Türkiye'nin tarım, gıda ve içecek sektörü dış ticaret dengesi, Ocak-Nisan döneminde %762,2 artışla 2,43 milyar dolar fazla verdi.

TGDF Dış Ticaret Bülteni - Nisan 2024 yayınlandı:



Türkiye'nin tarım, gıda ve içecek sektörü yılın ilk dört yerinde 8,93 milyar ihracat, 6,49 milyar ithalat yaptı.

Dış Ticaret Dengesi, Ocak-Nisan döneminde yüzde 762,2 artışla 2,43 milyar dolar fazla verdi.

Nisan ayında buğday ithalatı yüzde 53,3, ham ayçiçeği yağı yüzde 24,8 ve soya fasulyesi ithalatı yüzde 3,4 geriledi.

Yılın ilk 4 ayında en fazla buğday unu, fındık içi ve rafine ayçiçeği yağı ihraç edilirken, en fazla ithal edilen ürünler ise buğday, soya fasulyesi ve ham ayçiçeği olarak sıralandı.

Bu dönemde en fazla ihracat Irak, Almanya ve Rusya'ya yapılırken, en fazla ithalat ise Rusya, Ukrayna ve Brezilya'dan yapıldı.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Dış Ticaret Verileri temel alınarak geliştirilmiş TGDF Dijital Veri Paneli'ne göre, bu yılın ilk 4 ayında tarım, gıda ve içecek sektörü geçen yıl aynı döneme göre yüzde 6,63 artışla 8,93 milyon dolar artış ve yüzde 19,73 düşüşle 6,49 milyar ithalat yaptı. Ocak-Nisan döneminde Dış Ticaret Dengesi 2,43 milyar dolar fazla verdi.

Özel Ticaret Sistemi (ÖTS) çerçevesinde yayınlanan Dış Ticaret Verileri'ne göre, Nisan 2024 itibarıyla aylık ihracat ihracat geçen yıl aynı döneme göre yüzde 0,68 artışla 1,92 milyar dolar, ithalat ise geçen yıl aynı döneme göre yüzde 20,7 azalarak 1 ,69 milyar dolar oldu.

Nisan ayında buğday ithalatı yüzde 53,3, ham ayçiçeği yağı yüzde 24,8 ve soya fasulyesi ithalatı yüzde 3,4 geriledi.


Yılın ilk 4'ünde Dış Ticaret Dengesi fazla verdi

Yılın ilk 4 ayında tarım, gıda ve içecek sektöründe Dış Ticaret Dengesi geçen yıl aynı dönemde yüzde 762,2 artışla 2,43 milyar doların üzerinde verdi. Geçen yıl Ocak-Nisan döneminde Dış Ticaret Dengesi 0,28 milyon dolar fazla söz verdi. Nisan ayında dolar bazında ise Dış Ticaret Dengesi 230 milyon fazla verdi.

Yılın ilk 4 ayındaki birim ihracat değeri geçen yıl aynı dönem karşılaştırması yüzde 8,83 düşüşle 1,216 dolar/ton oldu. İthalat birim değeri ise geçen yıl aynı dönemle karşılaştırıldığında yüzde 0,82 azalarak 611dolar/ton oldu.


Dış ticarette öne çıkan ürünler

2024 yılının ilk 4 yılında ihracatta öne çıkan ürünlerde ilk sırayı 482,7 milyon dolar ile buğdayı aldı. Bu ürünü 465,8 milyon dolarlık ile fındık içi ve 287 milyon dolarlık ile rafine ayçiçeği yağı izledi. Bu ürünler, Ocak-Nisan döneminde toplam ihracatın yaklaşık yüzde 13,83'ünü oluşturdu.

Aynı dönemde ithalatta ise en fazla ithal edilen ürün 694,8 milyon dolar ile buğday oldu. Buğdayı 666,7 milyon dolar ile soya fasulyesi ve 430,7 milyon dolar ile ham ayçiçeği yağı takip etti. Bu üç ürün, Ocak-Nisan dönemine ait toplam ithalatın yüzde 27,61'ini oluşturdu.


Nisan ayı itibarıyla ihracat ve ithalatta durum

Aylık gelirler değerlendirildiğinde, nisan ihracatta öne çıkan ürünlerde ilk sırayı 103,9 milyon dolar ile fındık içi alırken, bu ürünü 94,3 milyon dolar ile buğdayını ve 69,8 milyon dolar ile rafine ayçiçeği yağı izledi.

