Mayıs Öncü Göstergeleri İstihdamda Az da Olsa Bir Canlanmaya İşaret Ediyor -BEAM

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) “Öncü göstergeler” başlıklı bu ikinci araştırma notunda İŞKUR’un açık iş ilanları ile Kariyer.net’in iş ilanları ve aranan eleman verilerini kullanarak Mayıs ayında istihdamda muhtemel gelişmeleri değerlendinrdi.

  Mart dönemi (Şubat-Mart-Nisan) işgücü istatistikleri TÜİK tarafından 10 Haziran tarihinde açıklandı. Betam da her ay olduğu gibi aynı gün İşgücü Görünümü araştırma notunu yayınladı (Bkz. Betam web "İşgücü Görünümü Haziran 2020"). Kısaca hatırlatmak gerekirse, Şubat dönemine (Ocak-Şubat-Mart) kıyasla mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı istihdamda 982 binlik bir kayıp işsiz sayısında da 17 binlik bir azalma görülüyor. Dolayısıyla tarım dışı işgücünde de 999 binlik bir azalma gerçekleşmiş durumda. Tarım dışı işsizlik oranı da Şubat döneminden Mart dönemine yüzde 14,6'dan 15,1'e yükselmiş bulunuyor.

İstihdam kayıpları ve işsiz sayıları çok daha yüksek beklendiğinden bu sonuçlar kamuoyunda hararetli tartışmalara neden oldu. Bu araştırma notu bu tartışmaya katılma amacını taşımıyor. Ama yeri gelmişken şu olguyu da not etmek isteriz: Korona salgınının istihdam üzerinde yaratacağı büyük tahribatı olabildiğince sınırlamak için alınan önemler, özellikle kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarma yasağı kâğıt üzerinde istihdam kayıplarını sınırladı. Bu iki destek kapsamında halen 4,5 milyona yakın ücretli bulunuyor. Bu büyük kitlenin ne ölçüde istihdamda sayılabileceği, istihdamda resmen 1 milyona yakın kayıp olduğu halde işsiz sayısında neden artış olmadığı halen tartışılıyor ve daha gerçekçi bir işsizlik oranı kestirilmeye çalışılıyor.

Bu araştırma notunun amacı, Mayıs ayı verilerinin TÜİK HİA kapsamına girmesini beklemek yerine İŞKUR ve Kariyer.net'in Mayıs verilerini kullanarak işgücü piyasasında yeni gelişmeleri kısmen de olsa güncel olarak gözlemleyebilmekten ibarettir. HİA Mart dönemi verileri ile Korona salgınının işgücü piyasası üzerindeki etkisini tam olarak gözlemlemek mümkün değildir. Nitekim dönem ortalamasından Ocak ayı çıkarken Nisan ayı girmiştir ama Mart dönemi istatistiklerinde Şubat ve Mart ayları verileri halen mevcuttur. HİA Nisan dönemi (Mart-Nisan-Mayıs) istatistikleri ise 10 Temmuz'da açıklanacaktır. Bu tarihi beklemek yerine Mayıs ayına ilişkin açık iş / ilan, işe yerleştirme, ilanlara başvuru gibi işgücü talep ve arzına dair kimi göstergeleri kullanarak bu notu hazırladık. Korona öncesine kıyasla verilerin nasıl bir seyir izlediğini özellikle de Mayıs ayında bazı kısıtların kaldırılması ile işgücü talebinde bir kıpırdanma olup olmadığını sorgulamanın yararlı olacağı düşüncesindeyiz