TCMB: Ocak ayında en belirgin artış hizmet grubunda kaydedildi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
tarafından yayınlanan Ocak ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi.

 Bankanın enflasyon değerlendirmesinin tamamı aşağıda bulunuyor.
 
Tüketici fiyatları ocak ayında yüzde 6,65 oranında artmış, yıllık enflasyon 6,59 puan düşerek yüzde 57,68’e
gerilemiştir. Bu dönemde yıllık enflasyon hizmet grubunda yükselirken diğer alt gruplarda düşüş
kaydetmiştir. Enerji grubunda aylık fiyat artışı doğal gaz fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle nispeten ılımlı
seyretmiştir. Gıda aylık enflasyonu yüzde 6,62 olurken, bu gelişmede ekmek-tahıllar ile et, süt ve bunlarla
bağlantılı ürünlerdeki gelişmelerin etkisi belirleyici olmuştur. Temel mal grubunda yıllık enflasyon diğer
temel mallarda daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda düşüş kaydetmiştir. Aylık bazda ise dayanıklı
tüketim mallarındaki fiyat artışı öne çıkmıştır. Ocak ayında en belirgin artış hizmet grubunda kaydedilirken,
bu gelişmede asgari ücret ve gıda fiyatlarından etkilenen kalemlerin yanı sıra, yeniden değerleme oranının
etkilediği hizmet grupları, dönemsel fiyatlama davranışına sahip sağlık ve ulaştırma hizmetleri gibi kalemler
ile geçmiş enflasyona endeksleme eğilimi güçlü olan grupların etkisi hissedilmiştir. Üretici fiyatları ocak
ayında enerji fiyatlarındaki gerilemeye karşın, diğer imalat sanayi sektörlerinde gözlenen fiyat artışları
neticesinde yükseliş kaydetmiştir. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle aylık artış B ve
C göstergelerinde güçlenmiş, yıllık enflasyonlar ise B göstergesinde yüzde 57,05’e gerilerken, C
göstergesinde yüzde 52,97’ye yükselmiştir.

Özet

Tüketici fiyatları ocak ayında yüzde 6,65 oranında artmış, yıllık enflasyon 6,59 puan düşerek yüzde 57,68’e
gerilemiştir. Bu dönemde yıllık enflasyon hizmet grubunda yükselirken diğer alt gruplarda düşüş
kaydetmiştir. Enerji grubunda aylık fiyat artışı doğal gaz fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle nispeten ılımlı
seyretmiştir. Gıda aylık enflasyonu yüzde 6,62 olurken, bu gelişmede ekmek-tahıllar ile et, süt ve bunlarla
bağlantılı ürünlerdeki gelişmelerin etkisi belirleyici olmuştur. Temel mal grubunda yıllık enflasyon diğer
temel mallarda daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda düşüş kaydetmiştir. Aylık bazda ise dayanıklı
tüketim mallarındaki fiyat artışı öne çıkmıştır. Ocak ayında en belirgin artış hizmet grubunda kaydedilirken,
bu gelişmede asgari ücret ve gıda fiyatlarından etkilenen kalemlerin yanı sıra, yeniden değerleme oranının
etkilediği hizmet grupları, dönemsel fiyatlama davranışına sahip sağlık ve ulaştırma hizmetleri gibi kalemler
ile geçmiş enflasyona endeksleme eğilimi güçlü olan grupların etkisi hissedilmiştir. Üretici fiyatları ocak
ayında enerji fiyatlarındaki gerilemeye karşın, diğer imalat sanayi sektörlerinde gözlenen fiyat artışları
neticesinde yükseliş kaydetmiştir. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle aylık artış B ve
C göstergelerinde güçlenmiş, yıllık enflasyonlar ise B göstergesinde yüzde 57,05’e gerilerken, C
göstergesinde yüzde 52,97’ye yükselmiştir.

