Türkiye İstatistik Kurumu ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), uzun yıllara dayanan
ortak çalışmalarına Ocak 2020’de imzalanan bir işbirliği protokolüyle yeni bir ivme
kazandırmıştır. “Kadınlar için Daha Çok ve Daha İyi İşler” programı kapsamında, Türk
kadınlarının çalışma koşullarını iyileştirmek amacıyla cinsiyete dayalı ücret farkının
hesaplanmasını hedef alan bu protokol vasıtasıyla, altı aylık yoğun bir çalışma süreci
sonunda “Cinsiyete Dayalı Ücret Farkının Ölçümü: Türkiye Uygulaması” başlıklı rapor
ortaya çıkmıştır.
Türkiye'deki cinsiyetler arası ücret farkının resmi olarak hesaplanmasına yönelik yeni
bir metodolojinin geliştirilmesini amaçlayan bu çalışmada Hanehalkı İşgücü Anketi,
Gelir ve Yaşam Koşulları Anketi, Kazanç Yapısı Anketi ve idari kayıtlar dahil olmak
üzere çeşitli veri kaynakları kullanılmıştır. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının 5.
(Toplumsal Cinsiyet Eşitliği), 8. (İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme) ve 10.
(Eşitsizliklerin Azaltılması) hedefleri açısından bakıldığında da, söz konusu çalışmanın
ve nihai raporun önemli veri ihtiyaçlarına ışık tuttuğu söylenebilmektedir.
Cinsiyete Dayalı Ücret Farkı (Gender Wage Gap-GWG), erkek ve kadın arasındaki
ücret farkının erkek ücreti içindeki yüzdesi olarak tanımlanmaktadır. Cinsiyete Dayalı
Ücret Farkı, işgücü piyasasında çalışan erkekler ve kadınlar arasındaki ücret
eşitsizliğinin bir ölçüsüdür. Cinsiyete Dayalı Ücret Farkı’nın hesaplanması, çalışma
yaşamındaki eşitsizliklere ilişkin mevcut durumun tespit edilmesine, bu konudaki
değişim ve gelişim alanlarının sektör, meslek grubu, eğitim düzeyi ve benzeri
T.C. TÜRKİ YE İS T ATİSTİ K KURUMU
B AŞ K ANLIĞ I
No : 17
Tarih :30/09/2020
TÜİK Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği
Tel: 0312 454 70 98 - 454 70 99 Faks: 0312 425 20 53 e-Posta: bhim@tuik.gov.tr
farklılıklara göre izlenmesine ve değerlendirme yapılabilmesine imkân sağlaması
bakımından oldukça önem taşımaktadır.
Bu raporda, Türkiye İstatistik Kurumu ile Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye
Ofisi arasında yapılan işbirliği protokolü ile Cinsiyete Dayalı Ücret Farkı, farklı veri
kaynakları kullanılarak yeni bir yaklaşımla hesaplanmıştır. Protokol kapsamında,
danışman öğretim görevlisi ile birlikte çalışan Türkiye İstatistik Kurumu'nun konuyla
ilgili uzmanları ve ILO Türkiye Ofisi uzmanları tarafından söz konusu ücret farkının
hanehalkı temelli veri kaynaklarından hesaplanmasına yönelik çalışmalar yapılmış
olup, ilgili gösterge Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması sonuçları kullanılarak
hesaplanmıştır. Bu veri seti kullanılarak, Cinsiyete Dayalı Ücret Farkı farklı kırılımlarda
ve faktör ağırlıklı olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca literatürde önemli bir yeri olan
"Annelik Ücret Farkı"na ilişkin gösterge hesaplanarak raporda yer almıştır. Geliştirilen
bu yeni hesaplamada bu alandaki uluslararası metodolojik gelişmeler, Eurostat
(Avrupa İstatistik Ofisi) tavsiyeleri ve ülke uygulamaları dikkate alınmıştır.