Yeni Ekonomi Programı 2019-2021 (2)

6. BANKACILIK SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR KREDİLERİ
6.1. Mevcut Durum
Bankacılık sektörünün 2018 yılı Temmuz ayı itibarıyla sermaye
yeterlilik oranı yüzde 16,1’dir. Bu oran yüzde 8’lik yasal oranın ve
yüzde 12’lik hedef oranın oldukça üzerindedir. Sektörün tahsili
gecikmiş alacak oranı yüzde 3, yıllıklandırılmış özkaynak karlılığı
yüzde 14,4 seviyesindedir. Bankalarımızın yabancı para açık
pozisyonu bulunmamaktadır.
Son dönemde döviz kurlarında ve faizlerde yaşanan
dalgalanmalar reel sektör bilançoları üzerinde bir baskı unsuru
oluşturmaktadır. Birinci çeyrek itibarıyla reel sektörün toplam
borcunun milli gelir içindeki payı yüzde 69 seviyesinde olup,
bunun yaklaşık yarısı döviz cinsindendir. Diğer taraftan, özel
şirketlerin döviz açık pozisyonu 2018 yılı Haziran ayı itibarıyla
216 milyar dolar, kısa vadeli net döviz pozisyonları ise artı 4
milyar dolardır. Sektörün döviz yükümlülüklerinin yüzde 51’i
yurtiçi bankalar nezdindedir. Döviz pozisyon açığına sahip reel
sektör firmalarının önemli bir kısmı büyük ölçekli şirketlerden ve
ihracatçı firmalardan oluşmaktadır. Bu firmaların önemli ölçüde
döviz gelirine sahip olması kur riskine karşı doğal bir koruma
sağlamaktadır.
Güncel ekonomik gelişmelerin, kur ve faiz dalgalanmalarının
reel sektör firmaları üzerindeki etkileriyle bu etkilerin bankacılık
sektörünün aktif kalitesine ve mali yapısına yansımaları yakından
takip edilmektedir. Sektörün bu sağlam yapısının sürdürülmesi ve
bu alanda ülke olarak elde edilen kazanımların muhafazası için
gerekli önlemlerin alınması YEP döneminin önceliklerindendir.
6.2. Politika ve Tedbirler
• Bankaların güncel mali yapılarını ve aktif kalitelerini tespit
etmek için mali bünye değerlendirme çalışmaları yapılacaktır.
Bu çalışmaların sonuçlarına göre gerektiğinde bankacılık
sektörünün mali yapısını güçlendirecek ve böylece reel
sektörün uygun maliyetlerle krediye erişimini ve mevcut
kredilerinin yeniden yapılandırılmasını temin edecek, dünya
örneklerine ve ülkemizin geçmiş tecrübelerine dayaanan
kapsamlı bir politika seti devreye sokulacaktır.
• BDDK tarafından hazırlanan Finansal Sektöre Olan Borçların
Yeniden Yapılandırılması Hakkında Yönetmelik 15.08.2018
• Sosyal tarafların mutabakatıyla kıdem tazminatı reformu
gerçekleştirilecektir.
• Yarım çalışma ödeneğinin etkin şekilde uygulanması
sağlanacaktır.
• Özel sektörle iş birliği yapılarak eğitim ve öğretim müfredatı
çalışma hayatının beklentilerini karşılayacak işgücü
oluşturulacak şekilde güncellenecektir.
• Gençlerin eğitim seviyesinin ve işgücünün niteliğinin
yükseltilmesi ile gelişen teknolojinin içerisinde sadece
tüketici konumda olmamaları sağlanarak üretkenliklerinin
desteklenmesi amacı ile teknolojiye olan ilgisi ve yatkınlığı
değerlendirilerek verilecek eğitimlerle başta yazılım,
algoritma ve endüstriyel tasarım olmak üzere belirli
konularda temel beceriler kazanmaları sağlanacaktır.
• Çalışanların işverenleri aracılığıyla bireysel emeklilik sistemine
otomatik olarak katılması uygulaması yeniden yapılandırrılarak
daha sürdürülebilir hale getirilecektir.
• Atıl tarım arazilerinin tarımsal üretime kazandırılması için
gerekli kurumsal ve hukuki altyapı oluşturulacaktır.
• KOBİ’lerin markalaşması, kurumsallaşması, verimlilik artışı ve
uluslararası piyasalara erişim sağlamaları amacıyla eğitim ve
danışmanlık hizmetleri düzenlenecek, yenilikçi iş modelleri
geliştirmelerini sağlayacak projeler hayata geçirilecektir.
• Bakanlıklarda yatırımcıların izin/onay/ruhsat süreçlerinin
koordine edileceği ve özel sektör görüşleri alınarak iyileştirme
önerilerinin geliştirileceği birimler oluşturulacaktır. Yatırım
ve işletme dönemlerine ilişkin izin, onay ve lisans süreçlerini
içerecek ve yatırımcıya rehber olacak şekilde sektörel yatırım
yol haritaları çıkarılacaktır.
• Sosyal yardım alan çalışabilir durumdaki bireylerin üretken
duruma getirilmesi ve sürdürülebilir gelir elde edebilmelerini
sağlamak amacıyla aktif işgücü programlarından etkin bir
biçimde yararlanılacaktır.

