Risk Barometreleri
Ukrayna savaşı ve küresel finansal sıkılaştırma kampanyası sonrasında değişen yapı… Ukrayna'daki savaş ve Rusya ile yaşanan soğukluk, AB'nin gaz arzının %40'ını ortadan kaldırarak enflasyon krizini ağırlaştırdı ve Avrupa'nın çoğunda ciddi bir enerji krizini tetikledi. Tek başına gaz fiyatlarındaki artış, Avrupalı haneler ve firmalara GSYİH'nın %8'ine kadar bir yük getiriyor. Avrupa gaz fiyatları Asya'nın iki katı ve ABD'nin 10 katıyla zirve yaptı. Bu fiyat şokunun bir resesyonu tetiklemesi muhtemeldir, ancak aynı zamanda Avrupa ekonomisinde uzun yıllar büyüme üzerinde baskı yaratan yapısal değişikliklere de yol açacaktır.
Hükümetlerin enflasyonla mücadelede merkez bankalarından daha etkili olabileceği tartışılabilir. Enerji arzını artırmak ve tedarik zincirlerini tıkamak için yatırım yapabilir ve düzenlemeleri kaldırabilirler, ancak aynı zamanda endüstriyel adaptasyonu teşvik ederek talebi azaltabilirler. Birçoğu, kredileri garanti ederek veya kritik enerji altyapısını kamulaştırarak ve aynı zamanda talebi vergi indirimleri ve sübvansiyonlarla destekleyerek arzı korumak için hareket ediyor. AB'de krizle ilgili mali önlemler halihazırda GSYİH'nın %3-4'üne tekabül etmekte ve hızla genişlemektedir. Enerji fiyatlarına doğrudan müdahaleler ölçülen enflasyon oranlarını 3 puan düşürürken, bazı önlemler başka yerlerde veya gelecekte enflasyona neden oluyor.
Fed'in veri odaklı para politikası… Çarşamba açıklanan veriler, toptan satış fiyatlarının Eylül ayında beklenenden daha hızlı hızlandığını ve bir önceki aya göre %0,4 arttığını gösterdi ve daha sıkı para politikasının üretici fiyat artışlarının hızı üzerinde henüz kayda değer bir etkisi olmadığını gösterdi. Yakından izlenen tüketici fiyat endeksinin de Eylül ayında bir önceki ayki %0,1'lik artıştan %0,4 artışa yükseldiği görülüyor.
Üretici fiyat endeksi raporunda iyimserliğin bir nedeni vardı; o da, değişken gıda ve enerji sektörlerini hariç tutan çekirdek fiyatların Ağustos'taki %0,4'lük artıştan Eylül'deki %0,3'lük artışa hafifçe yavaşlamasıydı. Çekirdek tüketici fiyatlarının ise aylık bazda hızlı artış eğilimi devam ediyor.
Faiz artışları ve enflasyon… CME verilerine göre, yatırımcılar şu anda Fed'in faiz oranlarını 75 baz puan veya yüzde dörtte üç oranında artırma ihtimalini %100 ihtimalle fiyatlıyorlar.
En son enflasyon verileri, Eylül ayı istihdam raporunun, pandemi sonrası zirvesinden yavaşlamaya başlamasına rağmen oldukça dirençli kalan bir ABD işgücü piyasası göstermesinden birkaç gün sonra elimize gelmiş durumda. İş açıklarındaki keskin düşüşün gösterdiği gibi, işgücü talebinin yavaşladığına dair bazı kanıtlar olsa da, ABD'li işverenler geçen ay hala 263.000 iş daha yarattı ve işsizlik 50 yıldan fazla bir sürenin en düşük seviyesine geriledi.
Aynı zamanda, New York Fed tarafından yayınlanan yeni anket verileri, tüketicilerin üç ve beş yıllık zaman diliminde enflasyon beklentilerinin Eylül ayında hafifçe yükseldiğini gösteriyor. Bu, Amerikan hanehalklarının uzun vadede daha yüksek fiyatların sürmesini beklemeye başlayabileceğine dair bir uyarı işaretidir; bu, tüketici davranışını Fed'in enflasyonu geri getirme görevini daha da zorlaştıracak şekilde etkileyebilecek bir değişim.
• Arz tarafı şoku…
Mevcut çatışmanın etkisi, Rus işgalinden önce bile darboğazlar yaşadığı bildirilen mal üreten endüstrilerde daha yoğun görünüyor ve Avrupalı otomobil şirketleri arasında yaklaşık %80'lik bir insidans var. Bu arada, hizmetler gibi arz kesintilerinden daha az etkilenen sektörlerin savaşla ilgili endişelerini dile getirme olasılıkları daha düşük.
