Sanayi üretim verisi analizi (İş Yatırım)

Enerji şoku, Avrupa’da sert yavaşlama, iç talebin enflasyonla baskılanması ve bozulan finansal koşullar ekonomiyi vurmaya başladı. Mevsimsel etkilerden arındırılmış sanayi üretim endeksi Temmuz ayında aylık %-6,2 (Haziran: %+1,4, Mayıs: %+0,4) değişimle sert bir daralmaya kaydediyor. 2020 Nisan ayındaki koronavirüs şokunu hariç tutarsak 2009 Ocak ayından bu yana yüzdesel olarak en büyük aylık daralma ile karşı karşıyayız. Takvim etkilerinden arındırılmış yıllık büyüme ise %2,4’e (Haziran: %8,8, Mayıs: %9,0) geriliyor.

İş Yatırım olarak aydan aya %3,0 civarı bir sanayi daralması beklerken beklentimizden daha kötü bir veri görüyoruz. Ağustos başında açıklanan Temmuz ayının manşet PMI verisi 46,9 ile belirgin ve genele yaygın bir daralmaya işaret ediyordu. Ancak son dönemde PMI ve üretim arasındaki ilişki zayıfladığı için veriye belli bir iskonto ile yaklaşıyorduk.

İmalat sektörünün geniş kapsamlı grupları daralmanın genele yaygın olduğunu teyit ediyor. Ara malı (%-6,1) ve sermaye malı (%-6,2) manşet daralmaya yakın, dayanıksız (%-7,2) ve dayanıklı tüketim malı (%-8,0) daha sert etkileniyor. Buna karşın sene başından beri zayıf olan enerji üretiminde daralma (%-2,3) daha sınırlı düzeyde.

Sektörler itibariyle aylık rakamlara bakıldığında da benzer bir tablo ortaya çıkıyor. Gemi ve askeri araçları içeren “diğer ulaşım araçları” (%-19,4), eczacılık (%-13,8), içecek (%-11,9), tekstil (%-10,0), elektrikli teçhizat (%-9,8), deri (%-9,6), ana metal (%-9,3), giyim eşyaları (%-8,6), kauçuk-plastik (%-8,0), otomobil (%-6,8) manşetten daha çok daralarak negatif ayrışıyor.

Üretim serisi oldukça oynak olan bilgisayar-elektronik ürünler sektörü %15,1 büyüme ile Temmuz ayında pozitif ayrışıyor. Ağaç ürünleri (%-0,5), tütün (%-2,3), kağıt (%-2,7), Avrupa’da pazar payını artıra kimya (%-3,3), Mayıs ayından bu yana daralan mobilya (%-3,8) ve fabrikasyon metal ürünleri (%-4,8) sektörlerinde ise aylık daralma manşetin altında.

Ağustos PMI rakamı (47,4) ile önceki aya göre bir parça toparlanmaya rağmen genele yaygın ve belirgin bir aylık daralmanın devam edebileceğine işaret ediyor. PMI raporunun sektörel verileri kara-deniz taşıtları ile fabrikasyon metal ürünler dışında tüm sektörlerde üretimin daraldığına işaret ediyor. Tekstil yeni siparişler ve üretimin en sert daraldığı sektör. Gıda ihracat siparişini artırabilen tek sektör.


Kaynak: IHS Markit, İSO
Öncü göstergelerden mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi de Ağustos ayında gerilemeye devam ediyor. Özellikle siparişler tarafındaki kötüleşme belirgin. Elektrik tüketimindeki aylık büyüme hem mevsimsel hem de takvim etkilerinden (Kurban bayramının bitişi) kaynaklandığı için net bir sinyal olarak kullanamıyoruz. Ancak elektrik tüketiminin Temmuz ayında yıllık %6,0, Ağustos ayında yıllık %2,8 daraldığını ekleyelim.

İktisadi faaliyetin genel seyrini anlamak için sanayi dışındaki sektörlere yönelik resmi verileri de inceliyoruz. Temmuz ayında nominal sektörel ciro endeksi aylık %1,5, sabit fiyatlarla hesaplanan perakende satışlar aylık %0,5 daralıyor. Daralma sanayi ile sınırlı değil.

Beklentiden zayıf gelen resmi veri öncü göstergeler akabinde üçüncü çeyrekte %1,4 civarı çeyreksel daralma bekliyoruz. Buna rağmen 2022 yılı geneli için %5,0’lik büyüme tahminimizi koruyoruz. Asgari ücret zammının sağladığı geçici refah artışı Ağustos ayında perakende satışlarını ve şirket cirolarını destekleyecek.

Seçim patikasında ekonomi yönetiminin genişleyici politikalar uygulama ihtimali de artıyor. Kredi garanti fonunun büyütülmesi, Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi ve finansal koşulları gevşeten önlemler piyasaya göre daha yüksek büyüme tahminimiz arkasındaki temel dinamikler. Buna karşın Avrupa’da sert iniş ihtimalinin artması tahminimiz için temel risk.

2023 yılı için büyüme tahminimizi %2,0 olarak koruyoruz. Seçimlerin ardından zorunlu olarak uygulanacak finansal sıkılaşmanın büyümeyi aşağı çekeceğine inanıyoruz.

 Detaylı bilgi almak, İş Yatırım’ın güncel raporlarına ulaşmak için aşağıdaki linki kullanabilirsiniz.

https://arastirma.isyatirim.com.tr/2022/09/13/temmuz-2022-sanayi-uretimi/
 
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

                           ***
                  Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.