7. PROGRAMLAR VE PROJELER
DDiğer bölümlerde bahsedilen politika ve uygulamalara ek
olarak, Yeni Ekonomi Programı’ndaki makroekonomik hedefleri
destekleyecek ve büyümeyi sürdürülebilir kılacak nitelikli insan
gücü ve güçlü toplum hedefi ile ilgili projeler ve programlar
hayata geçirilecektir. Burada ortaya konulan projeler ve
programlar, YEP’in temel amaçlarına hizmet etmenin yanında,
uzun vadeli olarak bireysel ve toplumsal gelişimi güçlendirmeyi
hedeflemektedir. Bireyden başlayarak, toplumdaki tüm kademe
ve kurumları içeren bir değişim ile, makroekonomik hedeflere
ulaşmada kalıcı bir altyapı sağlanmış olacaktır. Toplumun tüm
kesimlerin nitelikli insan gücü ve güçlü topluma ulaşma idealinde
birleşmesi bu değişim sürecini hızlandıracaktır. Bu kapsamda
hayata geçirilecek projeler ve programlardan bazıları:
tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Bu Yönetmelikle,
Türkiye’de faaliyette bulunan finansal kurumlar ile kredi
ilişkisinde bulunan reel sektör şirketlerinin kredi borçlarının
yeniden yapılandırılmasına ve bu şekilde de ekonomiye
katma değer üretmeye devam etmeleri hedeflenmiştir.
• Türkiye Kalkınma Bankası, sermaye piyasalarını
kuvvetlendirmesi ve kalkınmaya destek vermesi amacıyla,
görev alanları genişletilerek yeniden yapılandırılacaktır.
• Yeniden yapılandırılacak olan Türkiye Emlak Bankası A.Ş.
ülkemizde gayrimenkul sektörünün en iyi uygulamalar
kapsamında gayrimenkul finansmanını yönlendirecek bir
banka haline getirilecektir.
• İhracatı desteklemek amacıyla Eximbank’ın öz kaynakları
daha da güçlendirilecek ve şube sayısı arttırılacaktır.
Banka, nakdi kredi, ihracat kredi sigortası ve garanti
imkânlarını geliştirerek ve çeşitlendirerek ihracatçılara, döviz
kazandırıcı faaliyetlerle ilgilenen firmalara ve yurt dışında
faaliyet gösteren müteahhitlere destek sağlamayı artırarak
sürdürecektir.
• Finansal istikrarının sağlanması ve bütüncül veri akışının
zamanında kamuya temin edilmesi için gerekli yasal ve teknik
altyapı kurulacaktır. Güçlü veri akışı ile beraber özellikle
önümüzdeki ddönemde finansal sistemdeki kredi riski, likidite
riski ve kur riski gibi risklerin izlenmesinde daha etkin bir risk
yönetim sistemi kurulması çalışmalarına başlanmıştır. Ayrıca
oluşturulacak olan yerel pazarlar ve araçlarla riskleri etkin
şekilde ve zamanında bertaraf etmenin de yolu açılacaktır.
Tüm bunları etkin bir biçimde sağlayacak ve koordine edecek
şekilde finansal mimari yeniden dizayn edilecektir.

