Makro analiz (Sesmir)

 Para ve maliye politikalarının seçilen döviz kuru rejimiyle uyumlu olması gerekir. Zira, seçilen döviz kuru rejimi uygulanacak makro ekonomik politikaları net bir şekilde sınırlar. Son iki yıldır bu sınırlamayı ihmal ederek geliştirilen regülasyonlar yarar yerine zarar getirmiştir.

Döviz kurları yanlış yerde dengelenmektedir: TL’nin değeri üzerinde rol oynayan uluslararası fiyatlar, küresel para akımları, küresel reel faiz oranları gibi dış etkenlerin çok yünlü baskısı yurt içi politik etkenlerle massedileme becerisi gösterilemediği için döviz kurları yanlış yerde dengelenmiştir.

Ticarete konu olan malların fiyatı ile ticarete konu olmayan malların fiyatının göreli oranından oluşan reel döviz kurunun yanlış yerde oluşması ise Türkiye’nin refahını esaslı bir şekilde azaltmaktadır.

Döviz kurunu belirleyen yurt içi makro faktör kalemleri arasında bir kargaşa hali bulunmaktadır: Döviz kurunun dengeye gelmesinde etkili olan yurtiçi politik etkenler arasında bulunan ithalat ve ihracat rejimleri, ithalat ve ihracata ilişkin vergiler, döviz ve sermaye kontrolleri, genel vergiler, sübvansiyon sistemleri ve kamu harcamaları kendi aralarında bir kargaşa içerinde bulunmaktadır.

Döviz kurunun dengeye gelmesinde etkili olan yurtiçi politikaya ilişkin olmayan etkenlerin başında gelen teknoloji ve eğitim seviyesi dünya sıralamasında göreceli olarak gerilemiştir.

Uygun olmayan makro ekonomik politikalar, reel döviz kurlarının denge seviyesini tahrip etmekte piyasalarda tedarikçi borç-alacak krizi etkisinin artmasına neden olmaktadır.

Nominal döviz kuru iki paranın birbirine karşı fiyatıdır. Reel döviz kuru ise ticarete konu olan malların fiyatının ticarete konu olmayan malların fiyatına olan orandır. Reel döviz kuru bozulurken nominal döviz kurunun düzelmesi mümkün değildir.

Ülkelerin uluslararası rekabet gücünün en önemli göstergesi reel döviz kurudur. Türkiye’de dengeden uzaklaşmış olan reel kurlarla ilgili önlem alma yerine sadece nominal kur seviyesi üzerine yoğunlaşan politika yapıcılarının ve ekonomik birimlerin bu haliyle başarılı olma şansları bulunmamaktadır.

Cari durumda Türk Lirasının dolar karşısında denge seviyesi 13,5 TL civarında hesaplanmaktadır. Bu noktanın üzerindeki seviyeler Türk Parası açısından dengesiz alanlardır. Sağlıklı ekonomik, politik dönüşüm süreçleriyle dolar kuru seviyesi kısa süre içerinde bu denge noktası civarına gerileyebilir. Bu sayede de haksız sermaye ve satın alma gücü transferleri geldikleri yerlere iade olma fırsatı doğar. Seçim sonrası için takip edilecek hedeflerin başında dövizde denge kuruna yaklaşmak amaçlanmalıdır.


 Orhan Ökmen
 Başkan
Sesmir Kurumsal ve Finansal Danışmanlık A.Ş
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.