Akut kakao kıtlığı kapıda - Ekonomi

Ekonomi gazetesinde yayınlanan habere göre; Tedarikçi ülkelerdeki kuraklık ve hastalık kaynaklı arz sıkıntısı nedeniyle ton fiyatı 9 bin dolara yükselerek tarihi zirve seviyesine ulaşan kakao piyasasında, panik büyüyor. Yılın başından bu yana 4 bin 750 dolar artan fiyatların, önümüzdeki dönemde de yükselişini sürdürmesi bekleniyor. Önde gelen çikolata üreticisi Barry Callebaut, “akut kakao kıtlığı”nın gelecek sezonda da devam edeceği konusunda uyarıyor. Uluslararası Kakao Örgütü de (ICCO) bu sezon küresel kakao açığının, 2022/23'teki 74 bin tondan, 374 bin tona çıkacağı öngörüsünde bulundu. Kriz en çok, dünyanın en çok çikolata tüketen bölgesi olan Avrupa'da hissediliyor. Ormanları yok eden ürünlerin mağazalarda satılmasını durdurmayı amaçlayan AB düzenlemelerinin, birliğin başlıca çikolata üreticilerinin tedarik sağlamasını daha da zorlaştırabileceğine dikkat çekiliyor.

Bu yıl küresel emtia piyasalarında en büyük çalkantı kakaoda yaşanıyor. Kakao vadeli işlemleri Batı Afrika’dan gelen kakao tedarikinin azalmasının yarattığı endişeler nedeniyle hızlı yükseliş eğilimini sürdürerek yılbaşından bu yana iki katından fazla arttı. Uzmanlara göre bu piyasada yaşanan panik fiyatları daha da artıracak.

ICE’de kakao fiyatları daha önce görülmemiş seviyelere çıkarak ton başına 9.000 dolara dayandı. Son 1 hafta içinde yüzde 11 ve aylık bazda yüzde 36 artan kakao haftaya 8.940 dolardan başladı. 2024›ün başından bu yana ton başına 4.750 dolarla fiyatlar yüzde 113 artış gösterdi.

Analistler şu an kakao piyasasında bir panik havası estiğini söylüyor. Fiyatlardaki bu büyük artışın nedeni arz tarafındaki aksamalara dayanıyor. El Nino’nun neden olduğu şiddetli kuru hava koşulları, rapor edilen orman yangınları ve kakaoda şişmiş sürgün virüsü salgını dünyanın en büyük üreticileri Fildişi Sahilleri ve Gana’nın kakao arzını baltalıyor. Diğer yandan ABD ve Avrupa gibi gelişmiş ekonomilerde talep güçleniyor.

Beklenti 9.165 dolar/ton

Görünüşe göre üretimi olumsuz etkileyen kuru hava koşulları yakın zamanda ortadan kalkmayacak. Bu da fiyatları uzmanlara göre yukarı itmeye devam edecek. Analist beklentileri ve algoritmik hesaplamalara göre fiyatların 12 aylık süre içinde 9.165 dolara kadar çıkması bekleniyor.

En büyük üreticiler Fildişi Sahili ve Gana’daki bazı kakao fabrikalarının çekirdek satın almaya gücü yetmediği için işleme faaliyetlerini ya durdurduğunu ya da azalttığını belirten son raporlar kakaoya spekülatif girişleri de artıyor. KKM Financial CEO’su ve Kurucusu Jeff Kilburg’a göre kakao fiyatlarındaki artışın henüz sonu görünmüyor. Kilburg özellikle spekülatif alımların etkisiyle, yükseliş sona ermeden kakao fiyatlarının yüzde 50 daha artması durumunda şaşırmayacağını söylüyor.