Rusya-Ukrayna savaşından bahseden firmaların payı... Kaynak: Federal Reserve
Firmalar daha yüksek fiyatlar belirleyebilirler çünkü talep arzı geride bırakır ve işçiler düşük işsizlik oranı göz önüne alındığında daha yüksek ücret alırlar. Öte yandan, durgunluklarda, potansiyel mal arzının altında düşük toplam talebiniz olur, bu da düşük enflasyon ve hatta deflasyon ile birlikte emek ve mal piyasalarında bir gevşekliğe yol açar: tüketicilerin harcamaları azaldıkça fiyatlar düşer.
Küresel enflasyon koruması…
• Emlak…
Gayrimenkule yatırım yapmanın birçok avantajı vardır. Bu varlık sınıfının içsel değeri vardır ve temettüler yoluyla tutarlı gelir sağlar. Ekonomik iklimden bağımsız olarak her zaman evlere talep olacağından ve enflasyon arttıkça mülk değerleri ve dolayısıyla bir ev sahibinin kira için talep edebileceği miktar da yükseleceğinden, genellikle iyi bir enflasyon koruması görevi görür.
Gayrimenkul maddi bir varlıktır, ancak likit değildir. Dikkate alınması gereken bir alternatif, daha likit yatırımlar olan ve piyasalarda kolayca alınıp satılabilen gayrimenkul yatırım ortaklıklarıdır (GYO'lar). GYO'lar, ticari, konut ve sınai mülk portföylerine sahip olan ve bunları işleten şirketlerdir. Kiralar ve kiralamalar yoluyla gelir sağlayarak, genellikle tahvillerden daha yüksek getiri öderler. Diğer bir önemli avantaj ise, fiyatlar yükselmeye başladığında fiyatlarının muhtemelen bu kadar etkilenmeyecek olmasıdır, çünkü işletme maliyetleri büyük ölçüde değişmeyecektir. Gayrimenkule geniş ölçüde maruz kalan ve düşük gider oranına sahip bir GYO örneği, Vanguard Real Estate ETF'dir (VNQ).
• TIPS…
Hazine enflasyon korumalı menkul kıymetler (TIPS), enflasyona ayak uydurmak için değeri artırmak üzere tasarlanmış bir tür ABD Hazine tahvilidir. ABD federal hükümeti tarafından desteklendikleri için dünyanın en güvenli yatırımları arasında sayılıyorlar.
Tahviller Tüketici Fiyat Endeksine bağlıdır ve anapara tutarları bu endeksteki değişikliklere göre sıfırlanır. TIPS, düzeltilmiş anaparaya uygulanan sabit bir oranda yılda iki kez faiz öder. Enflasyon olduğunda anapara yükselir ve deflasyon olduğunda düşer. TIPS üç vadeye sahiptir: beş yıllık, 10 yıllık ve 30 yıllık.
Bununla birlikte, TIPS ile birlikte gelen birkaç risk vardır. Mevcut faiz oranlarındaki herhangi bir değişikliğe karşı hassastırlar, bu nedenle yatırımınızı vadesinden önce satarsanız biraz para kaybedebilirsiniz.
• Banka kredisi satın alma…
Bazı işletmeler, fiyatların yükseldiği enflasyon sırasında gelişebilir. Örneğin bankalar, faiz oranları yükseldikçe daha fazla para kazanır ve artan kredi fiyatlarından kâr elde eder.
Üst düzey teminatlı banka kredileri satın almak, oranlar yükselmeye başlarsa kendinizi bir fiyat düşüşünden korurken daha yüksek getiri elde etmenin iyi bir yoludur. Ancak, oranlar arttıkça kredilerin değeri yükselene kadar önemli bir gecikme olabileceğini unutmayın. Bu türden bir örnek fon, Lord Abbett Değişken Faiz Fonu'dur (LFRAX).
Güvenli liman: tahvil veya dolar… Bir yatırım olarak, tahviller hiçbir zaman hisse senetleri veya kripto para gibi kan pompalamadı. Ancak 2023'e bakacak olursak, yatırım dünyasının pek de cıvıl cıvıl olmayan bu köşesine yaslanmak için güçlü bir gerekçe var: Tahviller ucuz, her zamankinden daha fazla faiz ödemeye hazır ve evet, hırpalanmış fiyatları muhtemelen toparlanacak.