Değerlendirmeler

Ocak ayında tüketici fiyatları yüzde 6,65 oranında artmış ve yıllık enflasyon 6,59 puan azalarak yüzde 57,68
seviyesine gerilemiştir (Grafik 1 ve Tablo 1). Yıllık değişim oranı, B endeksinde 0,63 puan düşerek yüzde
57,05 olurken, C endeksinde 1,04 puan yükselerek yüzde 52,97 olmuştur.

Hanehalkı tüketim kalıplarındaki değişimleri göz önüne alarak, TÜİK tüketim sepeti ve ağırlık yapısını her yıl
başında güncellemektedir. 2023 yılında enerji ve hizmet gruplarının sepet içindeki ağırlıkları artarken temel
mal ve alkol-tütün-altın gruplarının ağırlıkları gerilemiştir. Gıda grubunun sepet içindeki ağırlığında,
işlenmemiş gıdanın payındaki düşüşe karşın işlenmiş gıdanın payının artmasıyla önemli bir değişim
olmamıştır. B göstergesinin ağırlığının ise bir önceki yıla kıyasla sınırlı bir oranda arttığı izlenmiştir.
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, önceki aya göre hizmetin katkısı 1,71 puan
artarken, enerji, gıda, temel mal ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 3,99; 1,96; 1,81 ve 0,54
puan azalmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, aylık artışlar önceki aya kıyasla B ve C
endekslerinde belirgin şekilde yükselmiştir. Fiyat artışları B endeksini oluşturan grupların geneline
yayılırken, hizmet grubundaki yükseliş öne çıkmıştır.

Hizmet fiyatları ocak ayında yüzde 12,70 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 6,93 puan artarak yüzde
62,42 olmuştur. Aylık fiyat artışları grup geneline yayılırken, yıllık enflasyon ulaştırma hizmetleri dışındaki
tüm alt gruplarda yükselmiştir (Grafik 5). Asgari ücret ve gıda fiyatlarından görece daha fazla etkilenen
lokanta otel grubunda fiyatlar yüzde 12,73 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 75,13 düzeyine
ulaşmıştır. Diğer hizmetler alt grubunda fiyatlar aylık bazda yüzde 16,10 oranında yükselmiş, bu gelişmede
bakım-onarım, sağlık, yeniden değerlemeye bağlı kalemler ve eğlence-kültür hizmetlerinin etkisi
hissedilmiştir. Kira alt grubunda aylık artış yüzde 9,75 ile güçlenmiş ve yıllık enflasyon yüzde 57,07 düzeyine
ulaşmıştır. Ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar yönetilen hizmetler öncülüğünde yüzde 10,23 oranında
artarken, bu dönemde yıllık enflasyon yüzde 77,97 seviyesine gerilemiştir. Haberleşme hizmetleri aylık fiyat
artışı yüzde 8,14 olarak gerçekleşirken, bu grupta yıllık enflasyon yüzde 37,42’ye yükselmiştir.

Temel mal grubunda yıllık enflasyon 4,14 puan azalışla yüzde 44,82 olmuştur. Ocak ayında yıllık enflasyon,
diğer temel mallarda daha belirgin olmak üzere, tüm alt gruplarda gerilemiştir (Grafik 6). Dayanıklı mal
fiyatları (altın hariç) yüzde 4,92 oranında yükselirken alt grup yıllık enflasyonu 2,11 puan azalışla yüzde 46,02
olarak gerçekleşmiştir. Fiyat artışları alt grup geneline yayılmış, otomobil, mobilya ve beyaz eşya bu
gelişmeyi sürükleyen kalemler olmuştur. Diğer temel mallarda, ilaç fiyatlarının (yüzde 17,96) sarkan etkisiyle
fiyatlar yüzde 4,01 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 9,05 puan düşüşle yüzde 56,86 seviyesine
gerilemiştir. Giyim ve ayakkabı fiyatları yüzde 1,75 oranında gerilemiş, sezon etkisinin geçen yıldan daha
güçlü olmasıyla yıllık enflasyon 1,69 puan düşüşle yüzde 23,32 olarak gerçekleşmiştir.

