Türkiye: Haziran ayı merkezi bütçe açığı 219,6 milyar lira (Dinamik Yatırım Menkul Değerler)

Türkiye: Haziran ayı merkezi bütçe açığı 219,6 milyar lira…

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Haziran ayı merkezi yönetim bütçe dengesini gösteren tabloya göre, bütçe Haziran 2022'deki 31,1 milyar TL açığa kıyasla Haziran 2023'te 219,6 milyar TL açık verdi. Faiz dışı bütçe açığı geçen yılın aynı dönemindeki 18,3 milyar TL'den önemli ölçüde artarak 182,3 milyar TL oldu ve hükümetin mali durumunda önemli ölçüde bozulmaya işaret etti.

Aylık Bütçe Gerçekleşmeleri Raporu'nda belirtildiği üzere, Toplam gelirler, Haziran 2023'te bir önceki yıla göre %48,2 artarak 268,2 milyar TL'ye ulaştı. Ancak gelirlerdeki artış, giderlerdeki artışın gerisinde kaldı. Vergi alt kalemlerinde farklı performanslar görülmüştür. Kurumlar vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi ve gelir vergisi yıllık olarak en yüksek artışları gösterirken, ithalatta alınan katma değer vergisi (KDV) %131,1 ile önemli ölçüde azaldı. Toplam vergi dışı gelirler, Haziran 2023'te yıllık bazda %40,7 gibi nispeten yavaş bir artış gösterdi. Negatif reel faizle ihraç edilen menkul kıymetlerin prim satış gelirleri ve diğer vergi dışı gelir kalemlerinde sınırlı büyüme görüldü. Negatif faiz oranlarıyla ihraç edilen enflasyona endeksli tahvil gelirleri azalarak genel bütçe gelirlerindeki artışı daha da sınırladı.

Toplam giderler Haziran 2023'te %130 artarak 487,9 milyar TL'ye ulaştı ve genişleyen bütçe açığına katkıda bulundu. Harcamalardaki bu önemli artış, öncelikle seçim sonrası ve deprem yeniden inşa faaliyetlerine bağlandı. Faiz dışı giderlerde iki ana kalem dışında yüksek artışlar gözlenmiştir. Personel giderleri ve SGK devlet primi giderleri en yüksek artışları yaşadı. Sermaye giderleri bir önceki yıla göre %38,5 artarken, mal ve hizmet alımları %64,2 ile görece sınırlı bir artış kaydetti.

2023'ün ilk yarısında gelirler %48,6, giderler ise %101,7 artarak bütçe dengesinde 483,2 milyar TL açık verdi. Bütçe 2022 Ocak-Haziran döneminde 93,6 milyar TL fazlaya vermişti. Faiz dışı denge, geçen yılın aynı dönemindeki 228,2 milyar TL fazladan 2023'ün ilk yarısında 208 milyar TL açık verdi.

 
Bütçe ve faiz dışı dengenin GSYİH'ye oranı (12 aylık devirli)… Kaynak: Hazine ve Maliye Bakanlığı, TÜİK, Dinamik Yatırım

Haziran 2023'teki merkezi yönetim bütçesi, gelir artışının giderlerdeki artışı karşılayamaması ve bütçe açığının ve faiz dışı açığın kayda değer bir şekilde genişlemesine yol açmasıyla önemli zorluklarla karşı karşıya kaldı. Vergi toplama eğilimleri ve ekonomik faaliyetler gibi çeşitli faktörler, bütçenin gelecekteki performansının şekillenmesinde hayati bir rol oynayacaktır. İç talepteki yavaşlamanın boyutunun toplam vergi tahsilat performansı açısından önemli olacaktır. Ayrıca, deprem sonrası yeniden yapılanma faaliyetleri nedeniyle harcamalardaki güçlü artışlar devam edebilir.

Türkiye: June central budget deficit 219.6 billion liras…

According to the table of the Ministry of Treasury and Finance showing the central government budget balance in June, budget posted a deficit of 219.6 billion TL in June 2023, compared to a deficit of 31.1 billion TL in June 2022. The primary budget deficit increased significantly from TL 18.3 billion in the same period of the previous year to TL 182.3 billion, indicating a significant deterioration in the government's financial situation.

As stated in the Monthly Budget Realizations Report, Total revenues increased by 48.2% compared to the previous year and reached 268.2 billion TL in June 2023. However, the increase in revenues lagged behind the increase in expenses. Different performances were observed in tax sub-items. Corporate tax, banking and insurance transactions tax and income tax showed the highest annual increases, while value added tax (VAT) on imports decreased significantly by 131.1%. Total non-tax revenues increased relatively slowly at 40.7% YoY in June 2023. There was limited growth in premium sales revenues and other non-tax revenue items of securities issued with negative real interest rates. Inflation-indexed bonds issued with negative interest rates decreased, further limiting the increase in general budget revenues.

Total expenditures increased by 130% to 487.9 billion TL in June 2023, contributing to the widening budget deficit. This significant increase in spending was primarily attributed to post-election and earthquake reconstruction activities. High increases were observed in non-interest expenses, except for two main items. Personnel expenses and SGK state premium expenses experienced the highest increases. While capital expenditures increased by 38.5% compared to the previous year, purchases of goods and services recorded a relatively limited increase by 64.2%.

In the first half of 2023, revenues increased by 48.6% and expenses increased by 101.7%, resulting in a deficit of 483.2 billion TL in the budget balance. The budget had given a surplus of 93.6 billion TL in the January-June 2022 period. Primary balance gave a deficit of 208 billion TL in the first half of 2023, which was 228.2 billion TL in the same period of the previous year.

 
Ratio of budget and primary balance to GDP (12-month cycle)… Source: Ministry of Treasury and Finance, TURKSTAT, Dinamik Yatırım

The central government budget in June 2023 faced significant challenges as revenue growth failed to match the increase in expenditures, leading to a notable widening of the budget deficit and primary deficit. Various factors, such as tax collection trends and economic activity, will play a vital role in shaping the future performance of the budget. The extent of the slowdown in domestic demand will be important for the overall tax collection performance. In addition, strong increases in expenditures may continue due to post-earthquake reconstruction activities.



Dinamik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.

 https://www.dinamikyatirim.com.tr/

***
Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.