(Yenileme)Dört Kişilik Ailenin Açlık Sınırı 2.257 TL, Yoksulluk Sınırı 7.353 TL -Türk-İş

TÜRK-İŞ internet sitesinde yayınlanan açıklama aşağıda bulunuyor:

 Fiyatlardaki artış çalışanların geçim şartlarını zorlamaktadır. Özellikle yaş sebze ve meyve
fiyatları -mevsim şartlarının da etkisiyle- yükselme eğilimindedir. Son günlerde dövizde
görülen artış, benzine yapılan fiyat ayarlamaları enflasyon beklentisini olumsuz
etkilemektedir. Küresel ekonomi politikalarına ilişkin belirsizlikler, Orta Doğu ve Kuzey
Afrika kaynaklı jeopolitik gerilimler, Çin’de başlayan salgın hastalık gibi faktörlerin küresel
enflasyona ilişkin riskleri artırdığı ifade edilmektedir. Türkiye’de enflasyon görünümünde son
aylarda -özellikle baz etkisiyle- iyileşme görülmüştür. Ancak tek haneye gerileyen tüketici
enflasyonu geçen ay yine çift haneli seviyesine gelmiştir. Politika faizlerinde devam eden
indirimin yansıması olarak enflasyonda da gerileme beklentisi devam etmektedir.
Ancak ifade etmek gerekirse, çalışanlar açısından önemli olan enflasyonun nedeninden daha
fazla sonucu, yani fiyat artışlarının aile bütçesine olumsuz etkisidir. TÜRK-İŞ (Türkiye İşçi
Sendikaları Konfederasyonu) çalışanların geçim şartlarını otuz üç yıldan bu yana aralıksız
olarak her ay düzenli olarak yaptığı “açlık ve yoksulluk sınırı” araştırmasıyla ortaya
koymaktadır.
TÜRK-İŞ Araştırmasının 2020 Şubat ayı sonucuna göre:
Ø Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması
gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2.257,38 TL,
Ø Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım,
eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık
harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 7.353,38 TL,
Ø Bekar bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 2.744,38 TL olarak hesaplandı.

Dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması tutarı son bir ayda 38 TL, toplam harcaması ise
124 TL artış göstermiştir. Yılbaşından bu yana geçen iki ayda fiyat artışı gıdada 95 TL,
toplamda 308 TL’dir. Hatırlanacağı üzere, 2019 yılı için net 2.020.90 TL olan asgari ücret
2020 yılının tamamı için 2.324,70 TL olarak belirlenmişti. İşçi kesiminin katılmadığı ve fakat
işveren-hükümet temsilcilerinin kararıyla 2020 yılı için belirlenen net asgari ücrette yapılan
303,80 TL’lik artışın aile bütçesine katkısı erimiştir.
Aylık olarak artış gösteren fiyatlar yıl toplamında yıpratıcı seviyeye gelmektedir. Sadece
mutfak masrafı için yapılması gereken harcama tutarı son bir yılda 228 TL artmıştır. Dört
kişilik bir ailenin insan onuruna yaraşır seviyede geçimi sağlayacak toplam harcama tutarı
ise son bir yılda 744 TL artmıştır.
TÜRK-İŞ tarafından hesaplanan gıda endeksi ile TÜİK tarafından hesaplanan gıda ve tüketici
fiyatları endeksindeki gelişim birbiriyle uyumludur. Ortalama yıllık değişim son aylarda
gerilemesine rağmen yine çift haneli sayılarla ifade edilmektedir. Gıda fiyatlarındaki artış
tüketici endeksinin üzerindedir.

TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim 2020 Şubat ayı
itibariyle şu şekilde olmuştur:
• Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari
harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 1,71 oranında arttı.
• Yılın ilk iki ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 4,38 oranında oldu.
• Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 11,26 oldu.
• Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 14,90 olarak hesaplandı

 2020 Şubat ayı itibariyle TÜRK-İŞ hesaplamasına temel alınan gıda ürünlerinin fiyatlarında
gözlenen değişim şu şekilde olmuştur:

Süt, yoğurt, peynir grubunda; marketlerde fiyat değişikliğinin en fazla değişim
gösterdiği ürünler arasında süt yer alırken, ortalama fiyatı bu ay değişmedi.
Yoğurt fiyatında önemli bir değişiklik görülmedi. Ancak çoğu markette ürün
çeşitliliğinin azaldığı gözlemlendi. Benzeri durum peynirde de geçerli. Ancak 800
veya 900 gram satışlarla peynir fiyatında algı yaratılmaya çalışıldığı dikkat
çekmektedir. Bu arada koyun peyniri kilogram fiyatının 66 TL olduğu da not
edilmelidir.
• Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; dana kıyma fiyatı
aynı kalırken dana kuşbaşı etin fiyatı yine arttı. Tavuk kilogram fiyatı da artış
gösterdi. Balık fiyatı aynı kaldı ama en fazla tüketilen hamsi, istavrit kilogram
fiyatı bile 30 TL’nin altına gerilemedi. Hesaplamada -yine- fiyatı nispeten ucuz ve
yaygın satılan balıklar esas alındı. Sakatat ürünlerinin fiyatı değişmedi.
Yumurtanın fiyatı da aynı kaldı. Bakliyat ürünlerinin (kuru fasulye, kırmızı-yeşil
mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatı değişmedi. Ancak marketlerde en fazla
fiyat farklılığının bakliyat grubunda olduğu görülmektedir.
• Meyve-sebze ortalama fiyatı bu ay ortalamada yüzde 7,51 oranında arttı. Ailenin
gıda harcaması içinde ağırlıklı yeri olan yaş sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı
bu ay 5,87 TL (geçen ay 5,46 TL) olarak hesaplandı. Sebze ortalama kilogram
fiyatı geçen ay 5,75 TL iken bu ay 6,19 TL’ye yükseldi. Meyve ortalama kilogram
fiyatı ise yüzde 6,65 oranında artarak 5,13 TL (geçtiğimiz ay 4,81 TL) oldu.
Hesaplamada bu ay yine 18 sebze ve 8 meyve olmak üzere toplamda 26 ürün
dikkate alındı. Hesaplama yapılırken -her zaman olduğu gibi- pazarda yaygın
bulunan mevsim ürünleri esas alındı. Araştırmada ürünlerin tek tek ağırlığı yerine
harcama sepetindeki meyve-sebze tüketiminin toplam miktarından hareket edildi.
• Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; ekmek
fiyatı -yılbaşındaki zam girişimi ve yüzde 20 fiyat artışının geçen ay geri alınması
sonrası- değişmedi. Bu gruptaki diğer ürünlerin fiyatı da genelde aynı kaldı.
• Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı, margarin, zeytinyağı ve
ayçiçeği yağı fiyatı bu ay yine değişmedi. Siyah ve yeşil zeytin ortalama fiyatında
-yeşil zeytin fiyatından kaynaklanan- biraz artış görüldü. Yağlı tohum (ceviz,
fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünlerinin fiyatı genelde değişmedi. Çay ve ıhlamur
fiyatı ile baharat (kimyon, nane, karabiber vb.) fiyatları da aynı kaldı. Şeker, tuz,
bal, reçel, pekmez fiyatı aynı kalırken salça fiyatı arttı.
Konfederasyonumuzca hesaplanan tutarlar ücret düzeyi olmayıp haneye
girmesi gereken toplam gelir miktarıdır. Ancak hanede çalışan sayısının sınırlı ve fakat
ele geçen ücretin yetersiz olduğu durumlarda, elde edilen gelir birden fazla kişinin geçimini
karşılayamamakta, kişi başına “insanca geçim için” yapılması gereken harcama tutarı
yetersiz kalmaktadır.
TÜRK-İŞ’in bu araştırması alanında ilktir. Daha sonra bu alanda yapılan benzeri
çalışmalara da örnek olmuştur/olmaktadır. “Açlık ve Yoksulluk Sınırı” çalışmasında
hesaplamaya temel alınan gıda maddelerinin fiyatları, Konfederasyonumuzca piyasadan,
market ve semt pazarları sürekli ve düzenli dolaşılarak doğrudan tespit edilmektedir. TÜİK
tarafından derlenen fiyat verileri kullanılmamakta ve fakat, gelişmeleri değerlendirmek ve
kıyaslama yapmak için sonradan izlenmektedir. Çalışma bu niteliğiyle bağımsızdır.
Konfederasyonumuz her ayın son haftasında ve TÜİK açıklamasından yaklaşık bir hafta
önce hesaplama sonuçlarını kamuoyuna açıklamaktadır ve bu yönüyle, tüketici fiyatlarındaki
artış eğilimini yansıtan “öncü gösterge” niteliğini de taşımaktadır.