Borsa İstanbul nezdinde ülkemizdeki finansal varlıkların riske karşı korunması
amaçlı yapılabilecek hedge stratejilerinde ağırlıkla kullanılan döviz alımı
yöntemine alternatif ürünler (döviz swap, faiz swap) hayata geçirilecektir.

Uzun vadeli Tahvil Vadeli İşlem Sözleşmesi piyasasına işlerlik kazandırılacaktır.
Kısa vadeli referans faize dayalı türev ürünler ve endeks oynaklığının alım
satımını mümkün kılan yapılandırılmış ürünler oluşturulacaktır.
Yabancı para ihraçları yapmak için kamu yatırım kuruluşları birleştirilerek güçlü
bir kurumsal finansman şirketi oluşturulurken, kamu pportföy yönetim şirketleri
birleştirilmek suretiyle güçlü bir alım kapasitesi sağlanacaktır.

Katılım bankacılığının yaygınlaştırılması amacıyla yeni iş modeli/pencere sistemi
uygulamasına yönelik düzenlemeler yapılacaktır.
Finansal derinleşme ve finansal istikrar kapsamında, banka bilançolarındaki
varlıkların seküritizasyonu teşvik edilecektir.
Türk Lirası cinsi varlıkların faiz riskinden korunmasında ve değişken faizli
enstrümanların fiyatlamasında kullanılabilecek referans faizler oluşturulacaktır.
Ülke genelinde, teminat bulunamayan riskleri kapsayacak bir Türkiye Reasürans
Havuzu oluşturulacaktır.
İşgücü Piyasası
Ekonomik Dengelenme
Sağlıklı ve Sürdürülebilir
Büyüme
Daha Adaletli Paylaşım
Nitelikli İnsan Gücü ve Güçlü
Toplum
Kamu sektöründe çalışanlar için yetenek ölçümü, tekrar yerleştirme ve norm
kadro çalışmaları yapılacak, kamu sektörü insan kaynağının ödül ve performans
sistemleri vasıtasıyla etkin yönetimi sağlanacaktır.

Dijital ekonomide nitelikli işgücü ihtiyacının karşıılanabilmesi amacıyla gelişen
sanayinin gerekliliklerine bağlı olarak ortaya çıkan yeni meslek alanlarında
işgücünün yetiştirilmesine yönelik kurs ve programlar düzenlenecektir.

İş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınması ile ilgili süreçler planlama ve tasarım
aşamasından başlayacak şekilde yeniden düzenlenecektir.
Gençlerin ve kadınların işgücü piyasasına katılımını sağlamaya yönelik; hedef
grup, sektör, bölge odaklı aktif işgücü programları uygulanmasını ve istihdam
edilmelerini sağlamaya yönelik teşvikler geliştirilecektir.

Engellilerin meslek edinmesi amacıyla uzaktan eğitim programları
geliştirilecektir.
Eğitimde ve istihdamda yer alamayan gençlerin profilleri belirlenerek, bu
kişilerin işgücüne ve istihdama katılımlarını destekleyecek birey, aile ve toplum
odaklı bütüncül bir mekanizma geliştirilecektir.