Enerji fiyatları yüzde 1,59 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 39,40 puan azalarak yüzde 55,03 seviyesine
gerilemiştir (Grafik 7). Ocak ayında, şebeke suyu fiyatlarındaki artışlar (yüzde 10,23) devam etmiştir.
Uluslararası petrol ile propan ve bütan fiyatlarındaki gelişmeleri takiben akaryakıt (yüzde 4,24) ve tüp gaz
(yüzde 3,40) fiyatlarında artış gözlenmiştir. Öte yandan, İstanbul’da doğal gazda uygulanan indirimin
fiyatlara yansıdığı (yüzde -6,93) izlenmiştir.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları aylık bazda yüzde 6,62 ile son yıllardaki tarihsel ocak ayı
ortalamasının üzerinde artış kaydetmiş, grup yıllık enflasyonu 6,87 puan gerileyerek yüzde 71,00 olarak
gerçekleşmiştir (Grafik 7). Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 4,45 puan azalışla yüzde 68,80’e, işlenmiş
gıdada ise 8,44 puan düşüşle yüzde 73,56 seviyesine gerilemiştir (Grafik 8). Mevsimsellikten arındırılmış
veriler sebze grubunda daha belirgin olmak üzere, taze meyve ve sebze fiyatlarında gerilemeye işaret
etmiştir. Gıda fiyatları ocak ayı artışında ekmek-tahıllar ile et, süt ve bunlarla bağlantılı ürünlerdeki fiyat
gelişmelerinin etkisi belirgin olmuş, nitekim aylık gıda artışının dörtte üçü söz konusu kalemlerden
kaynaklanmıştır.

Alkollü içecekler ve tütün ürünleri grubunda fiyatlar yüzde 11,19 oranında yükselirken, yıllık enflasyon 14,51
puan düşüşle yüzde 50,60 olarak gerçekleşmiştir. Üretici fiyatlarına bağlı otomatik vergi artışı, grup
fiyatlarını yukarıya çeken ana unsur olmuştur.

Yurt içi üretici fiyatları ocak ayında yüzde 4,15 oranında artmış, yıllık enflasyon 11,26 puan azalarak yüzde
86,46 olmuştur (Grafik 9 ve Tablo 2). Ana sanayi gruplarına göre bakıldığında, enerji fiyatları ocak ayında
gerilerken, diğer alt gruplarda fiyat artışları güçlenmiştir. Öte yandan, yıllık enflasyon alt grupların tümünde
düşüş kaydetmiştir (Grafik 10). Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, içecekler, kömür ve
linyit, tütün ürünleri, temel eczacılık, mobilya, gıda ve inşaat bağlantılı kalemlerin öne çıktığı izlenmiştir.



Diğer Haberler
TCMB 2 hafta vadeli 1.2 milyar dolar tutarında döviz karşılığı TL swap ihalesi açtı
Oktay: Malatya'da 47 can kaybı var
Oktay: Toplamda 284 can kaybı var
Temel mal grubunda yıllık enflasyon diğer temel mallarda daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda düşüş kaydetmiştir- TCMB
Oktay: K.Maraş'ta 70 kişi hayatını kaybetti
Oktay: Sayının artacağını tahmin ediyoruz
Oktay: Hatay'da 4 can kaybı var
Merkez Bankası'nca açıklanan rezerv verilerine göre bugün piyasa 162876,2 milyon TL artıda
Merkez Bankası'nca açıklanan verilere göre bankaların serbest depoları toplamı 226232,3 milyon TL
Almanya'da sanayi siparişleri Aralık'ta aylık % +3.2 (Beklenti:%+2.0 Önceki:%-5.3)
Oktay: Adıyaman'da 13 can kaybı var
Facebookta Paylaş