SPK, kripto varlık platformlarına dair kuruluş başvuruları bakımından ilke ve esasları belirledi

Konuya ilişkin aşağıdaki açıklama Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) bülteninde yer aldı.
 
" Kurul Karar Organı’nın i-SPK.35.B (08/08/2024 tarih ve 42/1259 s.k.) sayılı İlke Kararı:

Aşağıda yer verilen i-SPK.35.B (08/08/2024 tarih ve 42/1259 s.k.) sayılı İlke Kararı’nın yürürlüğe konulmasına karar verilmiştir.

6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun (Kanun) 35/B maddesinin birinci fıkrası uyarınca Kurul, diğer hususların yanı sıra, platformların kuruluşlarına, ortaklarına, yöneticilerine ve sermayelerine yönelik ilke ve esaslar belirleme yetkisini haizdir. Kanun’un Geçici 11 inci maddesinde öngörülen bir aylık süre içerisinde, 02.07.2024 tarihli duyurumuz eklerinde belirtilen bilgi ve belgelerin temini suretiyle şirketlerin sermaye yapıları, organizasyon yapıları, bilgi işlem ve cüzdan teknolojileri, müşteri sayıları ve saklama bakiyeleri gibi temel konularda sektör profili çıkartılmıştır. Söz konusu profil de dikkate alınarak, geçiş sürecinde de sağlam bir kurumsal yapıya sahip olması beklenen platformların mali yapılarının bilgi işlem altyapısına yeterli düzeyde yatırım yapabilecek ve potansiyel riskleri karşılayabilecek güçte olması gerekmektedir. Bu nitelikleri taşımayan kurumların sektörde yol açabilecekleri olumsuzlukların önüne geçilebilmesini teminen kuruluş başvuruları bakımından aşağıdaki ilke ve esaslar belirlenmiştir.

