Dünya internet sitesinde yayınlanan habere göre; Türkiye’de hisse senedi ve devlet tahvillerinden son yıllarda sürekli çıkış yapan yabancı yatırımcının bu menkul kıymetlerdeki payı tarihi en düşük seviyeye geriledi. Yabancının hisse senedinde yüzde 31,67’ye tahvillerde ise sadece yüzde 0,83’e kadar indi. Yüksek enflasyon nedeniyle getiri arayışındaki yerli yatırımcının ise tek seçeneği olarak duran Borsa İstanbul’da ise yabancı yokluğunda çok sert ve hızlı yükseliş ve düşüşler ise yaşanmaya dün de devam etti. Analistlerin sığ piyasa olarak nitelendirdiği borsada dün edinilen bilgiye göre güçlü beklenen bilanço raporlarının etkisiyle bir yabancı bankanın düşük bir miktarda bile olsa alım emirleri vermesi bankacılık hisselerinde gün içinde yüzde 10’a varan yükseliş yaşattı. BİST100 endeksinde de yüzde 5’e varan yükseliş gözlendi.
Hissede bu yılki çıkış 3.5 milyar dolar
Yabancı yatırımcı son 5 senedir Türk finansal yatırım araçlarından sürekli çıkış yapıyor. 2020 yılında 4.25 milyar dolar ve 2021 yılında 1.43 milyar dolar hisse senedi portföylerini azaltan yabancı yatırımcılar 7 Ekim 2022 itibariyle ise bu yıl hisse senedi piyasasından 3.48 milyar dolarlık daha çıkış yaptı. Son iki yılda yapılan 5.7 milyar dolarlık çıkışın üzerine bu yıl da yaklaşık 3.5 milyar dolarlık satış daha eklendiğinde 2020’den beri yabancının hissede satışı 9.2 milyar doları aşmış durumda. 7 Ekim itibariyle yabancı yatırımcının son 1 yıllık hisse senetlerinden çıkışı da 3.54 milyar dolara ulaştı. Yabancı yatırımcının 2020 yılında en yüksek olarak yüzde 66’ya ulaşan yabancının hissedeki payı yıl ortalamasında yüzde 50’ye gerilerken 2021’de bu oran yüzde 40’a kadar indi. Bu yıl ise gerilemesini aralıksız sürdürerek yüzde 31,67’ye düştü.
Devlet iç borçlanma senetlerinde de durum aynı. Bir dönem yüzde 30’lara kadar gelen yabancının devlet tahvillerindeki payı son yıllarda oldukça hızlı düşüyor. Ocak 2020'da yüzde 11,6 seviyesinde olan yabancının tahvillerdeki payı 2020 Nisan'a gelindiğinde yüzde 7 seviyesine kadar indi. 2020 sonunda ise artık yabancının payı yüzde 4'ün altına geldi. 2021 yılında yüzde 4 seviyesinde seyreden yabancı payı 2022 yılına ise yüzde 3'ün altında başladı. Bu düşüş yıl boyu sürekli devam etti ve önce 1 seviyelerine ve temmuz itibariyle de yüzde 1'in altına geriledi.
Bu yıl satışları 5.5 milyar doları aştı
7 Ekim haftası itibariyle de yabancının tahvildeki payı yüzde 0,83 ile tarihi en düşük seviyesini görmüş oldu. Merkez Bankası verilerine göre bu yıl yabancının tahvildeki çıkışı 2 milyar doları aşmış durumda. Son 1 yıldaki satışları ise 2.66 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.
Merkez Bankası verilerine göre 7 Ekim haftasında da yabancılar hisse senedinde 136 milyon dolar net satış gerçekleştirdi. Tahvildeki 87 milyon dolar ve şirket borçlanma senetlerindeki 3 milyon dolar satışlarıyla birlikte haftalık satış 226 milyon doları buldu. Yılbaşından 7 Ekim haftasına kadar yabancının Türk menkul kıymetlerinden çıkışı da 5.5 milyar doları aşmış vaziyette.
‘Yabancı anlayana kadar uzak duracaktır’
TOBB ETÜ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atılım Murat, borsada özellikle borsada hissedar olan ve uzun vadeli olarak saplanıp kalmış fonlar dışında yabancı kalmadığını dile getirdi. Murat, dönem dönem yabancı girişi diye belirtilenin ise ‘vur-kaç’ peşindeki günlük işlem yapan ufak tefek miktarlar olduğunu söyleyerek yabancının kısa vadede Türkiye’ye geleceklerini de pek zannetmediğini vurguladı. Murat şöyle konuştu: “Vur kaç peşinde yatırımcıların yanı sıra seçim rallilerine katılım sağlayabilir yabancı yatırımcılar. Ancak çok kısa vadeli düşünen yabancılar olacaktır bu girişleri yapan. Önceki yıllardaki gibi yabancıların Türk finansal varlıklarına katılacaklarını düşünmüyorum. Türkiye’ye geri dönmek için de yabancı yatırımcılar seçim sonucuyla beraber seçim sonrasında yapılacakları görmek isteyeceklerdir. Reformlar ne olacak, mevcut politikalar devam mı edilecek? Kur korumalı mevduat gibi ki KKM’de 85 milyar dolar para birikti, görünen o ki seçime kadar bu 100 milyar doların üzerine çıkacak. Muazzam bir rakam bu seçim sonrasında bu KKM’den vaz mı geçilecek? Yabancı yatırımcılar uygulanan ekonomi politikalarını anlamaya çalışıyorlar ama anlayamıyorlar. Yüksek enflasyona rağmen bu şekilde faiz politikasının sürdürülmesini anlayamadıkları için anlamadıkları yerde olmuyorlar. O nedenle toz duman kalkana kadar ekonomi politikası yabancılar için daha anlaşılır hale gelene kadar yabancı Türk finansal varlıklardan uzak duracaklardır.”
Marbaş Menkul Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru, TL varlıklar açısından yabancı çıkışının dünden bugüne sebepleri ne ise, bugün itibariyle o sebepler büyük ölçüde masada durmaya devam ettiğini dile getirerek “Diğer taraftan son birkaç yıldır takip ettiğimiz küresel likidite bolluğu döneminde dahi oldukça sınırlı seyreden yabancı takaslarının; yurt dışının sıkılaştığı bu dönemde artması ihtimalini oldukça zayıf görüyoruz” dedi.
Tera Yatırım Baş Ekonomisti Enver Erkan da mecbur kaldıkları ortağı oldukları hisseler dışında yabancı yatırımcının kalmadığına işaret ederek “Ülkede olağanüstü bir olumsuz haber gelmedikçe (Rusya-Ukrayna savaşında olan gibi) ya da frontier market olmazsak yabancının satacağı mal kalmadı kayda değer olarak. Ve bu şartlarda yabancı yatırımcının geri döneceğini düşünmüyoruz” diye konuştu.
https://www.dunya.com/ekonomi/turk-hisse-ve-tahvilinden-cikacak-yabanci-kalmadi-haberi-672017