TCMB'ye göre aylık enflasyonun seyrinde bir önceki ayda olduğu gibi gıda ve hizmet grupları öne çıkarken, enerji fiyatları belirgin bir oranda geriledi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
tarafından yayınlanan Nisan ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi.

 Bankanın enflasyon değerlendirmesinin tamamı aşağıda bulunuyor.
 
Tüketici fiyatları nisan ayında yüzde 2,39 oranında artmış, yıllık enflasyon 6,83 puan azalışla yüzde 43,68 seviyesine
gerilemiştir. Bu dönemde yıllık enflasyon tüm ana gruplarda düşüş kaydetmiştir. Aylık enflasyonun seyrinde bir
önceki ayda olduğu gibi gıda ve hizmet grupları öne çıkarken, enerji fiyatları belirgin bir oranda gerilemiştir. Gıda
fiyatları temelde kırmızı ve beyaz et ile işlenmiş et ürünlerinin öncülüğünde tarihsel nisan ayı eğiliminin üzerinde
artış kaydetmiştir. Hizmet grubunda ise aylık fiyat artışları alt gruplar genelinde gözlenirken grubun tüketici yıllık
enflasyonuna düşürücü etkisi 0,57 puan olmuştur. Enerji grubu fiyatları olumlu seyreden dış fiyat hareketlerinin
yansımasıyla önemli ölçüde gerilemiştir. Nisan ayında üretici fiyatları, enerji fiyatlarında süregelen azalış eğiliminin
desteğiyle sınırlı bir oranda artmış, yurt içi üretici fiyatları yıllık artış oranı 10,34 puan gerileyerek yüzde 55,11
olmuştur. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle aylık artış oranı B göstergesinde yavaşlarken C
göstergesinde bir miktar yükselmiş, göstergelerin yıllık enflasyonları sırasıyla yüzde 48,02 ve yüzde 45,48
seviyelerine gerilemiştir.

Değerlendirmeler

Nisan ayında tüketici fiyatları yüzde 2,39 oranında artmış ve yıllık enflasyon 6,83 puan azalarak yüzde 43,68’e
gerilemiştir. Yıllık değişim oranı B endeksinde 4,09 puan düşüşle yüzde 48,02, C endeksinde
1,88 puan azalışla yüzde 45,48 olmuştur.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bu dönemde ana grupların tamamında düşüş
yaşanmıştır. Bir önceki aya göre gıda ve alkolsüz içecekler, enerji, temel mallar, hizmet ve alkol-tütün-altın
gruplarının katkıları sırasıyla 2,91; 2,15; 0,92; 0,57 ve 0,28 puan azalmıştır.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, aylık artışlar önceki aya kıyasla B endeksinde yavaşlarken, C
endeksinde bir miktar yükselmiştir (Grafik 3). Fiyat artışları, B endeksini oluşturan gruplardan hizmet sektöründe
bir önceki aya kıyasla güçlenirken, temel mallarda ılımlı seyrini korumuş, işlenmiş gıda grubunda ise zayıflamıştır