A) Platformların kuruluş şartları
1) Platformların kuruluşuna Kurulca izin verilebilmesi için?
a) Anonim ortaklık şeklinde kurulmaları,
b) Paylarının tamamının nama yazılı olması,
c) Paylarının nakit karşılığı çıkarılması,
ç) Asgari 50.000.000 TL sermayesinin tamamının nakden ödenmiş olması ve özsermayesinin bu tutardan az olmaması,
d) Esas sözleşmelerinin Kanun ve ilgili düzenlemelerde yer alan hükümlere uygun olması,
e) Kurucularının Kanun’da ve ilgili düzenlemelerde belirtilen şartları haiz olması,
f) Ticaret ünvanlarında sunacakları hizmetleri göstermesi amacıyla “kripto varlık alım satım platformu” ibaresinin yer alması,
g) Esas sözleşmesinde işletme konusunun münhasıran kripto varlık alım satım, ilk satış ya da dağıtım, takas, transfer ve bunların gerektirdiği saklama işlemlerinin bir veya daha fazlasının gerçekleştirilmesi olarak belirlenmiş olması,
ğ) Yönetim kurulunun asgari olarak üç üyeden oluşması,
h) Ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması
gerekir.
2) Bu bölümün (1) numaralı maddesinin (ç) bendinde belirlenen tutarlar faaliyet esaslarına yönelik çıkarılacak düzenlemeler kapsamında artırılabilir.
B) Kuruculara, ortaklara ve yöneticilere ilişkin şartlar
1) Platform kurucu ve ortaklarının?
a) 2004 sayılı Kanun veya diğer mevzuat hükümlerine göre müflis olmaması, konkordato ilan etmiş olmaması, uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırma başvurusunun tasdik edilmiş olmaması ya da hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması,
b) Tasfiyeye tabi tutulan bankerler ile iradi tasfiye haricinde faaliyet izni iptal edilmiş faktoring, finansal kiralama, finansman, tasarruf finansman, varlık yönetim, sigorta, reasürans, emeklilik şirketleri ve ödeme sistemi işleticileri, ödeme hizmeti sağlayıcıları ile para ve sermaye piyasalarında faaliyet gösteren kurumlarda doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazla paya sahip olmaması veya kontrolü elinde bulundurmaması,
c) Taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uğramış olsalar bile mülga 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu veya diğer kanunlar uyarınca basit veya nitelikli zimmet, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlâk kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçlarından, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçlarından, terörizmin finansmanı ve 27/12/2020 tarihli ve 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanunun 5 inci maddesinde sayılan suçlardan veya Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlardan, Devletin güvenliğine karşı suçlardan, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine ve milli savunmaya karşı suçlardan, Devlet sırlarını açığa vurma suçu ile Devlet sırlarına karşı suçlardan ve casusluktan, yabancı devletlerle olan ilişkilere karşı suçlardan, 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlardan, vergi kaçakçılığı suçlarından veya bu suçlara iştirakten hükümlü bulunmaması, kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmaması ya da bu Kanunda yazılı suçlardan kesinleşmiş mahkûmiyetinin bulunmaması,
ç) Kanunun 101 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca işlem yasaklı olmaması,
d) Gerekli mali güç ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip bulunması,
e) Faaliyet izinlerinden biri Kurulca iptal edilmiş kuruluşlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluğu bulunan kişilerden olmaması
şarttır.
2) Platformların dağıtılabilir kârının yarısından fazlasını tek başına alma hakkını haiz olan veya şirket esas sözleşmesi uyarınca yönetim kurulunda üye sayısının yarısından fazlasını seçme veya aday gösterme şeklinde temsil edilme hakkına sahip olan gerçek kişilerin birinci maddede yer alan şartları taşımaları zorunludur.
3) Platformların tüzel kişi kurucu ortaklarının sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip ortaklarının da birinci maddede yer alan şartları taşımaları zorunludur. Kuruluştan sonraki ortaklık yapısı değişikliklerinde, platformların sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip tüzel kişi ortaklarının, sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip ortaklarının da birinci maddede yer alan şartları taşımaları zorunludur.
4) Platformların sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip gerçek ve tüzel kişi ortakları ile üçüncü maddede belirtilen ortakların, birinci maddenin (d) bendi hariç olmak üzere, birinci maddede belirtilen nitelikleri kaybetmeleri hâlinde, sahip oldukları payları birinci maddede belirtilen şartları sağlayan kişilere altı ay içinde devretmeleri gerekir. Söz konusu süre içinde devredilecek paylara düşen oy haklarının kimlerce ve nasıl kullanılacağı Kurul tarafından belirlenir.
5) Yöneticiler, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, genel müdür yardımcısı ile ünvanı fark etmeksizin yetki ve görevleri itibarıyla genel müdüre ve genel müdür yardımcısına denk konumda görev yapan veya platformu temsile yetkili kılınmış personeldir. Yöneticilerin birinci maddede yer alan mali güç şartı hariç ortaklar için öngörülen şartları taşımaları zorunludur. Yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğunun 4 yıllık lisans eğitimi veren okullardan mezun olmaları gerekir.
C) Platformların kuruluş işlemleri
1) Kurucular, kuruluş şartlarına uygun olarak hazırlayacakları esas sözleşme, kendilerinin ve yöneticilerin (B) bölümünde öngörülen koşulları taşıdıklarını gösteren belgeler ve Ek/1 ve Ek/2’de yer alan belge ve formlar ile Kurul’a başvurur. Kuruluş başvurusunda Kurulca gerekli görülmesi halinde ek bilgi ve belge istenebilir.
2) Platformlara bu madde uyarınca kuruluş izni verilmesi Kanun’un kuruluşla ilgili düzenlemelerine uyum sağlanması amacını taşımaktadır. Kuruluş izni alan şirketlerin Kurulca belirlenecek faaliyet ilke ve esasları kapsamında faaliyet izni almak üzere Kurulumuza ayrıca başvurması gerekecektir.
Ç) Geçiş ve Uyum Hükümleri
1) Kanun’un Geçici 11 inci maddesi kapsamında “Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihte kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürüten” platformlar, Kurul’a başvuru tarihi itibarıyla müşterileri ve/veya müşterilere ait saklama bakiyeleri mevcut olan şirketlerdir. Bu bağlamda 02.07.2024 tarihli duyuru kapsamında Kurulumuza faaliyete geçtiğini beyan etmekle birlikte, başvuru tarihi itibarıyla herhangi bir müşterisi ve/veya müşterilere ait saklama bakiyesi bulunmayan şirketlerin beyanlarının Kanun’da öngörülen şartı sağlamadığı dikkate alınarak başvuruları işleme alınmamıştır.
2) Kurulumuza yapılan başvurularda Kurul’un 02.07.2024 tarihli duyurusunda yer alan Ek/2 Formunu göndermeyenlerin ve Ek/1’in belge listesinin (3) ve (4) numaralı maddelerinde talep edilen açıklama ve belgeleri eksik veya yetersiz iletenlerin başvuruları işlemden kaldırılacaktır. Bu belgeler dışındaki belgelerin eksik olması durumunda, söz konusu eksikliklerin talep tarihinden itibaren en geç 15 işgünü içerisinde tamamlanarak Kurulumuza iletilmesi halinde bu şirketler Kurul’un 02.07.2024 tarihli duyurusu uyarınca hazırlanan “Faaliyette Bulunanlar Listesi”ne eklenebilecektir. Belgelerin talep edilen nitelikte ve sürede iletilmemesi halinde başvurular işlemden kaldırılacaktır.
3) (1) ve (2) numaralı maddeler kapsamında başvuruları işleme alınmayan veya işlemden kaldırılanlar, buna ilişkin Kurulca yapılacak bildirim tarihini müteakip Kanun’daki platform tanımı kapsamındaki faaliyetlerde bulunamaz. Ancak işbu Karar’da belirtilen şartları sağlamak suretiyle yeniden başvuruda bulunabilirler.
4) Kurulun 02.07.2024 tarihli duyurusu uyarınca hazırlanan “Faaliyette Bulunanlar Listesi”nde yer alan veya alacak şirketlerin, işbu İlke Kararı'nda öngörülen şartları sağlayarak 08.11.2024 tarihi mesai bitimine kadar Kurulumuza başvurması gerekmektedir. Söz konusu listede yer alan veya alacak şirketler Kanun’un Geçici 11 inci maddesi uyarınca faaliyetlerine Kurul’un faaliyet şartlarına ilişkin düzenlemeleri yürürlüğe girene kadar devam edebileceklerdir.
5) Yukarıda yer alan düzenlemelere aykırılıklarda Kanun’un 99/A ve 109/A maddeleri kapsamında izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti hükümleri uygulanabilecektir."