SPK, Emeklilik Yatırım Fonlarının Getiri Performansının Ölçülmesi, Değerlendirilmesi ve Portföy Yöneticilerine Uygulanacak Teşvik ve Tedbire İlişkin Usul ve Esaslar' başlıklı ilke kararı aldı

Konuya ilişkin aşağıdaki açıklama Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) bülteninde yer aldı.
 
"Kurul Karar Organı’nın i-SPK.4632 s.kn.17.3.i (30/05/2019 tarihli ve 32/756 s.k.) sayılı İlke Kararı:
Kurulumuzun i-SPK.4632 s.kn.17.3 (03.03.2016 tarih ve 7/223 s.k.) sayılı İlke Kararı olarak kabul edilen “Emeklilik Yatırım
Fonlarına İlişkin Rehber”in; “10. Diğer Esaslar” başlıklı bölümüne “10.4. Emeklilik Yatırım Fonlarının Getiri Performansının
Ölçülmesi, Değerlendirilmesi ve Portföy Yöneticilerine Uygulanacak Teşvik ve Tedbire İlişkin Usul ve Esaslar” maddesi olarak
aşağıdaki maddenin eklenmesine karar verilmiştir.
“10.4. Emeklilik Yatırım Fonlarının Getiri Performansının Ölçülmesi, Değerlendirilmesi ve Portföy Yöneticilerine
Uygulanacak Teşvik ve Tedbire İlişkin Usul ve Esaslar
A) Fon Gruplarının Oluşturulması
i) Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) tarafından aşağıda yer alan genel kurallar dikkate alınarak bu maddenin yürürlüğe
girdiği tarihi takip eden 2 ay içerisinde EGM, Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği (TSB) ve Türkiye Sermaye
Piyasaları Birliği (TSPB) temsilcilerinden kurulacak komiteye (Komite) sunulmak üzere fon grupları oluşturulur.
1) Kurulumuzun i-SPK.4632 s.kn.17.3 (03.03.2016 tarih ve 7/223 s.k.) sayılı İlke Kararı olarak kabul edilen “Emeklilik
Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber”in “1. Fon Türleri” başlıklı maddesinde belirtilen fon türleri baz alınarak grupların oluşturulması
esastır.
2) Fon türü aynı olmakla birlikte yatırım yaptıkları varlıkların niteliğine göre farklı gruplar oluşturulabilir. (Kamu Borçlanma
Araçları (TL), Kamu Dış Borçlanma Araçları (Dolar), Kamu Dış Borçlanma Araçları (Euro) ve Özel Sektör Borçlanma Araçları
şeklinde borçlanma araçları fonlarından farklı gruplar oluşturulabilir.)
3) Fon grupları BES ve OKS ayrımı gözetilmeksizin oluşturulur.
4) Sahip oldukları risk değerleri esas alınarak değişken fonlar (muhafazakar/temkinli, dengeli, atak/dinamik/büyüme ve
agresif değişken fonlar) gruplara ayrılabilir. Belli risk değerine bağlı olmayan değişken fonlar ayrıca değerlendirmeye tutularak
bunlar için farklı bir metodoloji belirlenebilir.
5) Katılım esasına uygun olarak yönetilen ve türü aynı olan fonlardan grup oluşturulabilir. (Katılım katkı fonu, katılım
standart fon, katılım kira sertifikaları fonu, katılım hisse senedi fonu gibi).
ii) EGM tarafından yukarıda belirtilen kapsamda oluşturulan fon grupları Komite tarafından 10 iş günü içinde incelenir.
