Teşvik belgeli yatırımlar kapsamında oluşturulan bir kişilik istihdam için gerekli olan sabit yatırım tutarı 2023 yılında 2 milyon 360 bin lira olarak hesaplandı - NBE

Nasil Bir Ekonomi (NBE) gazetesinde yayınlanan habere göre; Teşvik belgeli yatırımlar kapsamında oluşturulan bir kişilik istihdam için gerekli olan sabit yatırım tutarı 2023 yılında 2 milyon 360 bin lira olarak hesaplandı. Dolar bazında ise; 2020’de 197 bin dolar olan istihdam maliyeti, 2021’de 130 bin dolara, geride bıraktığımız 2022 yılında ise 102 bin dolara geriledi. 2023 ilk iki ayında ise 125 bin 153 dolara çıktı.

Teşvik belgeli yatırımlar kapsamında oluşturulan bir kişilik istihdam için gerekli olan sabit yatırım tutarı 2023 yılında 2 milyon 360 bin lira olarak hesaplandı. 1 kişiyi istihdam etmek için gerekli olan yatırım tutarı TL bazında artarken dolar bazında iniş çıkışlı bir seyir izliyor. 2020’de 197 bin dolar olan istihdam maliyeti, 2021’de 130 bin dolara, geride bıraktığımız 2022 yılında ise 102 bin dolara geriledi. 2023 ilk iki ayında ise 125 bin 153 dolara çıktı.

EKONOMİ, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Yatırım Teşvik İstatistiklerinden bir kişiye istihdam için gerekli olan yatırım maliyetlerini analiz etti. Bu verileri değerlendirirken, istihdam maliyet hesabı barındırdığı unsurlar sebebiyle çok değişkenlik gösterebildiğini göz önünde bulundurmak gerekiyor.

Yani 20-25 milyar lira düzeyinde enerji sektörüne yapılan yatırımda istihdam çok sınırlı kalırken, emek yoğun sektöre 1 milyon liralık yatırım yapılsa bile 25 milyar liralık enerji yatırımından daha fazla istihdam oluşturulabiliyor.

Türkiye’de bölgeler arası gelişmişlik farklarının giderilmesi temel amacıyla uygulanan yatırım teşvik sistemi, bu amaca ulaşamasa da teşvik belgeli yatırımlarda artış trendi sürüyor. Veriler, sosyoekonomik gelişmişlik endeksi sıralamasına göre en geride kalan 6. Bölgede istihdam oluşturmak için gerekli olan yatırımın maliyeti, gelişmiş 1. ve 2. Bölgelere göre çok daha düşük düzeyde seyrediyor. Yani sıra TL cinsinden 1 kişilik istihdam için gerekli yatırım maliyeti düzenli artışını sürdürürken, kurlardaki gelişime bağlı olarak döviz cinsinden maliyet ise geriliyor.

1 kişilik istihdam oluşturmak için yapılan sabit yatırım tutarı 2018 yılında 953 bin 436 lira seviyesindeyken, bu tutar 2019’da 1 milyon 364 bin liraya, 2020 yılında ise 1 milyon 381 bin liraya çıktı. Pandeminin etkisinin ağır hissedildiği 2021 yılında 1 milyon 161 bin liraya gerileyen istihdam maliyeti, geride bıraktığımız 2022 yılında ise yüzde 46.4’lük artışla 1 milyon 700 bin liraya çıktı. İçinde bulunduğumuz 2023 yılı ilk iki aylık döneminde ise maliyet yüzde 38.8’lik artışla 2 milyon 360 bin liraya yükseldi.

Döviz cinsinden maliyette yüzde 21.9 artış

Kur hareketlerine bağlı olarak istihdam maliyeti döviz cinsinden iniş çıkışlı bir seyir izliyor. Bu kapsamda 2018 yılında bir kişiyi istihdam etmek için gereken sabit yatırımın döviz karşılığı 198 bin 220 dolar iken, 2019’da bu 240 bin 580 dolara çıkarak en yüksek seviyesini gördü.

Bu tarihten itibaren ciddi bir gerileme yaşandı ve 2020’de 197 bin 74 dolara, 2021’de 130 bin 604 dolara geriledi. Maliyet 2022 yılında ise önceki yıla göre ise yüzde 21.3 azalarak 102 bin 661 dolara indi. 2023 yılı Ocak-Şubat verilerine göre ise yüzde 21.9 artarak 125 bin 153 dolara çıktı.