Sİİ Siyasi İstikrar İndeksi (PSI) - Bilgi Nakli: Tıkanık Ukrayna Buğdayına Türk Sondası

Küre en büyük ilk beş buğday ihracatçısından biri Ukrayna idi. Rusya, ABD, Avustralya, Kanada ardından Ukrayna, yıllık yaklaşık 20 milyon tonluk 4,7 milyar USD’lik buğday ihracatıyla birçok ülkenin tahıl ambarıydı. Rusya-Ukrayna savaşı başta Orta Doğu birçok ülkeyi zorda bıraktı. Ne Ukrayna bu gelirden mahrum kalmalı ne de Rusya, yüzlerce milyonluk geniş kitlelerin açlıkla muhatap edilmesinden kaynaklanan hasımlığı taşıyabilirdi. Ortak çözümü bulan, Türkiye oldu.
Rusya işgali altındayken dahi Ukrayna buğdayının AB ile demiryolu bağlantısı kullanılarak ihracı mümkündü. AB ülke bazısı Ukrayna’ya silah desteğini bahse bağlamak istedi. Bunun ötesinde AB ülkeleri, demiryolu hatlarını Ukrayna buğdayı için tahsiste bütünleşemedi, pek istekli de görünmedi. Aşağıda nedeni izah edilecektir. Mısır, Polonya üstünden Ukrayna buğdayı ithal etmek istedi, başarılamadı. Ukrayna buğdayı ayrıca ağırlıkla Odesa limanındaydı.
Rusya, Ukrayna, Türkiye mutabakatıyla Odesa limanı Türk Deniz Kuvvetleri’nce Ukrayna’nın döşediği mayınlardan temizlenecek ki bu mayınların kopma sair riski de elden gözden geçirilmiş olacak. Bu örtük olarak demektir ki Odesa limanına Rus donanması girmeyecek. Türk Devletinde ve Türk Deniz Kuvvetleri’ndeki bahse dair simetrik bilginin altını çizelim. Temizlenen limandan çıkan tahıl yüklü gemiler (sadece tahıl ihracı söz konusudur) Karadeniz’de tarafsız sulardan Boğaza dek Rus donanmasınca korunacak.
Odesa limanının, genel olarak Ukrayna deniz bağlantısının kopmaması, daha önceki raporlamalarda izah ettik, Türkiye için stratejik kayıtlılık. Rusya Odesa limanını işgal ederse, Türk Devleti ve Deniz Kuvvetleri’nin Rusya’ya tutum ve pratiği kati olarak değişecektir. Buğday meselesinde işbirliği ve barındırdığı
uzantılar, Türk-Rus jeo-politiğinde pozitif zemindendir. Buğday Ukrayna’ca ihraç edilecek, geliri Ukrayna’da kalacak, Türkiye bu yolla Ukrayna buğdayını, ihracatını korumuş ve kollamış olacaktır. Bilhassa Batı medyasında yer bulan “Rusya’nın Ukrayna buğdayını çaldığı / çalacağı” iddiaları da izale edilmiş olacaktır.
Rusya-Ukrayna-Türkiye’nin bahiste işbirliği, ayrıca, başta ABD ve İngiltere’nin Karadeniz’e girmek için “fırsat penceresi açtırtma” gayretlerini akamete uğratıcıdır. İngiliz ve bazı Avrupa ülke dışişleri bakanları, Odesa’da buğdayın Karadeniz’den naklinde donanmalarını devreye almak istemiş, demiryollarını açmama nedenlerinden biri buydu. Türkiye’nin Karadeniz’i kapalı tutması, malumdur. Yerinden sökülen ve Boğazlara dek sürüklenen mayınlar meselesindeki gibi buğday da tıkanıklık, ABD-İngiltere’yi Karadeniz’e girmek için bahane ürettiriciydi. Mayından sonra buğdayda da Türkiye, Karadeniz’i jeo-politik çekişme güzergâhı olmaktan uzak tutmuştur.
Türkiye ayrıca milyonlarca hacimde kitlelerin Orta Doğuda açlıkla muhatap edilmemeleri, yönetimlerinin ağır baskıdan çıkmaları bakımından çözüm üreticiydi. Umarız ki Türkiye’nin bu insanî performans ve desteği, ilgili devletlerce unutulmaz. Türkiye yaklaşık kendi tüketimi kadar buğdayı (20-22 milyon ton) küresel pazarlara eriştirecek, güney/kenar kuşakta ağır iklim olumsuzlukları devrede, amonyum nitrat sıkıntısı, gübre atılamaması, rekolte düşüşleri ortamında ederi ortadadır.

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.