Ödemeler dengesi analizi (İş Yatırım)

Seçim öncesi dönemin ödemeler dengesi verisi uygulanan aşırı genişleyici politikaların dış dengede yarattığı tahribatı gözler önüne seriyor. Nisan ayı verilerinde beklentiden yüksek cari açık ve önceki aylardan çok daha düşük bir finansman girişi görüyoruz. Net hata noksan kalemi kaynağı bilinmeyen ancak yüklü miktarda fon çıkışına işaret ediyor.

Cari denge Nisan ayında 5,4 milyar dolar açık ile piyasanın 4,6, İş Yatırım’ın 4,3 milyar dolarlık beklentisine göre çok daha kötü bir performans gösterdi. Tahminimiz ve gerçekleşme arasındaki fark beklentiden zayıf yolcu gelirleri, beklentiden yüksek yurtdışına gelir transferi ve navlun serisinde geçmişe yönelik aşağı yönlü uyarlamadan kaynaklanıyor. Öte yandan altın ve enerji ticareti hariç çekirdek cari denge 2021 Mayıs ayından bu yana ilk kez açık (-0,5 milyar dolar) veriyor.

Yıllıklandırılmış bakıldığında son 12 aylık toplam cari açık 54,9 milyar dolardan 57,8 milyar dolara arttı. Altın ve enerji ithalatını hariç tutan yıllıklandırılmış çekirdek fazla ise 48,5 milyar dolardan 43,9 milyar dolara geriledi.


Kaynak: TCMB
Cari dengenin alt kalemlerine baktığımızda ise 7,0 milyar dolarlık dış ticaret ve 1,3 milyar dolarlık gelirler açığının karşısında 2,9 milyar dolarlık hizmetler fazlası görüyoruz. Turizm gelirleri yıllık %21, yolcu taşımacılığı gelirleri yıllık %43 büyüyor.

Nisan ayında finans hesabına 0,9 milyar dolar ile yılın en zayıf girişi görüldü. Üstelik bu girişin tamamı Merkez Bankasının 0,9 milyar dolarlık efektif artışı kaynaklı. Aktör olarak bakıldığında, Merkez Bankası’ndan 0,9, genel hükümetten 0,1 milyar dolar giriş, bankalardan 0,3, şirketlerden 0,6 milyar dolar çıkış görülmekte.

Alt detayları kanal bazında incelediğimizde efektif ve mevduattan 0,9, doğrudan yatırımlardan 0,8, ticari kredilerden 0,4, kredilerden 0,1 milyar dolar giriş, portföy kanalından 1,2 milyar dolar çıkış görülüyor.

Kredilere baktığımızda bankaların 0,2 milyar dolar net borçlandığını, buna karşın şirketlerin 0,1 milyar dolar net borç ödediğini görüyoruz. 2023 Nisan ayında uzun vadeli dış borç çevirme oranları bankalar için %76 (2022 Nisan: %86), şirketler için %44 (2022 Nisan: %177) seviyesinde. 2023 yılı ilk dört ayında bankalar %89, şirketler %71 uzun vadeli dış borç çevirdiler. 2022 ilk üç ayında bu oranlar sırasıyla %57 ve %172 seviyesindeydi.

Büyük resme bakıldığında 5,4 milyar dolar cari açık, 0,9 milyar dolarlık finansman girişi ve 3,7 milyar dolarlık net hata noksan çıkışı toplandığında 8,1 milyar dolar rezerv kaybı görülüyor. Yüksek frekanslı veriler Mayıs ayında rezerv kaybının hızlanarak devam ettiğini gösteriyor.

Mayıs ayında 7,0 milyar dolar civarında cari açık öngörüyoruz. Destekleyici mevsimsel etkilere rağmen açığın aydan aya yükselmesinin arkasındaki temel sebep seçimlerden sonra kur artışı beklentisiyle şirket ve kişilerin ithalat talebinin öne çekilmesi. Hisse senedi, DİBS ve eurobond ihraç, itfa ve yabancı hareketlerini netleştirdiğimizde portföyden 1,0 milyar dolar net çıkış hesaplıyoruz. Yüksek frekanslı verilere göre ise Mayıs ayında TCMB’nin brüt döviz rezervleri 9,7 milyar dolar, altın rezervleri 3,8 milyar dolar, toplam rezervleri 13,5 milyar dolar azalıyor.

Kurun serbest bırakılması, güçlü turizm gelirleri ve öngördüğümüz parasal sıkılaşma ile 2023’ün ikinci yarısında cari dengede iyileşme öngörüyoruz. Finansman akımları açısından asıl belirleyici olan yeni ekonomi politikaların küresel yatırımcıyı ikna edip etmeyeceği olacak.

İkinci yarıda uygulanacak politikalara dair görece iyimser beklentilerimize rağmen kötü gelen Mayıs verisinin ardından 2023 geneli için 43 milyar dolar cari açık tahminimizi 45 milyar dolara (2023 tahmini milli gelirinin %4,7’si) yükseltiyoruz.

Serhat Gürleyen, Araştırma Direktörü
Dağlar Özkan, Ekonomist

 Detaylı bilgi almak, İş Yatırım’ın güncel raporlarına ulaşmak için aşağıdaki linki kullanabilirsiniz.

https://arastirma.isyatirim.com.tr/2023/06/12/nisan-2023-odemeler-dengesi/
 
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

                           ***
                  Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.