YENİ EKONOMİ PROGRAMI 2019-2021
24 25
Adalet
Ekonomik Dengelenme
Sağlıklı ve Sürdürülebilir
Büyüme
Daha Adaletli Paylaşım
Nitelikli İnsan Gücü ve Güçlü
Toplum
Yargının finnans ve enerji gibi sektörlere ilişkin alanlarda ihtisaslaşması
sağlanacak ve meslekte uzmanlaşma yaygınlaştırılacaktır.
Zorunlu arabuluculuk ve sulh gibi alternatif yöntemler yaygınlaştırılacaktır.
Noterlik reformu gerçekleştirilecek ve noterliklerin görev alanı çekişmesiz yargı
işlerini de kapsayacak şekilde genişletilecektir.
İcra ve iflas işlerinin alacaklı ile borçlu arasındaki hassas dengenin gözetilmesi
suretiyle daha hızlı yapılması sağlanacak ve bu kapsamda yeni icra dairesi
modeli yaygınlaştırılacaktır.

Yargıda hedef sürelerin belirlenmesi gibi çalışmalarla performans esaslı izleme
ve değerlendirme sistemi kurulacaktır.
Çevre ve Şehircilik
Ekonomik Dengelenme
Sağlıklı ve Sürdürülebilir
Büyüme
Daha Adaletli Paylaşım
Nitelikli İnsan Gücü ve Güçlü
Toplum
Kentsel Dönüşüm uygulamaları kapsamında tarihi ve geleneksel kent
merkezlerinin kimliği korunarak yenileme ve dönüşüm çalışmaları yapılacaktır.
Sıfır Atık Projesi uygulamaları yaygınlaştırılacaktır.
Ulusal Çevre Etiketleme Sisstemi kurularak, ürün ve hizmetlerin çevreye
duyarlılığı belirlenecektir
Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi kurularak akıllı şehirlere geçişin altyapısı
hazırlanacaktır.

Eğitim

Farklı kurumlardaki eğitim ve istihdam verilerinin entegre edilmesine ve
analizine dayalı olarak eğitim programı ve meslek bazında arz talep dengesi
oluşturulacak, istihdam ile uyumlu eğitim planlaması yapılacak, istihdam
edilebilirlik artırılacak, mesleki eğitimde üretim bazlı yaklaşıma geçilecek,
eğitim kaynakları etkin kullanılacak ve etkili eğitim programları tasarlanacaktır.

Eğitimde adaletin sağlanması amacıyla; öğrenciler, okullar ve bölgeler arasında
mali kaynak, öğretmen ve yönetici niteliği, eğitim donanımı ve kazanımlar
açısından oluşan farklılıkların azaltılması için okulu merkeze alan bir sistem
yaklaşımı benimsenecek, okul yöneticiliği güçlendirilecek, eğitim kalite endeksi
oluşturulacak, deneyimsiz öğretmenler desteklenecek ve dezavantajlı okullara
pozitif ayrımcılık yapılacaktır.

Eğitimde aartan kaynakların, öğretmen sayısının ve gelişen fiziki imkanların en
verimli şekilde öğrenci kazanımlarına dönüşmesini destelemek üzere “Milli
Eğitim Bakanlığı Yönetim Bilgi Sistemi” (MEYÖBİS) projesi ile veriye dayalı karar
destek sistemleri güçlendirilerek yönetim kapasitesi ve etkililiği artırılacaktır.

Öğrenmede e-öğrenme sisteminin etkin kullanımı ile dijitalleşme stratejisine
uyumlu şekilde müfredat düzenlemeleri yapılacak ve kişiselleştirilmiş öğretim
planı (sanal asistan) uygulama stratejisi hayata geçirilecektir.

Öğrenme kazanımları itibarıyla uluslararası standartların yakalanması amacıyla
ölçme ve değerlendirme kapasitesi güçlendirilecek, yabancı dil eğitiminde
ihtiyaç temelli ve katmanlı bir yapı oluşturulacak, erken çocukluk eğitimi 5 yaş
öncelikli olarak yaygınlaştırılacak ve öğrencinin ilgi, yetenek ve mizacını dikkate
alan bir eğitim süreci uygulanacaktır.

