TCMB: Haziran'da yıllık enflasyon, hizmet grubunda sınırlı olmak üzere, tüm gruplarda gerilemiştir.

 Merkez Bankası, bildirdi.

 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
tarafından yayınlanan Haziran ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi.

 Bankanın enflasyon değerlendirmesinin tamamı aşağıda bulunuyor.

Özet
Tüketici fiyatları haziran ayında yüzde 1,64 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 3,85 puan düşüşle yüzde 71,60
olarak gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon, hizmet grubunda sınırlı olmak üzere, tüm gruplarda gerilemiştir. Hizmet
grubunda aylık fiyat artışı, önceki aya kıyasla zayıflamakla beraber görece yüksek seyrini korumuştur. Aylık fiyat
artışı kira ve lokanta-otel alt gruplarında yavaşlarken, ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinde güçlenmiştir.
Dayanıklı mal fiyatları döviz kurundaki ılımlı seyir, iç talep gelişmeleri ve otomobilde gerçekleşen indirim
kampanyalarına bağlı olarak uzun bir aranın ardından haziran ayında gerilemiştir. Gıda grubunda aylık fiyat artışı
bir önceki aya yakın gerçekleşmiştir. Bu dönemde, işlenmiş gıda alt grubunda ekmek ve tahıllar fiyat artışı ile öne
çıkan kalem olmuştur. İşlenmemiş gıda alt grubunda ise mevsimsellikten arındırılmış veriler, taze meyve ve sebze
fiyatlarının önemli ölçüde yükseldiğine işaret etmiştir. Öte yandan, son aylarda belirgin bir artış eğilimi sergileyen
kırmızı et fiyatları haziran ayında azalmıştır. Enerji grubundaki fiyat artışında ise akaryakıttaki indirimlere karşın,
şebeke suyu fiyatları belirleyici olmuştur. Üretici fiyatları aylık artışı zayıflamaya devam etmiş, yıllık üretici
enflasyonu yüksek bazın da etkisiyle önemli ölçüde gerilemiştir. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış
verilerle, B ve C göstergelerinin aylık artış oranları zayıflamış, göstergelerin yıllık enflasyonları gerilemiştir.

