı hareketlerini netleştirdiğimizde portföyden 1,5 milyar dolar civarı giriş hesaplıyoruz. Ancak yüksek frekanslı verilere göre TCMB’nin brüt rezervi Ocak ayında 6,7 milyar dolar geriliyor. Ödemeler dengesi verisinde rezerv kaybı muhtemelen daha düşük olacak ama sebebini veri geldiğinde anlayabileceğiz.

Enerji fiyatlarında düşüş, altın ithalatında normalleşme ve sıkılaşan para politikası sayesinde 2024’ün ilk dış ticaret verisinde dış açığın küçüldüğünü gördük. Ancak 3 yıla bölünmesini beklediğimiz toplam 23 milyar dolarlık F-16 savaş uçağı alımları sebebiyle 2024 geneli cari açık tahminimizi 26 milyar dolardan 34 milyar dolara (milli gelirin %3,0’ü), 2025 geneli cari açık tahminimizi 30 milyar dolardan 38 milyar dolara (milli gelirin %3,1’i) yükseltiyoruz.

Ekonomik dengeler ile alakalı olmayan bu yukarı yönlü güncelleme bizi endişelendirmiyor, devletler arası büyük askeri anlaşmalarda finansman sorunu beklemeyiz. Sıkı para politikasının sürdürülmesi, makro ihtiyati düzenlemeler ve normalleşen enerji fiyatları ile 2024 yılında dış ticaret dengesinde anlamlı bir iyileşme bekliyoruz.

Finansman cephesinde özellikle portföy yatırımları tarafında iyimseriz. Son Londra ziyaretimizde yabancı yatırımcının Türk hisse senedi ve sabit getirili varlıklarına yatırım yapmak konusunda istekli olduğunu gözlemledik. Şubat ayı Türkiye Varlık Fonu ve Hazine eurobond ihraçlarına olan güçlü talep bu gözlemimizi teyit ediyor.

Dağlar Özkan, Ekonomist

 Detaylı bilgi almak, İş Yatırım'ın güncel raporlarına ulaşmak için aşağıdaki linki kullanabilirsiniz.

 https://arastirma.isyatirim.com.tr/2024/02/13/aralikta-cari-acik-beklentinin-altinda/

İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

           ***
           Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.