Kıyas gruplarının asgari kaç adet fondan oluşacağı hususu, EGM tarafından yapılacak gruplama çalışmasının verileri dikkate
alınarak komite tarafından kararlaştırılır. (i) maddesinde belirlenen esaslar çerçevesinde, EGM tarafından herhangi bir kıyas
grubuna dahil edilemeyen veya fon adedi sebebiyle grup oluşturulamayan fonlar için; varlık dağılımı, yatırım stratejisi,
karşılaştırma ölçütü, eşik değeri, risk değeri gibi kriterler baz alınarak ayrı bir gruplama metodolojisi belirlenmesi veya bu türden
fonların herhangi bir grupta yer almaksızın münferit olarak değerlendirilmesi (örneğin fonun kendi karşılaştırma ölçütünün esas
alınması gibi) hususuna Komite tarafından karar verilir.
iii) İnceleme sonucunda oluşturulan fon grupları EGM tarafından kuruculara bildirilir. Kurucusu olunan fonların dahil edildiği
fon gruplarına ilişkin olarak söz konusu bildirimi müteakip 10 iş günü içinde EGM’ye itirazda bulunulabilir. Anılan itiraz söz konusu
sürenin bitimini takip eden 10 iş günü içinde Komite tarafından incelenir ve karara bağlanır. Anılan karara, kararın EGM tarafından
kurucuya bildirimini müteakip 5 iş günü içinde itiraz edilmesi halinde, konu EGM tarafından Kurul’a bildirilir. Söz konusu itiraz Kurul
tarafından sonuçlandırılır ve konu hakkında EGM’ye bildirim yapılır. EGM ilgili kurucuları bilgilendirir. Süreç sonunda ortaya çıkan
fon grupları 5 iş günü içinde EGM tarafından Kurul’a bildirilir. Kurul tarafından konuya ilişkin alınacak Kurul Kararı’nın EGM’ye
bildirimini müteakip nihai fon grupları 5 iş günü içinde EGM tarafından kurumsal internet sitesinde ilan edilir.
iv) Payları Kurul kaydına alınan yeni fonlar bir sonraki yıl gruplandırmaya dahil edilir. Söz konusu fonlar için, fon grubunun
belirlenmesi amacıyla kurucu tarafından Kurul kaydına alındığı tarihi takip eden Aralık ayının 15’ine kadar EGM’ye başvuru yapılır.
v) Kurucu tarafından fonun başka bir fona dönüştürülmesi halinde fonun dahil olduğu grup ancak bir sonraki yıl geçerli
olmak üzere değiştirilebilir. Grubunda değişiklik yapılması istenen bu fonlar için, kurucu tarafından Aralık ayının 15’ine kadar
EGM’ye başvuru yapılır.
vi) Her yıl Ocak ayının sonuna kadar, kurucuların talepleri de dikkate alınarak, Komite tarafından fon grupları gözden
geçirilip, o yıla ilişkin fon grupları EGM tarafından kuruculara bildirilir ve (ii) ve (iii) bentlerinde belirtilen süreç takip edilerek nihai
fon grupları EGM tarafından kurumsal internet sitesinde ilan edilir.
B) Fon Performanslarının Ölçülmesi
i) Fonların performans ölçümünde brüt getiri oranı kullanılır. Diğer taraftan, gruplarda yer alan fonların niteliğine göre
“sharpe rasyosu veya sortino rasyosu” gibi oranların daha sağlıklı sonuçlar verebileceğinin değerlendirilmesi halinde belirlenen
fon grupları için Komite kararı ile bu rasyolar da kullanılabilir ve söz konusu Komite kararı EGM tarafından kurumsal internet
sitesinde ilan edilir.
ii) (i) bendi kapsamında belirlenen yöntem baz alınarak;
1) Her yılın sonunda kıyas grubunda yer alan tüm fonların her biri için yıllık getiri oranı/rasyosu hesaplanır.
2) Her fon grubu için basit ortalama getiri oranı/rasyo değeri ile standart sapması hesaplanır.
3) “Basit ortalama getiri oranı/rasyo değeri-1 standart sapma” değeri eşik olarak kabul edilir ve ilgili yılda, getiri
oranı/rasyosu eşiğin altında kalan fonların performansı yetersiz kabul edilir.
