Makro analiz (Sesmir)

Merkez Bankası’nın dört aylık geçen süre için geriye yönelik olarak bankalardan ilave karşılık talep etmesi, bankların öz kaynaklarını da zorunlu karşılık kapsamına alması demektir: Bankalar, mevduat veya diğer yollarla edindikleri yabancı kaynakların bir kısmını zorunlu karşılık (disponibilite) olarak TCMB’ye yatırırlar, bir kısmını da nakdi varlıkları arasında tutarak geri kalanını firmalara, bireylere ve kamu kuruluşlarına kredi olarak plase eder veya menkul kıymet satın alırlar. Bu kaynak edinimi ve kullandırım mekanizması kurulup bu şekilde tamamlandıktan sonra, artık kaynak tarafına ödenecek faiz, plasmanlardan elde edilmesi beklenen gelirler ve bankanın sağlayacağı kar belirlenmiş olmaktadır. Kaynak kullandırım mekanizması kurulduktan sonra Merkez Banklarının oyunun kurallarını geriye yönelik olarak değiştirip ilave karşılık talep etmesi halinde, banka bu ek talepleri ancak sahip olduğu öz kaynaklarına dayanarak veya yeni kaynak temin etme arayışına girerek yerine getirebilir. Halbuki zorunlu karşılık uygulamalarının teknik ve teorik olarak öz kaynaklarla hiçbir ilgisi yoktur. Merkez Bankası’nın 31 Aralık 2021 tarihinden bugüne kadar geçen dört aylık geçen süre için geriye yönelik olarak ilave karşılık talep etmesi, bankların öz kaynaklarını da zorunlu karşılık kapsamına alması demektir:

 Kredi ivmelenmesi amacıyla bankaların üzerinde yürütülen yönlendirici çaba ve taleplerin sonucunda ortaya çıkan kredi artışlarının, TCMB tarafından bu kez karşılık kapsamına alınması ciddi bir kafa karışıklığı ve politikasızlıktır.

 Yabancı para mevduat/katılım fonu zorunlu karşılık oranlarının gerçek kişi dönüşüm oranına göre farklılaştırılması ve %5’in altında kalan bankaların cezalandırılması, banka-müşteri ilişkilerinde yapay yıpranmalara ve dışarıya yönelik kaynak transferlerine neden olacaktır. Ayrıca KKM, liralaşmanın devamlılığını sağlayacak olan kalıcı bir kaynak özelliği taşmadığına göre, bu ürünün ortadan kaldırılma mekanizmalarının şimdiden planlanması gerekir. KKM’ın hacminin büyütülerek ilerinde ekonomiye vereceği zararın daha fazla artırılmaması amaçlanmalıdır.

 Faktöring, leasing gibi diğer finansal kuruluşlar arasında sadece finansman şirketlerinin yurt içi bankalara olan yükümlülüklerinin zorunlu karşılık kapsamında alınması bariz ve gerekçesiz bir haksızlık olmuştur.

 Orhan Ökmen
 Başkan
Sesmir Kurumsal ve Finansal Danışmanlık A.Ş
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.