TÜRİB Genel Müdürü Kırali: Lisanslı depolar 35 milyon tonluk Türkiye hububat rekoltesinin 4'te 1'ini saklayacak kapasiteye ulaştı

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:
 
Lisanslı Depoculuk ve Hububat Piyasaları Kongresi” 8-11 Aralık 2022 tarihlerinde Antalya’da gerçekleştirildi. Kongre, tarım ürünleri lisanslı depoları ve yetkili sınıflandırıcıların üye olduğu LİDAŞDER tarafından düzenlendi. Kongre’nin “Lisanslı Depoculukta Mevcut Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri” Panelinde Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) Genel Müdürü Ali KIRALİ, iklim değişikliği, pandemi, savaş gibi yaşanan birden çok kriz durumu ile gıda arz güvenliğindeki rolü ve önemi daha da anlaşılan lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas borsacılığında gelinen aşamayı değerlendirdi.

Lisanslı depolar 35 milyon tonluk Türkiye hububat rekoltesinin 4'te 1'ini saklayacak kapasiteye ulaştı

Tarım piyasası ve lisanslı depoculuğun mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerilerinin kamu ve özel sektör temsilcilerinin geniş katılımı ile değerlendirildiği panelde konuşan KIRALİ “Kısa bir dönemde hasat edilip, ertesi hasata kadar tüketilen ürünleri fire ve israf olmadan sağlıklı koşullarda saklayan lisanslı depolar gıda arz güvenliği için çok önemli bir fonksiyonu yerine getiriyor” dedi. KIRALİ konuşmasında, 2022 Aralık başı itibarıyla 164 lisanslı deponun; 8,8 milyon ton saklama kapasitesi ile 35 milyon tonluk Türkiye hububat rekoltesinin %25’ine 41 il, 127 ilçe, 233 farklı lokasyonda hizmet verdiğini belirtti. “Ağırlıklı olarak arpa, buğday ve mısır gibi hububat ürünlerinin saklandığı lisanslı depolarda, Antep fıstığı, baklagiller, fındık, kuru kayısı, pamuk, zeytin ve yağlı tohum türünde 17 farklı ürüne hizmet verilebilmekte” diyen KIRALİ bunlara zeytinyağı, kuru üzüm, kanola (kolza), çay, şeker, beyaz peynir gibi ürünleri eklemek için de çalışmaların sürdüğünü belirtti.
• Lisanslı depoya konulan ürünlerin tesliminde miktar ve kalite garantisi
Lisanslı depolara konulan tarım ürünlerini temsil eden elektronik ürün senetlerinin (ELÜS) sadece TÜRİB’de işlem görebildiğini belirten KIRALİ “Depolanan ürünler lisanslı depolar tarafından sigorta ettirilir. Bozulan, zayi olan, nitelik kaybına uğrayan ya da fire miktarı Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen sınırları aşan ürünün bedeli sigorta kapsamında ödenir. Sigorta kapsamında ödenmeyen tutarlar için lisanslı depo işletmesi aynı nitelik ve miktardaki ürünü temin eder ya da bedelinin %5 üzerindeki tutarı yatırımcıya (mudiye) öder.” dedi.
• ELÜS’e konu ürünler Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu güvencesinde
5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu düzenlemelerine dayanılarak kurulan Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonunun, lisanslı depolara ürün koyan yatırımcılara karşı yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı ortaya çıkan yatırımcı zararlarının %100’ünü tazmin etmekle sorumlu olduğunu belirten KIRALİ “Fon, sektör için önemli bir güven mekanizmasıdır” dedi.
 
• Etkin fiyat oluşumunda ve üreticinin finansmana erişiminde ürün ihtisas borsacılığının rolü her geçen gün artıyor
KIRALİ, 2019 yılında faaliyete geçen Borsanın kısa sürede tarım ürünleri piyasasında etkin bir ulusal platform olarak sektörün ve ülke ekonomisinin istikrarlı büyümesine destek olduğunu belirtti. Borsanın, yıllar içerisinde lisanslı depoculuk ve ELÜS sistemi ile gıdanın soframızda sağlıklı ve uygun fiyatlardan yer almasındaki rolünün artırılması amacıyla; ürün çeşitliliğinin, piyasa katılımcılarının, araştırma ve geliştirme, tanıtım ve eğitim faaliyetlerinin artırıldığını söyleyen KIRALİ “Bu sayede 2019 yılına göre yatırımcı sayısı 4 kat artarak 161.000’i aştı. Piyasada gerçekleştirilen işlemlerde 2019 yılında %3 olan normal seans sürekli müzayede işlemlerinin payı yaklaşık 6 kat arttı; %30 olan özel sektör payı da yaklaşık 2 kat arttı. Yaklaşık 3 yıllık faaliyet süresince 94 Milyar TL değerinde 27 milyon ton ürün el değiştirdi” dedi.
KIRALİ, 2021 yılındaki pandemi ve kuraklık ile bozulan tedarik zinciri sonucu artan emtia fiyatlarının 2022 yılında azalan pandemi etkisi ve ülkemizdeki yüksek rekolte ile nefes aldığını ancak bu durumun Şubat ayında patlak veren Rusya-Ukrayna Savaşı nedeni ile hızla bozulduğunu ve dünya gıda arz güvenliği için ciddi endişelerin yaşandığı bir döneme girildiğini belirtti. 2023 yılı için de değerlendirmelerde bulunan KIRALİ, “İçinde bulunduğumuz aylar tarım ürünlerinin ekiliş sezonu olup, Ekim ayındaki ciddi kuraklık çiftçilerin ekilişleri ertelediğini duyuyoruz. Sadece Türkiye’de de değil Amerika’dan Avrupa’ya dünyanın çeşitli bölgelerinden gıda güvenliğini tehdit eden ciddi kuraklık sinyalleri gelmekte. Maalesef 2023’e de iklim krizi ve özellikle de gıda ve enerji açısından suya bağımlılık damgasını vurabilir” dedi.
KIRALİ bu zorlu şartlarda üretilen hububatın lisanslı depolarda güvenilir şartlarda saklanması, TÜRİB gibi şeffaf bir piyasada denetim ve gözetim altında işlem görmesi ve çiftçinin ELÜS’ler sayesinde finansmana erişiminin kolaylaşması konularının her zamankinden daha da önemli hale geldiğini söyledi.
 
TÜRİB Hakkında
8 Haziran 2018 tarihinde kurulan ve 26 Temmuz 2019 tarihinde faaliyete geçen TÜRİB; lisanslı depo işletmecilerince oluşturulan elektronik ürün senetleri (ELÜS) ile elektronik ürün senetlerine dayalı vadeli işlem sözleşmelerinin ticaretinin yürütülmesini sağlamak üzere borsacılık faaliyetinde bulunmaktadır. TÜRİB, tarladan sofraya gıda tedarik zincirinin dijitalleşmesi, ELÜS’ün yaygınlaştırılması, sözleşmeli tarımın gelişmesi, lisanslı depoculuk gibi alanlarda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, T.C. Ticaret Bakanlığı, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve diğer paydaşlar ile iş birliğini sürdürmektedir.