Ödemeler Dengesi (İş Yatırım)

Ödemeler dengesinde sınırlı düzelme

Temmuz ayı ödemeler dengesi rakamları virüs salgını ve genişletici politikaların dış dengede yarattığı tahribatın azalarak da olsa devam ettiğini gösteriyor. Ekonomiyi durgunluktan çıkarmak için uygulanan genişletici politikalarla canlanan iç talep, küresel salgının tetiklediği ihracat yavaşlaması, turizmin çöküşü ve finansal baskılama ile birleşince ödemeler dengesi bozulmaya devam ediyor.

Temmuz ayında cari açık 1,8 milyar dolar ile piyasanın 2,0 milyar dolarlık ve İş Yatırım’ın 1,9 milyar dolarlık tahmininin biraz altında geldi. Haziran ve Mayıs aylarının 2,9 ve 3,7 milyar dolarlık cari açıklarına baktığımızda kademeli bir iyileşmeden söz edebiliriz. Buna rağmen baz etkisi nedeniyle 12 aylık birikimli cari açık Haziran ayına göre 3,8 milyar dolar artarak 11,1 milyar dolardan 14,9 milyar dolara yükseldi. Cari dengedeki bozulma 12 aylık birikimli çekirdek dengede (enerji ve altın hariç denge) daha sınırlı oldu. 12 aylık çekirdek fazla 3,2 milyar dolar azalarak 26,8 milyar dolara geriledi.

Turizm tarafındaki küresel çöküşten ötürü hizmetler dengesi önceki yıla göre %94 daralarak cari dengeye ancak 0,3 milyar dolar katkıda bulunabildi. Finansal baskılamanın sonucu olarak geçen yıla göre dört kata yakın artan net altın ithalatı cari dengedeki bozulmayı hızlandırıyor.

Finans hesabında Mart-Haziran döneminde swap hariç 19 milyar dolara ulaşan çıkış sonrası ilk kez Temmuz’da 3,7 milyar dolarlık giriş görüyoruz. Ancak bu ayki girişin büyük çoğunluğu bankaların efektif ve mevduat hareketinden kaynaklanıyor.

Finans hesabına kanal bazında bakıldığında portföyden 0,3 milyar dolar, efektif mevduattan 3,1 milyar dolar, ticari kredilerden 0,4 milyar dolar, doğrudan yatırımlardan 0,2 milyar dolar giriş, kredilerden 0,4 milyar dolar çıkış görülüyor. Efektif ve mevduat tarafındaki girişin 1,2 milyar doları yerli bankaların yurtdışındaki muhabir hesaplarından, 1,4 milyar doları yabancı banka ve kişilerden, 0,6 milyar doları ise TCMB’ye gelen mevduattan kaynaklanıyor.

Alt detaylara aktör bazında bakıldığında bankalardan 3,5 milyar dolar, Merkez Bankasından 0,6 milyar dolar giriş, genel hükümetten 0,3 milyar dolar, şirketlerden 0,2 milyar dolar çıkış görülüyor.

Temmuz ayında krediler tarafında bankalar (1,2 milyar UV dış borç ödeme, 1,0 milyar UV dış borçlanma, 0,2 milyar dolar net KV dış borçlanma) ve şirketler (1,3 milyar UV dış borç ödeme, 1,0 milyar UV dış borçlanma, 0,2 milyar net KV dış borç ödeme) önceki aylara göre azalsa da net dış borç ödeyicisi olmaya devam etti. 2020’nin ilk yedi ayında uzun vadeli dış borç çevirme oranları bankalar için %73 (ilk altı ay %69), şirketler için %62 (ilk altı ay %61) olarak gerçekleşti.

Lafı çok uzatmadan toparlayalım. Temmuz ayı rakamları ödemeler dengesinde önceki aylara göre sınırlı bir düzelmeye işaret ediyor. Cari açıktaki gerileme (1,8 milyar dolar) ve görece yüksek finansman girişi (3,7 milyar dolar) net hata kaleminden çıkış (3,2) ile birleşince ortaya 1,3 milyar dolarlık bir rezerv kaybı çıkıyor.

Son beş ayda (Mart-Temmuz) Merkez Bankası rezervlerindeki kayıp 41,5 milyar dolar ile (Katar swap parası hariç) ödemeler dengesi serisinin başladığı 1984 senesinden bu yana görülen en yüksek tutara ulaştı. Ödemeler dengesinde cari açığın artması ve finansmanın gerilemesiyle oluşan bu durumun sürdürülemez olduğu Ağustos ayında Türk lirasında yaşanan değer kaybıyla birlikte Ankara tarafından da anlaşıldı ve genişletici politikalar tersine çevrilmeye başlandı. Pandemi kaynaklı belirsizlik nedeniyle Ankara uygulanan politikalarda U dönüşünden ziyade kademeli bir sıkılaşma uyguluyor.

Parasal olmayan altın ithalatındaki yükseliş ile beklentilerin üzerinde gelen Ağustos dış ticaret açığı ve virüs salgınında ikinci dalga ihtimalinin hizmetler dengesi beklentilerimizi aşağı çekmesi ile 2020 yılı için cari açık tahminimizi 24 milyar dolardan 28 milyar dolara (2019 milli gelirinin %3,7’si) yükseltmiştik. Ekonomi yönetiminin uyguladığı kademeli sıkılaşmanın iç talebi ve dolayısıyla ithalatı baskılaması zaman alacak



İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

                                 ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.