M1 para arzında son bir yılda gerçekleşen %58,60 oranındaki artışın önemli nedeni, piyasalardaki güvensizlik ve fiziksel olarak taşınacak veya her an hazır bulundurulacak para miktarının fiyatlar genele seviyesindeki artışa eşlik etme gereğidir. Kredi kartlarının limitlerinde ikiye üçe katlanan artışlar da bu nedenlidir.
Aynı şekilde M2 para arzında oluşan %62,79 oranındaki yıllık artışın nedeni ise döviz fiyatlarındaki kur beklentisi nedeniyle dövize endeksli olan KKM hesaplarına geçiş ve ilave yığışmayla ilgilidir. KKM’ ların tasfiyesi esnasında ve sonrasında M2 para miktarı seviye düşüklüğü yaşayacağı için ticarete eşlik etme adına paranın dolaşım hızı artacaktır.
M2 para tanımı içerisindeki vadeli YP mevduattan vadeli TL hesaplara geçişlerin de nedeni KKM uygulaması olup, gösterim olarak Türk parası şeklinde tasnif edilse bile esasında dövize endeksli statüsündeki dövizlerdir. Dolayısıyla liralaşma adıyla ortaya konulan uygulama esasında dövize endeksleme işlemidir.
Yarıdan daha az kısmı yerel para olan M2 tanımlı bir para arzının yönetiminde dünyadan bağımsız davranarak oluşturulan bir para politikasıyla yönelmeyeceği gayet açıktır. M2 para tanımı içerinde yer alan Türk parası şeklinde tasnif edilen ve ancak esasında dövize endeksli statüsüyle gerçekte döviz olan kalemler dikkate aldığında M2 paranın içeriğindeki para türlerinin %60’lık kısmı döviz, sadece %40’lık kısmı Türk Parasıdır.
M3 para tanımında oluşan %62.36’lık yıllık arış ise fiyat istikrarsızlığının artış eğilimde olduğunun göstergesidir. M3 para arzındaki artış ile enflasyon artışı arasında seviye farklılığı oluşsa bile, gelişimleri eş yönlüdür.
Sonuçta para arz türleri Türkiye ekonomisinde, yatırımcı ve tüketici güvensizliğine, bağımsız ve aykırı bir para politikasında ısrar edilmemesi gerektiğine ve yüksek enflasyonun devam ettiğine işaret etmektedir.
Orhan Ökmen
Başkan
Sesmir Kurumsal ve Finansal Danışmanlık A.Ş
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.