İşsizlikte 50 yılın en düşüğünden 80 yılın en yükseğine…
ABD'de Nisan ayında 22 milyon beklenen istihdam kaybı 20,5 milyon seviyesinde gerçekleşirken, işsizlik %16 olan beklentiye kıyasla %14,7 seviyesine yükselmiş oldu. Veriler elbette, daha önce açıklanan yüksek frekanslı işsizlik başvuruları verilerinin ortaya koyduğundan farklı bir bilgi içermediğinden dolayı artık marjinal bir etkisi yok. Bundan sonra önemli olacak, kaybedilen işgücünün niteliği ve ne kadar bir sürede işgücündeki kaybın geri getirileceği konusu olacak. Covid-19'un yansıması sert oldu ve çok kısa sürede ekonomik kapanmaların etkisi istihdam tarafına yansıdı. Pandemi öncesinde çok sağlam bir dinamik olan işgücü piyasası, 1940'lardaki duruma rakamsal olarak geldi. Resesyon etkilerinin zaman aralığı ve U şeklinde toparlanmanın ne kadar geniş bir U şeklinde olacağı konusu bu nedenle önemli…
Ekonomi açılsa bile, daralmanın hızı kadar bir toparlanma olmayacağını biliyoruz. Büyük şirketler önemli ölçüde istihdamı belki geri döndürecek, ancak pandemide nakit akışı sıkıntısı anlamında n marjinal etkiden muzdarip olan küçük ve orta ölçekli işletmeler veya yerel bazdaki şirketler açısından benzer bir eskiye dönüş olamayacak. Hizmet ve imalat sektörleri, korunma tedbirleri nedeniyle eski veriminde çalışamaz. Hizmet arzının kısılması, geri döndürülen istihdamı da sınırlar. Üretim tarafında da sosyal mesafe tedbirleri, aynı anda daha az işçi çalıştırılmasını beraberinde getireceği için istihdam %100 oranında geri dönmez. Ekonominin açılması kadar, kapasite kullanımının artması konusu da önemli… Ekonomi kendi ayaklarıyla yürümeye başlamadan, teşvikler geri çekilemez. Bu da Fed ve ekonomi yönetimi masada kalmaya devam edecek demektir.
Ücretlere hiç bakmaya gerek yok. İşçi çalışamadığı ve yöneticiler içeride kaldığı için, ücretler yapay artış gösterdi. Normalde %3 üzerinde kalsın diye uğraşılan ücret enflasyonunun %7,9 olması hiçbir şey ifade etmiyor. Ekonomik göstergelere bir grup olarak, bütünüyle bakmak lazım..
Gelen veriler pandemi etkisini yansıttı ve artık yeni bilgi içermiyor. Marjinal etki ve algı da azaldı haliyle.. Fed'in ve ekonomi yönetiminin teşviklerinin etkileri izlenmektedir. İlk sarsıcı etkiler sonradan hafifleyecektir.
Tera Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
www.terayatirim.com
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.