Ekonomik hedeflerle uyumlu olacak şekilde mesleki eğitim kurumlarının
kurumsal kapasitelerinin geliştirilecek, ttematik meslek okullarının
yaygınlaştırılması, ölçüm ve belgelendirme ile işgücünün niteliği artırılacaktır.

Sağlık

Birinci basamak sağlık hizmetleri güçlendirilerek sağlık sistemi içerisindeki
etkinliği arttırılacaktır.
Kamu hastanelerinde, klinik kalite, vatandaş memnuniyeti, operasyonel etkinlik
ve verimlilik alanlarında gösterilen performans sistematik biçimde takip
edilecek ve sağlık personeli teşvik mekanizmasının parçası hâline getirilecektir.
Vatandaş memnuniyeti sonuçları kurumların ve sağlık çalışanlarının performans
değerlendirmelerine dâhil edilecektir.

Obezitenin önlenmesi için sağlıklı beslenme alışkanlıklarının geliştirilmesine
yönelik ilgili paydaşlarla koordine bir şekilde mevcut programlar
yaygınlaştırılacak ve ilave düzenlemeler yapılacaktır.

Maliyet avantajı sağlamak amacıyla Tedarik Paylaşım Platformu (TPP) ve tedarik
zinciri iyileştirme çalışmaları yürütülecektir.
Farkındalık ve izleme-değerlendirme faaliyetleri yürütülerek ilaç kullanımının
optimize edilmesi ve ilaç maliyetlerinin azaltılması konusunda projeler
uygulamaya konulacaktır.

İlaç sektörüne yönelik AR-GE çalışmaları kapsamında klinik araştırma merkezleri
ve birimlerinin sayıları artırılacak, alt yapıları geliştirilecektir.
Sağlık harcamalarının azaltılması için koruyucu ve önleyici sağlık hizmetleri
geliştirilecektir.

Toplum
Sosyal Yardım Artı (+) dönemine geçilerek sosyal yardım faydalanıcısı
vatandaşların diğer kamu hizmetlerine (sosyal hizmet, istihdam, eğitim, sağlık
vb.) erişimleri arttırılacaktır.

Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi ile Aile Bilgi Sisteminin entegrasyonu
sağlanacaktır.
Uzun süreli bakıma ihtiyaç duyan bireyler yaşadıkları ortamda desteklenerek
evde bakım, gündüzlü bakım ve kısa süreli bakım hizmetleri geliştirilecek ve
ayrıca yerel yönetimlerce bu alanda sağlanan hizmetlerin artırılması teşvik
edilecektir.

Gençlerin suçtan ve istismardan korunması amacıyla eğitim hizmetleri
ebeveynlerle koordineli bir şekilde yürütülecektir.
Gençlerin şiddet, maddde bağımlılığı, internet ve sosyal medya bağımlılıkları
başta olmak üzere tüm olumsuz alışkanlıklardan uzak tutularak ruhsal ve
fiziksel sağlıklarının korunmasına yönelik gerçekleştirilecek alternatif projeler ve
bilinçlendirme çalışmaları yapılacaktır.

Hükümlülük sürelerinden sonra topluma yeniden entegre olmalarını ve suçtan
uzak kalarak toplum içerisinde de olumlu örnek teşkil etmelerini sağlayacak
şekilde suça karışan gençler için hükümlülük süreleri boyunca kişisel, ruhsal ve
manevi yönden gelişimlerini destekleyen proje ve faaliyetler arttırılacaktır.

İhtiyaç ve talebe göre Gençlik Merkezi olmayan ilçelerde kurum ve
kuruluşlardan tahsis yoluyla edinilecek uygun nitelikteki taşınmazların gençlik
merkezi olarak hizmete açılması için çalışmalar yapılacaktır. Gençlik merkezi
açılamayan yerlere mobil gençlik merkezleri aracılığıyla ulaşılarak gençlere
yönelik faaliyet ve projeler gerçekleştirilecektir.