Aynı ayda fazladan ithal edilen ürünler ise 225,7 milyon dolarlık ile soya fasulyesi, 158,6 milyon dolarlık ile buğday ve 134,6 milyon dolarlık ile ham ayçiçeği olarak sıralandı.

İthalatta ilk ikidaki Rusya ve Ukrayna sıralaması değişmedi

Bu yılın ilk 4'ünde ithalat yapılan ilk sırada 694,8 milyon dolar ile buğday aldı. Rusya ve Ukrayna, buğdayın en fazla ithal edildiği ilk iki ülke olmayı sürdürdü. Bu dönemde, Rusya'dan 515,3 milyon dolar ve Ukrayna'dan 155,2 milyon dolara buğday ithalatı yapıldı. Bu iki ülkenin toplam ithalatındaki payı yaklaşık yüzde 96,5 oldu. Aynı dönemde 9,6 milyon dolarlık ithalatıyla Moldova üçüncü sırada yer aldı.

Aylık anlaşmalar ise nisan bölgelerindeki 158,6 milyonluk ürün ithalatının 134,3 milyonluk kısmı Rusya'dan yapıldı. Rusya'nın ardından Ukrayna'dan 23 ve Moldova'dan 800 bin dosya ithalatı yapıldı.

Yılın ilk 4 ülkesinden sonra 666,7 milyon dolarlık soya fasulyesi ve 430,7 milyon dolarlık ham ayçiçeği yağı ithal edildi. Soya fasulyesi ithalinde ilk sırayı 394 milyon dolar ile Brezilyalı alırken, bu ülkedeki Ukrayna (137,5 milyon dolar) ve ABD (71,6 milyon dolar) takip etti. Yılın ilk 4 ayında 430,7 milyon dolar ile ham ayçiçeği yağı ithalatı yapılırken, sıralamada 230,8 milyon dolar ile Ukrayna, 178,1 milyon dolar ile Rusya ve 12,2 milyon dolar ile Sırbistan oldu.

Türkiye'nin ithalatında ilk 3 sırada yer alan 3 üründe ithalatın büyük bölümü Rusya ve Ukrayna'dan yapıldı.


En fazla ihracat ve ithalat yapan sektörler

Bu yılın ilk 4 aylık dış ticaret verileri sektörlere göre planlandı; en fazla ihracatın 1.034 milyar dolar ile Şeker ve Şekerli Mamuller sektöründe gerçekleştiği görüldü. Bu sektör sırasıyla Sert Kabuklu Meyveler sektörü (837 milyon dolar), Yaş Meyve sektörü (746 milyon dolar), Balıkçılık ve Su Ürünleri sektörü (587 milyon dolar) ve Bitkisel Yağ sektörü (544 milyon dolar) takip etti.

Şeker ve Şekerli Mamuller sektörünün toplam ihracat payı yüzde 13,59, Sert Kabuklu Meyveler sektörünün yüzde 11,01, Yaş Meyve sektörünün yüzde 9,80, Balıkçılık ve Su Ürünleri sektörünün yüzde 7,72 ve Bitkisel Yağ sektörünün yüzde 7,16 olduğu görüldü.

Yine aynı dönemde 1.857 milyar dolarlık ithalat ile Hayvan Yemi sektöründe yapıldı. Bu ticareti takip eden en fazla ithalat yapan sektörler; Bitkisel Yağ (1.114 milyar dolar), Un (804 milyon dolar), Kakao ve Çikolata (401 milyon dolar) ve Canlı Hayvan Ticareti (216 milyon dolar) sektörleri olarak sıralandı.

Hayvan Yemi sektörünün toplam ithalat payı yüzde 35,40, Bitkisel Yağ sanayi yüzde 21,23, Un sanayi yüzde 15,34, Kakao ve Çikolata sanayi yüzde 7,64 ve Canlı Hayvan Ticareti sanayi yüzde 4,12 oldu.


İhracatın arttığı ve azaldığı sektörler

Bu yılın ilk 4 gününden geçen yılın aynı gelişme karşılaştırması ihracat değeri olarak en fazla artan sektörün başında 221 milyon dolar ile (yüzde 35,89 artış) ile Sert Kabuklu Meyveler sektörü geldi. Bu sektör 136 milyon dolar ile (yüzde 15,15 artış) Şeker ve Şekerli Mamuller sektörü, 96 milyon dolar ile (yüzde 14,74 artış) Yaş Meyve sektörü, 86 milyon dolar ile (yüzde 17,18 artış) Balıkçılık ve Su Ürünleri sektörü ve 74 milyon dolar ile (yüzde 22,84 artış) Makarna bölümü izledi.

