Türkiye, Cari hesap zayıflayan ticaret ve turizmle beraber açığa döndü (Enver Erkan/Tera Yatırım )

https://terayatirim.com/arastirma/teradan-notlar/110120221125

Türkiye: Cari hesap zayıflayan ticaret ve turizmle beraber açığa döndü…

Türkiye’de Kasım ayında cari işlemler dengesi, turizm gelirlerinde önemli bir artış olmaması ve mal ticaretinde genişleyen açık nedeniyle açık verdi. Aylık bazda 2,68 milyar dolar olarak açıklanan cari açık rakamı 2,5 milyar dolar açık olan piyasa beklentisiyle aynı doğrultuda ve revize 3,14 milyar dolar fazla olan Ekim verisinden daha olumsuz gerçekleşmiştir. Cari denge, aylık dönemde ise geçen yılın Kasım ayındaki 3,55 milyar USD olan açığa kıyasla daha olumludur. 12 aylık bazda ise cari açık bir önceki aya göre 15,4 milyar dolardan 14,3 milyar dolara daralmıştır.

Türkiye, ticaret ve hizmetler dengesindeki iyileşme nedeniyle Kasım ayına kadar üç ay boyunca fazla vermişti. Cari işlemler hesabında en belirleyici unsurlara baktığımız zaman; Net mal ticareti, Kasım 2020'deki 3,86 milyar dolarlık açık ve Ekim 2021'deki 82 milyon dolarlık fazlaya kıyasla 3,48 milyar dolarlık bir açık kaydetti. Ticaret açığı kısmen artan enerji ithalatı nedeniyle arttı. Dış ticaret açığı tarafında ihracat yılın genelinde dış talebin güçlü seyrine bağlı olarak iyi bir şekilde seyretmiş ve güçlü bir momentum oluşturmuş olsa da, ithalat tarafında dezavantajlı hale geldik. Tüketim bazlı ithalat iç talep koşullarından dolayı, altın ithalatı da geçen yılki ekstra koşulların olmaması itibariyle azalsa da; enerji faturası kurlardaki hareket ve küresel emtia fiyatlarından dolayı artmıştır. Buradaki etkiyi doğal olarak birim bazlı değil tutar bazlı olarak deneyimliyoruz. Seyahat sezonunun sona ermesiyle turizm geliri bir önceki aya göre düştüğü için hizmet ticareti dengesi ise 1,92 milyar dolar fazla verdi. Türkiye, Kasım ayında yurt dışından 1,76 milyon turist ağırlayarak, önceki üç ayın 3,66 milyon ortalamasının altında kaldı. Turizm sezonuna kadar, sezon dışı azalan etkiyi de cari işlemler hesabında göreceğiz. Diğer yandan, Omicron varyantından kaynaklı endişeler minimal derecede kalır ve seyahat yasaklarına neden olmazsa gelecek yıl normal sezona kıyasla olumlu katkılar alınabilir.

Finansman tarafında doğrudan yatırım kaynaklı net girişler Kasım ayında 359 milyon dolar olarak gerçekleşirken, portföy tarafında yatırımcıların risk iştahındaki önemli bozulma ve getiri eksikliği gibi nedenlerden 1,45 milyar dolar net çıkış olduğu görülmektedir. Hisse senetlerinde net alış 938 milyon dolar olurken, borçlanma araçlarında ise 17 milyon dolarlık net satış yapılmıştır. Resmi rezervler 2,83 milyar dolar arttı. Kasım 2021 döneminde cari işlemler dengesi 2,68 milyar dolar açık verirken, net hata ve noksan, yani bilinmeyen bir kaynaktan geliyor olarak sınıflandırılan sermaye hareketleri, aylık 4,46 milyar dolarlık giriş gösterdi. Yılın ilk 11 ayında net hata ve noksandan kaynaklanan girişler 19,7 milyar dolar oldu.

 
Cari işlemler dengesi… Kaynak: TCMB, Bloomberg

İlerleyen dönemde yeni ekonomi perspektifi çerçevesinde cari denge merkezi bir konumda olacak. Merkez bankası, Türkiye'nin 2022'de “ihracattaki artış eğiliminin güçlenmesi nedeniyle” cari fazla vereceğini tahmin ediyor. Dış ticaret açığı tarafında ham petrol, enerji grubu ve hammadde fiyatlarında yerel bazda kur etkisinin daha çok ön plana çıkmasını bekliyoruz. Üretim girdisi ve enerji anlamında maliyet etkisi ithalat tarafında ön planda olacaktır. Omicron varyantından kaynaklı risklere ise Avrupa açısından ihracat ve dış talep ekseninde bakacağız. Avrupa bizim ihracatımızın neredeyse %40’ını kapsamakta, dolayısıyla ekonomik görünüme ilişkin riskleri dış talep açısından takip etmek gerekecektir. Büyüme odaklı ekonomi uygulamalarında para ve maliye politikasının gevşek görüntüsünün kur oynaklığını artırıcı etkilerini belirtmek isteriz. Aynı zamanda lira zayıflığı ihracat açısından artış yaratmaktan çok, ithal bazlı girdi ve tüketim maliyetlerini artırmaktadır. Dolayısıyla, lirada keskin değer kaybı etkisinin, enerji maliyetlerindeki yükselişle beraber cari denge açısından ters yönlü riskler içerebileceğini düşünüyoruz.

Son cari denge gerçekleşmesi ve Aralık ayı dış ticaret gerçekleşmeleri çerçevesinde yılın 16 milyar dolar civarında bir cari açık ve %2,1 cari açık/GSYH oranı ile bitebileceğini düşünüyoruz. GSYH büyümesinde ise 2021 yılında %10,8, 2022 yılında %4,1 öngörüyoruz.


 Enver Erkan
 Araştırma - Başekonomist
 Tera Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.terayatirim.com
                                 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.