Hizmet fiyatları nisan ayında yüzde 3,89 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 1,31 puan azalarak yüzde 58,62
olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma grubunda daha belirgin olmak üzere ulaştırma ve
lokanta-otel alt gruplarında gerilerken, diğer hizmetler grubunda yatay seyretmiş, kira ve haberleşmede ise
yükseliş kaydetmiştir. Haberleşme grubunda aylık fiyat artışı yüzde 8,02 ile yüksek bir oranda gerçekleşmiş ve bu
gelişmede cep telefonuyla yapılan görüşme ile internet ücretlerindeki artışlar belirleyici olmuştur. Başta kırmızı et
olmak üzere son dönem gıda fiyatlarındaki görünümle birlikte lokanta-otel grubunda aylık fiyat artışları yüksek
seyrini korumuştur. Ulaştırma hizmetleri aylık fiyat artışı karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığındaki artışın
etkisiyle yüzde 3,08 olarak gerçekleşmiş, bu grupta yıllık enflasyon yüzde 45,44’e gerilemiştir. Diğer hizmetler alt
grubundaki aylık fiyat artışları genele yayılırken geçen ayın ardından bu dönemde de paket tur fiyatlarında
gözlenen yükseliş öne çıkmıştır. Kira alt grubunda aylık artış yüzde 4,37 seviyesinde iken yıllık enflasyon yüzde
66,76 oranına yükselmiştir.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu 2,42 puan düşerek yüzde 34,16 seviyesine gerilemiştir. Nisan ayında yıllık
enflasyon tüm alt gruplarda düşüş kaydetmiştir (Grafik 6). Dayanıklı mal fiyatları (altın hariç) aylık bazda yüzde
3,05 oranında yükselirken, alt grup yıllık enflasyonu 2,74 puan azalışla yüzde 37,47 olmuştur. Nisan ayında, fiyat
artışları otomobil (yüzde 4,32) ve beyaz eşya kalemlerinde (yüzde 3,52) güçlenmiş, mobilyada (yüzde 1,70) ise
yavaşlamıştır. Diğer temel mallarda fiyatların aylık artışı yüzde 1,09 ile bir önceki aya kıyasla zayıflamış, bu alt
grupta yıllık enflasyon 1,15 puan gerilemeyle yüzde 43,33 olarak gerçekleşmiştir. Yasal karlılık baremlerinde mart
ayı ortasında gerçekleşen düzenlemenin sarkan etkisiyle fiyatları yüzde 5,36 oranında artan ilaçlar, alt grup içinde
öne çıkan kalem olmuştur. Yeni sezon geçişinin yaşandığı giyim ve ayakkabı grubunda fiyatların aylık artış oranı
yöntem değişikliğine de bağlı olarak (yazlık ürünlerin endekse giriş ayının nisan ayından mayıs ayına kayması)
ılımlı seyretmiştir.

Enerji fiyatları nisan ayında yüzde 3,86 ile yüksek bir oranda gerilemiş, grup yıllık enflasyonu 14,47 puanlık düşüşle
yüzde 21,19 seviyesinde gerçekleşmiştir (Grafik 7). Bu gelişmede, meskenlere yönelik elektrik fiyatlarında yapılan
yüzde 15’lik indirim belirleyici olurken, tüp gaz (yüzde -4,66) ve akaryakıt (yüzde -1,24) fiyat gelişmeleri aylık
düşüşe katkı sağlayan diğer kalemler olmuştur.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları nisan ayında yüzde 3,95 oranında artmış, yıllık enflasyon 13,97 puan
azalarak yüzde 53,92 olmuştur . Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 13,24 puan düşüşle yüzde 52,70’e,
işlenmiş gıdada ise 13,93 puan düşüşle yüzde 57,75 seviyesine gerilemiştir (Grafik 8). Mevsimsellikten arındırılmış
veriler bu dönemde sebze fiyatları kaynaklı olarak taze meyve ve sebze fiyatlarında artışa işaret etmiştir. Taze
meyve ve sebze dışı işlenmemiş gıda grubunda kırmızı ve beyaz et fiyatlarındaki belirgin yükselişler devam
etmiştir. İşlenmiş gıdada aylık enflasyon (yüzde 0,97) ılımlı seyretse de et fiyatlarındaki artış paralelinde işlenmiş et
ürünleri fiyatlarında yükseliş devam etmiştir. Ekmek ve tahıl fiyatlarındaki artış ise son iki yılda kaydedilen en
düşük oranda gerçekleşmiştir.

Yurt içi üretici fiyatları nisan ayında yüzde 0,81 oranı ile sınırlı bir artış kaydetmiş, yıllık enflasyon 10,34 puan
azalarak yüzde 52,11 olmuştur . Ana sanayi gruplarına göre yıllık enflasyon alt grupların
tümünde düşüş kaydederken (Grafik 10), aylık bazda enerji fiyatları sanayi doğal gaz ve elektrik fiyatlarındaki
gelişmelere istinaden belirgin azalışını (yüzde -9,72) sürdürmüştür. Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında
incelendiğinde, elektrik-gaz imalatı, tütün ürünleri, rafine edilmiş petrol ürünleri ve kömür fiyatlarında düşüş
gözlenirken, metal cevheri, madencilik, gıda, motorlu kara taşıtları ve tekstil sektörlerinde nispeten daha yüksek
fiyat artışları gözlenmiştir.