Söz konusu dönemde ihracat değeri olarak en fazla düşen sektör 345 milyon dolar ile (yüzde 38,79 düşüş) Bitkisel Yağ sektörü oldu. Ayrıca Sebze sektörü 75 milyon dolar (yüzde 13,74 düşüş), Bakliyat sektörü 68 milyon dolar (yüzde 26,96 düşüş), Tohumculuk sektörü 21 milyon dolar (yüzde 11,06 düşüş) ve Canlı Hayvan Ticareti sektörü 5 milyon dolar (yüzde 18) ,78 düşüş) geriledi.


Bu yılın ilk 4'ünden geçen yıl aynı döneme göre, ithalat değeri olarak en fazla artan sektör 134 milyon dolar ile (yüzde 50,1 artış) Kakao ve Çikolata sektörü oldu. Bu sektörün ardından Tohumculuk sektörü 37 milyon dolar (yüzde 25,5 artış), Sert Kabuklu Meyveler sektörü 24 milyon dolar (yüzde 19,4 artış), Alkollü İçecekler sektörü 7 milyon dolar (yüzde 7,5 artış) ve Meyve Suyu sektörü 4 milyon dolar dolar ile (yüzde 77,6 artış) ithalat değeri olarak en fazla artan sektörler olarak sıralandı.

Bu dönemde ithalatı en çok düşen sektörler ise 786 milyon dolar ile (yüzde 49,4 düşüş) Un sektörü, 293 milyon dolar ile Bitkisel Yağ bölümü (yüzde 20,8 düşüş), 246 milyon dolar ile Hayvan Yemi sektörü (11,7 düşüşte) ) 167 milyon dolar ile Bakliyat sektörü (yüzde 53 düşüş) ve 120 milyon dolar ile (yüzde 80 düşüş) Pirinç Değirmenciliği sektörü oldu.


Dış ticarette öne çıkan ülkeler

Bu yılın ilk 4'ünde dış ticaret verileri bazında değerlendirildiğinde; En fazla ihracat yapılan ülke 1.192 milyar dolar ile Irak oldu. Irak'tan sonra en fazla ihracat 637 milyon dolar ile Almanya'ya, 512 milyon dolar ile Rusya'ya, 494 milyon dolar ile ABD'ye ve 375 milyon dolar ile İtalya'ya yapıldı. Yılın ilk 4 ayında, bu 5 ülkede yapılan ihracat toplam ihracatın yüzde 35,94'ünü oluşturdu.

Aynı dönemde bazında ithalat en fazla 1.180 milyon dolar ile Rusya'dan yapıldı. Bunu 820 milyon dolar ile Ukrayna, 561 milyon dolar ile Brezilya, 392 milyon dolar ile ABD ve 272 milyon dolar ile Malezya izledi. Bu 5 ülkede yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 49,69'unu oluşturdu.

Türkiye'nin en fazla ithalat yaptığı ilk 2 sırada Rusya ve Ukrayna yerlerini korudu. Bu iki ülkede yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 30,81'ine denk düştü.

Türkiye, yılın ilk 4 yılında en fazla ihracat yaptığı bölgeden Irak'a buğdayını, dondurulmuş tavuk eti ve kırmızı mercimek, Almanya'ya fındık içi, ambalajlı fındık ile fındık ehliyeti ve Rusya'ya ise alabalık, mandalina ve domates ihraç etti.

Türkiye aynı dönemde en fazla ithalat yaptığı Rusya'dan buğday, ham ayçiçeği, ayçiçeği küspesi, Ukrayna'dan ham ayçiçeği yağı, mısır danesi ve buğday, Brezilya'dan soya fasulyesi, kahve ve sığır ithal etti.

NOT: TÜİK'in açıkladığı Dış Ticaret Verileri temel alınarak geliştirilmiş TGDF Dijital Veri Paneli'ndeki programlamalara 01 ve 24 fasılları arasındaki tüm Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTIP) kalemleri ile 29'uncu fasıl ve 35'inci fasıldan oluşan ürünler dahil edilmiştir.