TCMB: Tüketici yıllık enflasyonu enerji ve gıda gruplarında gerilerken diğer gruplarda yükselmiş, enflasyondaki artışa en belirgin katkı temel mal ve hizmet gruplarından geldi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
tarafından yayınlanan Ağustos ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi.

 Bankanın enflasyon değerlendirmesinin tamamı aşağıda bulunuyor.


Özet

Tüketici fiyatları Ağustos ayında yüzde 1,46 oranında artmış, yıllık enflasyon 0,61 puan yükselişle yüzde
80,21 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde, tüketici yıllık enflasyonu enerji ve gıda gruplarında gerilerken
diğer gruplarda yükselmiş, enflasyondaki artışa en belirgin katkı temel mal ve hizmet gruplarından gelmiştir.
Temel mal grubunda yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükseliş kaydetmiştir. Bu dönemde, hizmet
grubunda yıllık enflasyon ulaştırmada gerilerken, diğer hizmetler ve kirada daha belirgin olmak üzere diğer
alt gruplarda artmıştır. Gıda grubunda yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada taze meyve ve sebze fiyatları
öncülüğünde düşüş kaydederken, işlenmiş gıdada yükselmeye devam etmiştir. Enerji enflasyonu,
uluslararası ham petrol fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak gerileyen akaryakıt fiyatlarıyla düşüş
göstermiştir. Uluslararası emtia fiyatlarındaki görünüme paralel olarak üretici fiyatlarında aylık enflasyon
önceki aylara kıyasla yavaşlarken, yıllık enflasyon bir miktar gerilemiştir. Bu görünüm altında,
mevsimsellikten arındırılmış verilerle B ve C göstergelerinin aylık değişimleri yüksek seviyelerini korurken,
yıllık enflasyonlarındaki artış devam etmiştir.

Değerlendirmeler

Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 1,46 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,61 puan yükselerek yüzde
80,21 olmuştur . Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 4,07 ve 4,39
puan artarak yüzde 72,53 ve 66,08 olarak gerçekleşmiştir


Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, hizmet ve
alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 1,41, 0,86 ve 0,05 puan artarken, enerji ve gıda gruplarının
katkısı 1,02 ve 0,69 puan azalmıştır.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, aylık artış önceki aya kıyasla C endeksinde bir miktar
yavaşlarken B endeksinde yatay seyretmiştir. Aylık fiyat artışları B endeksini oluşturan alt
gruplardan temel mallar ve işlenmiş gıdada bir miktar azalırken, hizmette sınırlı bir artış kaydetmiştir


Hizmet fiyatları Ağustos ayında yüzde 3,16 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 2,85 puan yükselişle
yüzde 54,30 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon akaryakıt fiyat görünümüne de bağlı olarak ulaştırma
grubunda bir miktar gerilerken, diğer hizmetler ve kirada daha belirgin olmak üzere diğer alt gruplarda artış
kaydetmiştir. Diğer hizmetler alt grubunda fiyatlar yüzde 3,96 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon
yüzde 49,74 olmuştur. Bu alt grupta fiyat artışları genele yayılırken, üniversite harcındaki yükselişe bağlı
olarak eğitimin yanı sıra sağlık, eğlence-kültür ve sigorta hizmetleri öne çıkan alt kalemler olmuştur. Kira
grubunda aylık artış yüzde 4,40 ile yüksek seyretmiş, mevsimsellikten arındırmış veriler önceki aylara kıyasla
hızlanmaya işaret etmiştir. Lokanta-otel grubu fiyatlarının gerek yemek gerekse de konaklama hizmetlerine
bağlı olarak yüzde 3,31 oranında yükselmesiyle alt grubun yıllık enflasyonu yüzde 80,95 seviyesine
ulaşmıştır. Ulaştırma hizmetlerinde şehir içi yolcu taşımacılığı, havayolu ile yolcu taşımacılığı ve kargo
ücretlerindeki artışların karayoluyla şehirler arası yolcu taşımacılığındaki düşüş ile dengelenmesi sonucunda
bu dönemde fiyatlar nispeten yatay seyretmiş ve grup yıllık enflasyonu 0,42 puan gerileme kaydetmiştir.
Temel mal grubunda Ağustos ayında yıllık enflasyon 5,98 puan artışla yüzde 76,91 olarak gerçekleşmiştir.
Bu dönemde, yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükselmiştir . Dayanıklı mal fiyatları (altın hariç)
Ağustos ayında yüzde 2,65 oranında artmış, bu gelişmede otomobil ve beyaz eşya kalemleri öne çıkmıştır.
Böylelikle, bu alt grupta yıllık enflasyon yüzde 91,79 seviyesine ulaşmıştır. Giyim ve ayakkabı grubunda
fiyatlar, bir önceki ayda da olduğu gibi mevsim normallerinin aksine artış kaydetmiş (yüzde 1,21), yıllık
enflasyon 5,93 puan yükselişle yüzde 37,38 olmuştur. Diğer temel mallarda ise fiyat artışları grup geneline
yayılmakla birlikte ev ile ilgili temizlik malzemeleri, ilaç ve kişisel bakım ürünleri dikkat çekmiş, grup aylık
enflasyonu yüzde 4,64 olarak gerçekleşmiştir.

Enerji fiyatları Ağustos ayında yüzde 2,68 oranında gerilemiş, grup yıllık enflasyonu 7,54 puanlık düşüşle
yüzde 121,73 seviyesinde gerçekleşmiştir . Bu gelişmede, uluslararası ham petrol fiyatlarındaki geri
çekilmeyi takiben akaryakıt fiyatlarında gözlenen düşüşün etkisi hissedilmiştir. Akaryakıt fiyatları Temmuz
ayındaki gerilemenin ardından bu dönemde yüzde 7,79 oranında düşüş göstermiştir. Diğer yandan, şebeke
suyu ve kömür, odun gibi katı yakıt fiyatlarındaki artış eğilimi devam etmiştir.

Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları Ağustos ayında yüzde 0,85 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 4,40 puan
azalarak yüzde 90,25 olmuştur. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 11,49 puan düşüşle yüzde
79,51’e gerilerken, işlenmiş gıdada 2,36 puan artışla yüzde 100,38 seviyesine yükselmiştir (Grafik 8).
İşlenmemiş gıda grubunda mevsimsellikten arındırılmış veriler bu dönemde taze meyve-sebze fiyatlarında
gerilemeye işaret etmiştir. Diğer işlenmemiş gıda kaleminde yumurta ve pirinç fiyatlarındaki artışlar öne
çıkarken, beyaz et fiyatlarındaki azalış sürmüştür. İşlenmiş gıda fiyatlarında görülen yüzde 3,41 oranındaki
artışta ise ekmek-tahıllar, şeker ve bağlantılı ürünler, konserve sebze ürünleri ile alkolsüz içecekler öne çıkan
kalemler olmuştur.

Yurt içi üretici fiyatları Ağustos ayında yüzde 2,41 oranında artmış, yıllık enflasyon 0,86 puan düşüşle yüzde
143,75 olmuştur . Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon enerji
grubunda gerilerken, diğer alt gruplarda yükselmiştir . Alt gruplar geneline yayılan fiyat artışları
Ağustos ayında da devam ederken, tütün ürünleri, diğer madencilik ve taşocakçılığı ürünleri, temel eczacılık
ile kağıt ve kağıt ürünlerindeki fiyat artışları dikkat çekmiştir. Diğer taraftan, uluslararası emtia fiyatlarındaki
gerilemenin etkisiyle rafine edilmiş petrol ürünleri ve ana metal alt gruplarındaki fiyat düşüşleri sürmüştür.