Pandeminin ikinci dalgasına yönelik önlemlerin etkisiyle istihdamda sektörel ayrışma belirginleşti- TEPAV

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) İstihdam İzleme Bülteni yayımlandı.

 Kasım ayında sigortalı çalışan sayısı yıllık olarak yüzde 4,5 oranında artarak 21,1 milyon olarak
gerçekleşmiştir ancak, çalışan sınıfı ayrımında önemli farklılaşmalar mevcuttur. Toplam sigortalı
çalışanların yüzde 72’sini oluşturan sigortalı ücretli çalışan grupta artış yüzde 5,4 olurken, esnaf-çiftçi
grubunda değişimler, sırasıyla, yüzde 4,9 ve yüzde -6,1 olmuştur. Çiftçi sayısında Ağustos 2019’dan
itibaren gözlenen daralma eğilimi pandemiyle birlikte derinleşmiş ve yıl genelinde devam etmiştir.
Pandeminin ikinci dalgasına yönelik önlemlerin etkisiyle sektörel ayrışma belirginleşmiştir.
COVID-19 salgınının önemli oranda etkilediği sektörlerden konaklama ve yiyecek ile kültür, sanat,
eğlence, dinlence ve spor faaliyet grubunda yüksek oranlı yıllık düşüşler gerçekleşmiştir. Diğer
taraftan, ev içi hizmetlerinin içerildiği hanehalklarının işveren olarak faaliyeti sektöründeki yüzde
50’ler üzerindeki daralma devam etmektedir. Ancak, bu gruptan ev hizmetlerinde 10 günden fazla
çalışanlar sınıfına kısmi geçişler mevcuttur.

İmalat, ticaret ve inşaat sektörlerinde istihdam görünümü göreli olarak olumludur. Yılın
ikinci yarısında toparlanma gösteren sektörlerde istihdam artışının yıl sonuna doğru ivmelendiği
gözlenmektedir. Kasım ayında imalat, inşaat ve toptan ve perakende ticaret sektörlerinde 2020
yılının yıllık bazda en yüksek istihdam artışları gerçekleşmiştir. Diğer taraftan, pandemi nedeniyle öne
çıkan insan sağlığı ve sosyal hizmetler sektöründe de yüksek oranlı istihdam artışları sürmektedir.
Turizm bölgesinde bulunan illerde istihdam gelişmeleri olumsuz seyrini korumaktadır. Antalya
yıl genelinde istihdamı en fazla daralan il olarak öne çıkmaktadır ve Kasım ayında da yıllık istihdamı
gerilemiştir. Diğer bir turizm şehri olan Nevşehir’de de istihdam artışları sınırlı olup pandemi öncesi
döneme göre oldukça olumsuz bir görünüm sergilemektedir. Diğer taraftan, doğu illerimizden Siirt,
Ardahan ve Hakkari’de de istihdam kayıpları veya sınırlı artışlar gözlenmektedir ancak, geçmiş aylara
göre daha olumlu bir seyir göstermektedir.

Kasım ayında sigortalı çalışan sayısı yıllık olarak yüzde 4,5 oranında artarak 21,1 milyon olarak
gerçekleşmiştir ancak, çalışan sınıfı ayrımında önemli farklılaşmalar mevcuttur. Sosyal Güvenlik
Kurumu (SGK), sigortalı çalışanlara ait Kasım 2020 verilerini 29 Ocak 2021 tarihinde açıklamıştır.
Buna göre, toplam sigortalı çalışanların yüzde 72’sini oluşturan sigortalı ücretli çalışan grupta (4/a)
artış yüzde 5,4 olurken, esnaf-çiftçi grubunda (4/b) değişimlere bakıldığında, esnaf sayısında yüzde
4,9 artış görülürken çiftçi sayısında yüzde 6,1 düşüş görülmüştür. Çiftçi sayısında Ağustos 2019’dan
itibaren gözlenen daralma eğilimi pandemiyle birlikte derinleşmiş ve yıl genelinde devam etmiştir.
Kamu sektöründe sigortalı çalışan (4/c) sayısındaki artış ise yüzde 2’dir

Pandeminin ikinci dalgasına yönelik kapasite kısıtlayıcı önlemlerin etkisiyle sektörel ayrışmalar
belirginleşmiştir. Kasım 2020’de COVID-19 salgınının önemli oranda etkilediği sektörlerden
konaklama ve yiyecekte yüzde 8,7, kültür, sanat, eğlence, dinlence ve sporda da yüzde 7,5 düzeyinde
yüksek oranlı yıllık düşüşler gerçekleşmiştir. Ayrıca, idari destek ve destek hizmetleri faaliyetinde
de Nisan-Mayıs 2020 dönemine benzer bir daralma (yüzde 11,3) yaşanmıştır. Diğer taraftan, ev içi
hizmetlerin içerildiği hanehalklarının işveren olarak faaliyeti sektöründeki yüzde 50’ler üzerindeki
daralma devam etmektedir. Ancak, bu gruptan ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar sınıfına
kısmi geçişler mevcuttur. Nitekim ilgili gruptaki yüzde 30’lar düzeyindeki istihdam artışı korunmaktadır


İmalat, ticaret ve inşaat sektörlerinde istihdam görünümü göreli olarak olumludur. Yılın ikinci
yarısında toparlanma gösteren sektörlerde istihdam artışının yılsonuna doğru artarak devam ettiği
görülmektedir. Kasım 2020’de tarım, ormancılık ve balıkçılıkta yüzde 10,4, imalatta yüzde 7,9,
inşaatta yüzde 14,7 ve toptan ve perakende ticaret sektörlerinde yüzde 4,7 oranında istihdam
artışları gerçekleşmiştir. Söz konusu oranlar 2020 yılının yıllık bazda en yüksek istihdam artışlarıdır.
Diğer taraftan, pandemi nedeniyle öne çıkan insan sağlığı ve sosyal hizmetler sektöründe de yüksek
oranlı istihdam artışları (yüzde 43,6) sürmektedir

Alt sektörlerde insan sağlığı hizmetleri 262 bin ile çalışan sayısı en çok artış gösteren sektördür.
Bu sektörü 182 bin artışla bina inşaatı ve 54 bin artışla kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal
güvenlik sektörleri takip etmiştir. Çalışan sayısı en hızlı artan sektör de yine yüzde 47,9 ile insan
sağlığı hizmetleri sektörü olmuştur. Bu sektörü yüzde 36,9 artışla yatılı bakım faaliyetleri, yüzde
34,7 artışla posta ve kurye faaliyetleri ve yüzde 32,4 artışla kütüphane, arşiv ve müzeler sektörleri
takip etmiştir. Pandemi döneminde öne çıkan posta ve kurye faaliyetleri, insan sağlığı hizmetleri gibi
sektörler önemini korumaktadır