Türkiye: Bütçe açığı, harcamaların neredeyse iki katına çıkmasıyla üçe katlandı…
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı Nisan ayı bütçe verilerine göre; Mart 2022’de 69 milyar TRY açık vermiş olan merkezi yönetim bütçesi Nisan 2022’de 50,2 milyar lira (3,23 milyar dolar) açık vermiştir. Bütçe geçtiğimiz senenin aynı döneminde 16,9 milyar TRY açık vermişti. Aylık Bütçe Gerçekleşmeleri Raporu’nda belirtildiği üzere, Nisan 2021’de 1,7 milyar TRY olan faiz dışı fazla, Nisan 2022’de 31 milyar TRY faiz dışı açık olmuştur. Devlet gelirleri %75 artışla 164 milyar liraya yükselerek, tüketici enflasyonuna göre ayarlandığında reel olarak küçük bir artışa işaret ederek %70 seviyesinde gerçekleşti. Vergi geliri, Nisan’da bir önceki yılki 76,3 milyar liraya kıyasla %78,6 artarak 136,3 milyar liraya ulaştı. İthal mallardan alınan vergiler liradaki bir yıl öncesine göre %45’ten fazla değer kaybı nedeniyle %131 artarak 44,1 milyar liraya yükseldi. Vergi gelirlerinin alt kalemlerine bakıldığında, dolaysız vergi kalemlerinden gelir vergisinin ve kurumlar vergisindeki artışın enflasyon oranının altında kalması, gelirler tarafında zayıf yönü işaret etti. Tüketim vergilerine baktığımızda ÖTV'de %85 ile enflasyon üzerinde, KDV'de %20,1 ile negatif bir reel değişim olduğunu söyleyebiliriz. Harcamalar, sosyal güvenlik sistemine yapılan ödemeleri de içeren cari transferlerdeki artışın etkisiyle bir yıl önceki 111 milyar liradan 214 milyar liranın biraz üzerine çıktı. Faiz hariç harcamalar, mal ve hizmet giderlerindeki yıllık %138, sermaye giderlerindeki %136 ve cari transferlerdeki %128'lik artışın etkisiyle %111,8 artarak 195,1 milyar liraya ulaştı. KİT'lere verilen desteklerde BOTAŞ'a 5,7 milyar TRY aktarılırken, BOTAŞ'a yılbaşından bu yana verilen sermaye desteğinin 58,2 milyar TRY'ye ulaştığı görülüyor. Nisan ayında döviz korumalı mevduat kaynaklı harcamaların 4,6 milyar TRY, bu kanaldan gelen mali yükün ise 16,3 milyar TRY olduğu görüldü.
2022 kümülatif verilerine baktığımızda ise; Ocak - Nisan döneminde bütçenin 19,4 milyar TRY açık verdiği görülmüştür. Geçen yılın 4 aylık döneminde 5,9 milyar TRY fazla vermiş olan bütçenin geçen yıla göre daha olumsuz bir görüntü sergilediği görülmektedir. Ocak - Nisan 2021’de 73,4 milyar TRY faiz dışı fazla verilmişken, bu yıl 84,6 milyar TRY faiz dışı fazla gerçekleşmiştir. Bütçe gelirleri Ocak - Nisan 2021 ile Ocak - Nisan 2022 arasında %75,1 artarak 766,6 milyar TRY olurken, bütçe giderleri ise aynı dönemde %81,9 artarak 786 milyar TRY olmuştur. Benzer dönemde vergi gelirlerindeki artış %78,5 olarak gerçekleşerek 591,4 milyar TRY olmuştur. Faiz hariç bütçe giderleri ise %87,1 oranında artışla 682 milyar TRY olarak gerçekleşmiştir.
https://terayatirim.com/arastirma/teradan-notlar/160520221219
Enver Erkan
Araştırma - Başekonomist
Tera Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
www.terayatirim.com
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.