4) “Basit ortalama getiri oranı/rasyo değeri+1 standart sapma” değeri üzerinde performans gösteren fonlar ise başarılı
kabul edilir.
iii) (ii) no.lu madde de belirtilen prosedür her yıl tekrarlanır ve her grupta performansı yetersiz ve başarılı kabul edilen fonlar
ayrıca belirtilmek suretiyle tüm fonların yıllık net getirileri ve bu bölüm baz alınarak hesaplanan performansları ile portföy
yöneticileri EGM tarafından kurumsal internet sitesinde ilan edilir.
C) Uygulanacak Tedbir
i) Yılsonunu takip eden 15 iş günü içinde EGM tarafından (B) bölümünde belirtilen yönteme göre gerekli analizler yapılarak
raporlar oluşturulur.
ii) İlk defa (B-ii/3) no.lu madde kapsamında performansı yetersiz olduğu tespit edilen fonların kurucusuna ve portföy
yöneticisine (i) bendi kapsamında hazırlanan raporun tarihini takip eden 3 iş günü içerisinde EGM tarafından uyarı yazısı gönderilir
ve Bakanlık ile Kurul’a gerekli raporlar iletilir.
iii) 3 yıllık dönemler itibariyle herhangi iki dönemde (B-ii/3) no.lu madde kapsamına girdiği (örneğin 2020 ve 2021
dönemlerinde veya 2020 ve 2022 dönemlerinde veya 2021 ve 2022 dönemlerinde) tespit edilen fonların portföyünün performansı
yetersiz kabul edilen dönemlerde aynı portföy yönetim şirketi tarafından yönetilmesi halinde, portföy yöneticisinin değiştirilmesi
zorunludur. Böyle bir durumda (i) bendi kapsamında hazırlanan raporun tarihini takip eden 3 iş günü içinde EGM tarafından anılan
fonların kurucusuna ve portföy yöneticisine bu konuda bildirim yapılır ve Bakanlık ile Kurul’a gerekli raporlar iletilir. Tedbir
uygulanan fonun portföy yöneticisinin değiştirilmesi için fon kurucusu emeklilik şirketi tarafından Şubat ayı içerisinde Kurul’a
başvurulması gerekmektedir.
D) Uygulanacak Teşvik
i) Yılsonunu takip eden en geç 15 iş günü içinde EGM tarafından (B) bölümünde belirtilen yönteme göre gerekli analizler
yapılarak raporlar oluşturulur.
ii) (B-ii/4) no.lu madde kapsamında performansı başarılı olduğu tespit edilen fonların kurucusuna ve portföy yöneticisine
(i) bendi kapsamında hazırlanan raporun tarihini takip eden 3 iş günü içinde EGM tarafından bildirim yapılır ve Bakanlık ile Kurul’a
gerekli raporlar iletilir.
iii) Performansı başarılı olduğu tespit edilen fonlar için, fonların başarılı olarak kabul edildiği yıl fondan tahsil edilen toplam
fon işletim gideri kesintisi içerisinden portföy yöneticisine ödenen sabit yönetim ücretinin %50’si oranında, kurucu tarafından
karşılanmak üzere portföy yöneticisine EGM tarafından (ii) bendi kapsamında yapılan bildirimi müteakip 1 ay içinde ilave ödeme
(başarı primi) yapılır.
E) Diğer Hususlar
i) Komite, EGM’nin 1, TSB ile TSPB’nin ise 3’er temsilcisi ile oluşturulur ve komite kararları oy çokluğu ile alınır. EGM
temsilcisi Komite Başkanı’dır.
ii) İşbu esasların uygulanmasında;
a) Fonun portföy yöneticisi olarak ilgili yılın son işgününde hizmet alınan portföy yönetim şirketi dikkate alınır.
b) 2020 yılı ilk performans hesaplama dönemi olarak kabul edilir.
c) (C/iii) no.lu madde kapsamında performansı yetersiz kabul edilen ve portföy yönetim şirketi değiştirilen fon için,
performansının yetersiz kabul edildiği son yılı takiben 2 yıl geçmeden değiştirilen portföy yönetim şirketinden tekrar hizmet
alınamaz.