Bununla birlikte, tahvil sorunu, esas olarak onları satan insanlar için geçerlidir. 2022'deki fiyat düşüşleri, faiz oranlarındaki artışlardan daha dik oldu. Tahvil fiyatları oranlardan ters yönde hareket ederken, Fed'in yüksek enflasyonu bastırmayı amaçlayan oran artışlarına yönelik görünüşte bitmek bilmeyen hevesi, tahvil değerlerini çarpıttı. 10 yıllık tahvilin fiyatı yaklaşık 92 sent.
Merkez bankası, kısa vadeli getirileri kontrol etmenin kilit aracı olan Federal fon oranını yükseltiyor ve bu manevra ekonomiyi süzerek, getirileri her yerde yukarı itiyor. Faiz artışı, Fed'in 2020 başlarındaki pandemi günlerinin ortasında yerleştirdiği sıfırın hemen üzerindeki Fed fonlarından sarsıcı bir dönüşü işaret ediyor. Politika faiz oranı şu anda %3 ile %3,25 arasında bir bantta oturuyor.
Ancak bu cezalandırıcı oran artırma rejiminden kurtulma ve tahvil fiyatları için daha parlak yarınlar için umut var. New York'taki Simplify Asset Management'ın yönetici ortağı Harley Bassman, "İki yıllık %4.22 Hazine tahvil faizi ile zirveye yakınız. 2023'te geniş çapta beklenen ve çokça beklenen durgunluk, Fed'in çekim oranlarına yönelik iştahını çok daha yüksek sınırlayacak”, diyor. Bassman, "Piyasa gelecek yıl oranları düşüreceklerini düşünüyor" diye ekliyor. Fed'in kendisi, Eylül toplantısından sonra yayınlanan projeksiyonlarda, gelecek yıl Fed fonlarının şimdikinden biraz daha yüksek bir plato yapmasını ve ardından kademeli bir düşüş bekliyor.
Burada da artan faiz oranları sizin dostunuzdur. Bir yıl önce, 10 yıllık T-notunun getirisi %1,5 idi. Ağustos ayı itibariyle yıllık %6,2 enflasyon oranı ile bu, 10 yıllık tahvili tutmanın size 4,7 puan kaybettirdiği anlamına geliyordu. 10 yıllık getiri ile daha geniş çapta takip edilen tüketici fiyat endeksinin yüksek %8.3 oranı arasındaki fark daha da kötüydü.
Ancak yüksek enflasyonun geri çekildiğini ve faiz oranlarının o kadar düşmediğini varsayarsak, bu sorun sona erebilir. Fed'in ekonomik tahminleri, PCE enflasyonunun gelecek yıl %2.8'e düşmesini sağlıyor. Eğer öyleyse, 10 yıllık (%3,8) mevcut getiriler bir yatırımcıyı öne çıkaracaktır. LPL Financial tahvil stratejisti Lawrence Gillum bir araştırma makalesinde, "Bu yıl tahviller için en kötü yıl olacak" diyor: “Ancak daha yüksek getiri ile sabit gelir beklentilerinin arttığını düşünüyoruz. Tahvillerin çeşitlendirme özelliği de arttı.”
Sonuç? Tarihsel olarak, jeopolitik risklerin yükseldiği dönemler, küresel ekonomik aktivite üzerinde oldukça büyük olumsuz etkilerle ilişkilendirilmiştir. Savaşlar beşeri ve fiziki sermayeyi yok eder, kaynakları daha az verimli kullanımlara kaydırır, uluslararası ticareti ve sermaye akışlarını yönlendirir ve küresel tedarik zincirlerini bozar. Ek olarak, olumsuz jeopolitik olayların sonuçlarının çeşitliliğine ilişkin değişen algılar, firmaların yatırımlarını ve işe alımlarını geciktirerek, tüketici güvenini aşındırarak ve finansal koşulları sıkılaştırarak ekonomik faaliyet üzerinde daha fazla ağırlık oluşturabilir.
Bu ekonomik çalkantı döneminde, bireyleri ve firmaları enflasyondan korumak için birçok araç mevcuttur. Yukarıda gördüğümüz gibi, gayrimenkul yatırımı, tahvil ve banka kredisi satın almak harika örneklerdir.
https://terayatirim.com/arastirma/makro-perspektif/141020221800
Enver Erkan
Araştırma - Başekonomist
Tera Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
www.terayatirim.com
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Makro Perspektif - Risk Barometreleri (Enver Erkan/Tera Yatırım )
Diğer Haberler
Facebookta Paylaş