Değerlendirmeler
Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde 1,64 oranında yükselmiş ve yıllık enflasyon 3,85 puan azalarak yüzde 71,60
seviyesine gerilemiştir. B endeksinin yıllık değişim oranı 2,59 puan azalarak yüzde 70,40 olurken C endeksinin yıllık
değişim oranı 3,57 puan düşüşle yüzde 71,41 olarak gerçekleşmiştir.
Yıllık tüketici enflasyonunda geçen aya kıyasla gerçekleşen düşüşe katkılar incelendiğinde; temel mal, gıda, alkoltütün-altın, enerji ve hizmet gruplarının katkıları haziran ayında sırasıyla 1,72, 0,75, 0,52, 0,47 ve 0,39 puan
azalmıştır.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerde, TÜFE ile B ve C göstergelerinin aylık artışları bir önceki aya kıyasla
gerilemiştir. Yavaşlama B endeksini oluşturan grupların geneline yayılırken, temel mal grubunda
daha belirgin olmuştur.
Hizmet fiyatları haziran ayında yüzde 3,31 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 0,66 puan gerileyerek yüzde
95,27 olarak gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinde yükselirken, diğer alt
gruplarda azalmıştır. Aylık bazda fiyat artışları, kira ve lokanta-otel alt gruplarında zayıflarken, ulaştırma
ve haberleşme hizmetlerinde güç kazanmıştır. Haziran ayında kirada aylık artış yüzde 5,09’a gerilerken, yıllık
enflasyon 1,50 puan düşüşle yüzde 123,64 olarak gerçekleşmiştir. Gıda fiyatlarındaki artışın son dönemde kısmen zayıflamasıyla birlikte, lokanta-otel alt grubu aylık enflasyonu yüzde 3,09 ile bir önceki aya kıyasla azalmıştır. Diğer hizmetler alt grubunda, eğitim hizmetleri görece yüksek fiyat artışıyla, bakım ve onarım ile sigorta hizmetleri ise fiyat düşüşleriyle öne çıkan kalemler olmuştur. Diğer taraftan, ulaştırma hizmetlerinde fiyat artışı (yüzde 4,53) bayramın da etkisiyle haziran ayında güç kazanmış, böylelikle yıllık enflasyon 4,44 puan yükselerek yüzde 103,54 seviyesine ulaşmıştır. Alt grup aylık enflasyonunda, karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığının (yüzde 12,71) yanı sıra şehir içi yolcu taşımacılığı tarifelerindeki artışlar belirleyici olmuştur. Haberleşme hizmetleri fiyatları yüzde 4,20 oranında yükselirken, cep telefonu ve internet ücretlerinin yanı sıra posta hizmetleri fiyatındaki belirgin artış dikkat çekmiştir.
Haziran ayında, temel mal grubu yıllık enflasyonu 5,89 puanlık düşüşle yüzde 50,62 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Alt gruplar bazında yıllık enflasyon, dayanıklı mallar (altın hariç) ile giyim ve ayakkabı gruplarında gerilemiş, diğer
mallar grubunda yataya yakın seyretmiştir (Grafik 6). Mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler, bu ay temel mal
enflasyonunda önemli bir yavaşlamaya işaret etmiştir. Dayanıklı mallar (altın hariç) fiyatları son dönemde döviz
kurundaki ılımlı seyir ve iç talepteki görünümün yansımalarıyla 2021 yılı ağustos ayından bu yana ilk defa düşüş
(yüzde 0,50) göstermiş, grup yıllık enflasyonu 10,54 puanlık düşüşle yüzde 46,89 olarak gerçekleşmiştir. Bu
dönemde fiyatlar mobilya (yüzde 1,95) ve beyaz eşyada (yüzde 1,30) artarken, otomobil (yüzde 0,92) ile beyaz
eşya dışında kalan elektrikli ve elektriksiz ev aletlerinde (yüzde 1,99) gerilemiştir. Giyim ve ayakkabı grubu fiyatları
son yıllardaki tarihsel eğiliminin aksine yüzde 0,68 ile sınırlı bir oranda düşerken, alt grup yıllık enflasyonu 3,03
puan azalarak yüzde 46,87 olmuştur. Diğer temel mallar alt grubu fiyat artışı ise yüzde 1,70 ile yavaşlama eğilimini
sürdürmüştür.
Enerji fiyatları haziran ayında yüzde 1,43 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 5,10 puan düşerek yüzde 84,58
olmuştur. Uluslararası işlenmiş petrol ürünleri fiyatlarındaki gelişmelerle akaryakıt fiyatları yüzde 2,32
oranında gerilerken, tüp gaz fiyatları yüzde 1,10 oranında azalmıştır. Büyük ölçüde İstanbul ilindeki gelişmelere
istinaden şebeke suyu fiyatlarında kaydedilen yüzde 12,69 oranındaki aylık artış enerji enflasyonunun ana
belirleyicisi olmuştur.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları haziran ayında yüzde 1,78 oranında artmış, yıllık enflasyon 2,06 puan
düşerek yüzde 68,08 olmuştur. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 6,03 puan gerilerken işlenmiş gıdada
1,39 puan artış kaydetmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle, sebze fiyatlarında daha belirgin olmak
üzere taze meyve sebze fiyatları haziran ayında yüksek bir artış kaydetmiştir. Diğer işlenmemiş gıda grubunda,
kırmızı et fiyatlarında süregelen artışların yerini düşüşe bıraktığı izlenmiş, benzer şekilde kümes hayvanları eti
fiyatları da bu dönemde gerilemiştir. Yumurta fiyatlarındaki düşüş ise haziran ayında sürmüştür. Böylece,
işlenmemiş gıda aylık fiyat artışı yüzde 0,79 olarak gerçekleşmiştir. İşlenmiş gıdada aylık enflasyon yüzde 2,71 ile
önceki aya kıyasla yavaşlarken, ekmek-tahıllar kalemindeki fiyat artışı (yüzde 4,64) ekmek fiyatları öncülüğünde
belirgin olmuştur.
Yurt içi üretici fiyatları haziran ayında yüzde 1,38 oranında artmış, yıllık enflasyon düşük bazın da etkisiyle 7,59
puan düşerek yüzde 50,09 olmuştur. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, enerji
fiyatları yüzde 2,22 oranındaki artış ile öne çıkarken, kalan gruplarda aylık fiyat artışlarının başta ara malı olmak
üzere daha ılımlı seyrettiği izlenmiştir . Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, kömür ve
linyit, içecekler, su ve suyun arıtılması ve damıtılması, basım ve kayıt hiz