ABD’nin kara listeye aldığı Çinli şirketlere Japonya da mesafeli duruyor

Yarı iletken malzemenin imalat ekipmanları sektöründe dünyanın üçüncü büyük tedarikçisi konumundaki Japon Tokyo Elektron firmasından bir üst düzey yetkilinin Reuters ajansına verdiği bilgiye göre firma, ABD tarafından kara listeye alınan Çinli müşterileri ile devam eden ticari ilişkilerini durdurma kararı aldı.

Firma tarafından alınan bu karar, ABD’nin Huawei’yi de kapsayan bazı Çinli şirketlere teknolojik ürünler satılmasını engelleme girişiminin, Amerikan yasalarına tabi olmayan firmaları bile ne derecede etkilediğine güzel bir örnek teşkil ediyor.

Öte yandan ABD ile yıpratıcı bir ticaret savaşının tam ortasında olan Çin ise, ABD, Japonya ve Avrupalı tedarikçilere olan bağımlılığını azaltmak amacıyla, bugünlerde kendi yarı iletken sanayiini kurma yolunda yoğun bir çabanın içerisine girmiş bulunuyor.

Sektördeki firmalarda üst düzey yönetici konumunda olup, ismini vermek istemeyen bazı kaynaklar, Japonya Sanayi Bakanlığının bu konuda kendilerine doğrudan bir talimatı olmadığını ancak, sektör firmalarının Amerikan sanayii ile uzun yıllara dayanan ticari ve teknolojik işbirliğinin zarar görmemesi hususunun kendileri için birincil öncelikte olduğu yönünde değerlendirmeler yaptılar. Aynı kaynaklar, Amerika’nın Çin’e uygulamakta olduğu ambargoyu fırsat bilip, Çin pazarını genişletmek suretiyle fayda elde etmek şeklinde bir stratejiye yönelmeyi ise, kendileri açısından orta ve uzun vadede son derece tehlikeli bir hamle olarak değerlendirdiklerini de sözlerine eklediler.

İsmini vermek istemeyen konuya yakın kaynaklar tarafından aktarılan bir başka bilgiye göre, önümüzdeki günlerde diğer Japon teknoloji firmalarının da aynı çekingen ve dikkatli tutumu benimseme konusunda Tokyo Elektron firmasını takip edecekleri iddia edildi.

Yonga imalat sanayisinin kendine has çok özel teknolojik ve sektörel nitelikleri bulunuyor. Yonga imalatı, her aşamasında kendine has ekipmanlar kullanılmasını zorunlu kılan çok sayıda üretim süreçlerini kapsıyor. Her bir süreçte kullanılması gereken ekipmanların da ayrı bir piyasa alt kesiti mevcut ve bu piyasaların her birisi az sayıdaki büyük oyuncuların hakimiyeti altında bulunuyor.

Bütün bu şartlar göz önünde tutulduğunda, şu anda yarı iletken talebinin ancak %16 sını yerli kaynaklardan sağlayabilen Çin’in, en geç 2025 yılının sonuna kadar, ihtiyaç duyduğu yarı iletken malzemelerin %70’ ini yurt içinde üretme hedefini yakalamasının çok zor olacağı değerlendiriliyor.

Bir diğer yandan ise, Çin’in dünyanın ikinci büyük yonga tedarikçisi konumunda olmasından dolayı, yonga üreticisi şirketlerin Amerikan ambargosundan çok sert bir şekilde etkilenecekleri ve bu yılsonundaki bilançolarında yer alacak kar kalemlerinde ciddi düşüşler kaydedebilecekleri öngörülüyor.

Kaynak: Ticaret Bakanlığı Bülteni