Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) sosyal iştiraklerinden olan
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'nın (TEPAV) Perakende Güven
Endeksi (TEPE) çalışmasının Ekim ayı sonuçları yayınlandı.
TEPAV'dan konuya ilişkin olarak yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:
Perakende güveni, Ekim ayında bir önceki aya göre 0,6 puan, bir önceki yılın aynı dönemine
göre ise 3,4 puan azaldı. Perakende güveninin azalışında, geçtiğimiz 3 ayda işlerin gelişimi ve
önümüzdeki 3 ayda satış beklentilerindeki düşüş etkili oldu. “Motorlu taşıtlar” sektörü, Ekim
ayında perakende güveninde artış gösteren tek sektör oldu. AB-28 ve Euro Bölgesi ile
karşılaştırıldığında Türkiye geçen yıla göre AB-28’den daha kötü, Euro Bölgesi’nden daha iyi
performans sergiledi.
Perakende güveni geçen yıla ve geçen aya kıyasla azaldı
Ekim ayında -16,6 puan değerini alan TEPE, geçen yılın aynı dönemine göre 3,4 puan, geçen
aya göre ise 0,6 puan azaldı. TEPE değerinin geçen yıla ve geçen aya göre azalmasında
geçtiğimiz 3 ayda işlerin gelişimi ve önümüzdeki 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki
düşüş etkili oldu.
Perakendecilerin satış beklentileri azaldı
Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin denge değeri Ekim 2018’de -16,4 puan oldu.
Buna göre önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya göre 3,4 puan; bir önceki
yılın aynı ayına göre ise 14,2 puan azaldı.
Ekim 2018’de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 14,6’sı önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme
beklerken, yüzde 51,6’sı işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti. İşlerinde bir değişiklik
beklemeyenlerin oranı ise, yüzde 33,7 oldu.
İşlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumu kötüleşti
İşlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumu, Ekim 2018’de -54,3 puan değerini alarak,
Eylül 2018’e göre 10,8 puan, Ekim 2017’ye göre 15,9 puan azaldı.
Ekim 2018’de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 12,3’ü geçen yılın aynı dönemine göre
işlerinde artış olduğunu belirtirken, işlerinde düşüş olduğunu belirtenlerin oranı yüzzde 66,5
olarak belirlendi. Geçen yıla göre işlerinde bir değişiklik olmadığını belirtenlerin oranı ise,
yüzde 21,2 oldu.
Perakende güveni en fazla azalan sektör “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev
içi kullanım ürünleri” oldu
Perakende güvenine alt sektörler itibarıyla bakıldığında Ekim 2018’de, geçen yılın aynı
dönemine göre sadece “motorlu taşıtlar” sektöründe artış; “birden fazla türde ürün satan
market ve büyük mağazalar”, “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri”, “diğer (akaryakıt istasyonu,
eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)”, “tekstil, hazır giyim ve ayakkabı”,
“elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar” ve “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi
kullanım ürünleri” sektörlerinde azalış gözlendi. “Motorlu taşıtlar” ve “birden fazla türde
ürün satan market ve büyük mağazalar” sektörlerindeki değişim ortalamanın üzerinde
gerçekleşti. “Mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri” sektörü perakende
güveninde en fazla azalış gösteren sektör oldu.
Peraakendecilerin sipariş ve satış beklentileri kötüleşti
TEPE anketine soru bazında bakıldığında Ekim 2018’de, “geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu
“önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş, satış ve satış fiyatı beklentileri”, “işlerin geçen
yıla göre durumu” ve “gelecek yıl mağaza sayısı beklentisi” göstergeleri hem Ekim 2017’ye
göre hem de Eylül 2018’e göre azaldı. “Önümüzdeki 3 ayda istihdam beklentisi” göstergesi
Ekim 2017’ye göre azalış, Eylül 2018’e göre artış gösterdi.
AB’de perakende güveni azaldı
AB-28 Perakende Güven Endeksi, Ekim 2018’de 2,3 puan değerini aldı. AB-28’de perakende
güveni bir önceki aya göre 1,8 puan, geçen yılın aynı dönemine göre 0,8 puan azaldı. Türkiye,
geçen yılın aynı dönemine kıyasla Euro Bölgesi’nden daha iyi, AB-28’den daha kötü
performans sergiledi.
Perakende güveninde Türkiye, geçen yıla göre değişimde AB-28’den daha
kötü, Euro Bölgesi’nden daha iyi performans sergiledi
AB-28 ülkeleri ve Türkiye’nin Perakende Güven Endeksi değerlerine bakıldığında İİngiltere,
Ekim ayında geçen yıla göre en fazla artış yaşayan ülke oldu. İngiltere’yi; Yunanistan ve
Slovakya takip etti. Endeks değeri geçen yıla göre en fazla düşen ülkeler ise sırasıyla Malta,
İtalya ve Belçika oldu. Bir önceki aya göre en fazla artış Slovenya’da yaşandı. Perakende
Güven Endeksinde, Ekim 2017’ye göre değişim AB-28’de -0,8 puan, Euro Bölgesi’nde -4,6
puan oldu. Eylül 2018’e göre değişim incelendiğinde ise Türkiye’nin, AB-28 ve Euro
Bölgesi’nden daha iyi performans sergilediği görüldü.
Konya’da perakende güveni Türkiye genelinden daha iyi performans sergiledi
TEPAV ve Konya Ticaret Odası (KTO) işbirliğinde gerçekleştirilen Konya Perakende Güven
Endeksi (KOPE) kapsamında, Şubat 2012’den bu yana Konya’da faaliyet gösteren 300
perakendeci ile her ay yüz yüze anketler yapılıyor.
Ekim ayında TEPE, -16,6 puan değerini alırken KOPE -9,6 puan değerini aldı. KOPE, geçen yılın
aynı dönemine göre 12,9 puan; TEPE 3,4 puan azaldı. KOPE değeri bir önceki aya göre ise 5,4
puan azaaldı. Konya perakendesi, ekim ayında Türkiye genelinden daha iyi performans
sergilerken, AB-28’den daha kötü performans sergiledi.