Trump’ın İran kararı ve petrol senaryoları (GCM Forex)

Trump'ın İran kararı ve petrol senaryoları…
 
Trump, çok beklenen 12 Mayıs kararını erkene çekti ve İran nükleer anlaşması ile ilgili kararını bugün saat 21.00'de vereceğini Twitter'dan duyurdu. Son günlerde piyasayı bir hayli meşgul eden ve önemli bir risk unsuru olan, aynı zamanda hem ekonomik hem de stratejik sonuçları olacak olan bu karar, öncesinde oldukça ortada gibi görünüyor. Her iki senaryodan da biraz bahsetmek gerekirse;
 
" Öncesi; Trump'ın Çin ve Kuzey Kore konularındaki agresifliği ve sonrasında gerilimi masaya yansıtarak istediğini alma stratejisine benziyor. Trump sonuçta bir işadamı ve bu özelliğiyle de istediğini elde etme konusunda müzakere becerisi yüksektir. Sıcak çatışma her türlü kaçınacağı bir seçenek olacaktır. Trump'a göre anlaşma çok tek taraflı ve ülkesi açısından avantajlı değil. Batılı müttefikler anlaşmadan çıkmak istemiyorlar, çünkü işleyen bir anlaşmanın bozulması taraftarı değiller. ABD'nin kurduğu dünya düzeninin kurumlarından birisi olan ve tek uluslararası denetim yetkisine sahip olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı da İran'ın anlaşmaya uyduğunu belirtiyor. Batı anlaşmadan çıkmak istemese de, yeniden müzakereye karşı değil. Trump da, dönemsel olarak anlaşmayı uzatabilir ve yeni bir anlaşmanın gerekli olduğunu savunarak bir sonraki dönem sonuna kadar sorunu da gündemde tutmayı deneyebilir. Her şekilde, anlaşmanın Trump faktöründen dolayı mevcut haliyle devamı zor görünüyor, devam etse de yeniden müzakere konuşulmaya devam edilecek.
 
Bu senaryo petrol için negatif olanı elbette. Petrol İran gerginliğini bir süredir satın alıyor. Bu yüzden ABD'de artan envanter datalarına petrol fiyatları anlamlı bir aşağı yönlü tepki veremedi. Petroldeki spekülatif etki ortadan kalkar ve olay tamamen arz dengelerine dönerse ABD'nin anlaşmadan çıkmadığı bir senaryoda fiyatlar hızla aşağı çekilebilir.
 
" İran ile 2015 yılında imzalanan anlaşma İran üzerinden atom bombası üretme girişimlerini durdurması karşılığında ekonomik ve siyasi ambargoları kaldırıyordu. İran ne Suriye'ye benzer, ne de Irak'a… Tarihinde Pers İmparatorluğu olan bir ülke olarak İran Orta Doğu'nun en önemli güçlerinin başında geliyor. Ekonomik ve siyasi olarak da güçlenerek bölgede ağırlığa sahip olması ise ne ABD, ne de bölgedeki müttefikleri Suudi Arabistan ve İsrail tarafından istenmiyor. Bölgede ısınma emareleri artıyor. Suudi Arabistan ve İsrail bölgede daha etkin rol oynamaya başladılar; Suudi Arabistan Yemen üzerinde baskıyı artırırken İsrail de Suriye operasyonlarını artırdı. Lübnan'da Hizbullah'ın seçim zaferi ise muhtemelen bu ülkeyi de bir kapışma sahası haline getirecek. Başkan Trump'ın katılmayacağı 14 Mayıs 2018 tarihinde gerçekleşecek ABD Kudüs Büyükelçiliği'nin açılışı ise tansiyonu daha da gerecek. Bu durum; Orta Doğu risk algısı ve ABD-Türkiye ilişkileri açısından da olumsuz… Bu yüzden hem risk, hem de petrol fiyatı üzerinden Borsa, Türk varlıkları ve TRY de olumsuz yönde etkilenebilirler.
 
Bu ortamda, her ne kadar ilerleyen vadede açıklammalar daha önemli olsa da, özellikle de yaptırımlara Avrupa'nın katılıp katılmayacağı konusu, Trump'ın anlaşmadan çekilme kararı petrol fiyatlarının belirsizlik ile yukarı hareketlenmesine neden olabilir. İsrail, ABD'yi bu konuda ikna edebilmek için İran'ın nükleer silah yapmaya devam ettiğini iddia ediyor. Netanyahu'nun geçen hafta dile getirdiği bu iddiaya Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın cevabı sert olmuştur ve "belgeniz varsa getirin, bizimle paylaşın" demişlerdi. Her şekilde; ekonomi çağımızın en önemli silahı ve İran'ı köşeye sıkıştırmanın yolu da yine ekonomiden geçiyor. İran'ın günde 2 milyon varilden fazla petrol ihracatı bulunuyor. ABD 2012'de İran'a yaptırım uyguladığında ülkenin petrol ihracatı yarı yarıya azalmıştı. Haliyle; İran ile yaptırım dönemine yeniden girilmesi piyasadan önemli miktarda petrol arzının çekilmesi anlamına gelebilir.
 
Görselde yaptırımlar öncesi dönem ve sonrasında İran ile Suudi Arabistan'ın petrol üretimlerindeki değişimi görüyorsunuz. Momentuum kazanan İran, özellikle de 2015 sonrasında nükleer anlaşmanın imzalanması döneminde.



 GCM Forex
 GCM Menkul Kıymetler A.Ş.
 www.gcmforex.com


                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.